Archive for November 2012

"ဗဟုသုတမရွိတဲ႕လူတစ္ေယက္သည္မ်က္စိကန္းနားေလးကာလမ္းလားေနသည္ႏွင္႔အသြင္တူေနပါတယ္။
လူလုိၿဖစ္လာရင္လူေတာသူေတာတိုးဖုိဆုိတာလည္းပညာတတ္ယင္တတ္ပညာမတတ္ယင္စာေပဗဟုသုတ
ရွိမွလူေရွ႔သူေရွ႔တုိးႀကည္ခ်င္လာတာပါ။အဲလုိမွမဟုတ္ရင္ေတာ႕အဲဒီလူဟာလူေလာ႕ကအလယ္မွာတစ္ေယာက္
ေနရာတာထက္ႀကာလာဒါနဲ႔အမ်ွလူေလာကကုိစိတ္ကုန္စရာၿဖစ္လာတတ္ပါတယ္တဲ႔။"
ဒီလုိဆုိရင္..အေပၚက စာသားေလးအတိုင္းစီဆင္းႀကပါမယ္ဘယ္လုိဘဲၿဖစ္ပါေစစာေရးသူကေတာ႔နားေလး
ၿပီးမ်က္စိကန္းေနတဲ႔လူမပါေစခ်င္တာေတာ႔အမွန္ပါ။ေလာကႀကီးမေႀကနပ္လုိ႔ဘဲၿဖစ္ပါေစေလာကႀကီးကေႀကနပ္လုိ
ဘဲၿဖစ္ပါေစဒီလူအဖြဲ႕စည္းႀကီးထဲေတာ႕တုိးဝင္ရမွာဘဲဆုိတဲ႔အသိစိတ္ကေလးနဲ႔တုိးဝင္ဖုိအစၿပဳခဲပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔မုိ႔လည္းလက္ကန္းစာေစာင္ေတြသမုိင္းစာအုပ္ရသကဗ်ာေတြကုိလက္လွမ္းမွီသေလာက္ေလ႔လာဖတ္
သားခဲသလုိအခ်ိန္ရရင္ရသေလာက္အသိပညာဗဟုသုတေလးေတြေတြကုိေၿမးစပ္းခဲပါတယ္။ဒါဘယ္မဲ႔တစ္ေန႔
ေတာ႔စာေရးသူကအေတြးေလးတစ္ခုဝင္လာခဲပါတယ္။အဲဒါကေတာ႕ကုိယ္သိထာတဲ႔အရာေတြကုိသိရုံနဲ႔မလုံ
ေလာက္ႏိုင္တဲ႔အရာပါ။ ကၽႊန္ေတာ႕လုိဘဲမ်က္စိကန္းနားေလးၿပီးလမ္းေလွ်က္ေနတဲ႔လူေတြမ်ားလမ္းေဘးမွာ
ရွိေနႀကမလားဒါမွမဟုတ္အစာငတ္ေရၿပတ္ၿပီးစာေပအဟာရဗဟုသုတေတြၿပတ္လတ္ၿပီးတစ္ေယာက္တည္း
လမ္းေပ်ာက္ယင္းလမ္းရွာကါေလာကႀကီးုကုိစိတ္ကုန္ေနပါ႕မလားဆုိတဲ႔အေတြးေလးေတြဝင္လာပါတယ္။
အဲဒါေႀကာင္႔လမ္းေပ်ာက္ေနတဲ႔သူေတြအစာအဟာရငတ္ၿပတ္ေနတဲ႕သူေတြကုိေစတနာပုိပုိနဲ႔ကူညီရုိင္းပင္႔
ခ်င္တဲ႔စိတ္ေတြကတစ္ပြပြနဲ႔ေပၚလာပါတယ္။အဲဒါေႀကာင္႔ဘေလာ႕လည္းတစ္ခုထူေထာင္ၿပီးအြင္လုိင္းေပၚမွာ
ကုိယ္တိုင္ေရးတဲ႕ေဆာင္းပါးေတြၿဖစ္ေစတၿခားဘေလာ႕ကါေတြကမွ်ေဝလုိဘဲၿဖစ္ေစဗဟုသုတေလးေတြမွ်ေဝ
ေတာ႔မယ္လုိဆုံၿဖတ္ခ်က္ေလးတစ္ခုခ်ရင္းနဲ႔အြင္လုိင္းမွာလည္းအမွတ္တရမွတ္တိုင္းေလးတစ္ခုစိုက္ထူထား
ခဲ႕ရင္းအားလုးေသာသူငယ္ခ်င္းေတြကုိဘေလာ႕ဂါမိတ္ဆက္အခန္းေလးနဲ႔မိတ္ဆက္ခဲပါတယ္။အမွန္ေတာ႔
ဒီ(မိတ္ဆက္)စာေစာင္ေလးကုိမေရးသားခ်င္ပါ။ဘေလာ႕တစ္ခုတည္ေထာင္တယ္ဆုိရင္ဘဲဒီဘေလာ႕ဂ္မွာ
မိတ္ဆက္စကားေရးရမယ္ဘေလာဂ္႔တည္ေထာင္တဲ႔ရြယ္ေရြခ်က္အေႀကာင္းအရာေတြကုိမေရးမၿဖစ္လုိသာေရး
သားခဲဒါပါ။ အမွန္စင္စစ္မွာေတာ႔ကၽႊန္ေတာဟာပညာရွင္တစ္ေယာက္မဟုတ္သလုိစာေရးစဆရာတစ္
ေယာက္လည္းမဟုတ္ခဲ႔ပါဘူး။သာမန္ကႀကီးတစ္လုံကုိေကြေကာက္တတ္ေအာင္ေလ႕လာသင္ႀကားေနတဲ႔
သာမန္ဘေလာ႕ကါသူငယ္တန္းသားေလးတစ္ေယာက္ပါ။ဒါေႀကာင္႔မုိ႔လာလည္တဲ႔သူငယ္ခ်င္းေတြစာေပပညာ
သွ်င္ေတြဘေလာ႕ဂ္ေရးသားတဲ႔ဘေလာ႕ဂ္ဆရာသမားေတြကုိဒီေနရာေလးကေနေၿပာခ်င္တာကေတာ႔ကၽႊန္
ေတာ္ဘေလာ႕ေလးကုိၿပည္႔စုံေသာဘေလာ႕ဂ္တစ္ခုလုိမဆုိလုိခ်င္ပါလုိအပ္ေတြရွိေသးတဲ႔ဘေလာ႕ဂ္ေလးၿဖစ္
တဲ႔အတြက္လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိေထာက္ၿပႏိုိင္သလုိအႀကံညာဏ္ေလးေတြေပးသြားႏိုင္ပါတယ္လုိေၿပာႀကားယင္း
ဘေလာ႕ဂ္ဂါမိတ္ဆက္အခန္းေလးကုိနိဂုံန္းခ်ဳပ္ပါရေစဗ်ာ။

                                                                                 မင္းသားေခ်=(မ်ဳိးရခိုင္သား)


(အေမအုိသုိ႔ကန္ေတာ႔ၿခင္း)

  ကုိးလရင္လြယ္
ဆယ္လဝယ္ဖြား
ပူ၊စပ္၊ခါး၊ငန္
ေရွာင္ရွားၿပန္ရ
ေဘးမခေအာင္
သတိေဆာင္၍
ယုယမူေပး
သားလွေလးကုိ
ပုိက္ေထြးရင္မွာ
ပီတိၿဖာလွ်က္
မာတာမိခင္
ေက်းဇူးခ်င္ကုိ
ေန႔စဥ္ရွိခုိးကန္ေတာ႔ပါ၏ 


 

++ခါးသက္မူ႔နဲ႔ ဖက္စပ္ေနတဲ႔
ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ဟာ....
အႀကင္နာခ်ဳိေပါ႔ပါေစ....
မုိးေသာက္တဲ႔အခါ.......
အခ်ိန္မွန္က်............
စြဲလမ္းေနတဲ႔............
ႏွလုံသားက ေတာင္းဆုိေတာ႔မွ....
ငါသိလုိက္ရပီ.........
ေကာ္ဖီခါးခါးတစ္ခြက္ကုိငါခ်စ္မိေနပီ...။
isaland-Mya Aye2ယခုတေလာ ကုလားဟူေသာေဝါဟာရသည္ ခ်ိဳးႏိွမ္ေခၚသည့္ အသံုးဟုတ္မဟုတ္ေဆြးေႏြး ျငင္းခံုေနၾကသည္ကို ဖတ္ရပါသည္။ ၎တို႔ဖာသာ၎တို႕ "႐ုိဟင္ညာ"ဟု သမုတ္ထားသူမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဝါကာ အူဒင္က ကုလားဟူေသာေဝါဟာရသည္ ခ်ိဳးႏိွမ္ေခၚသည့္ အသံုးျဖစ္ပါသည္၊ ျမန္မာမ်ားက အိႏိၵယ တိုက္ငယ္ေဒသမွ လာေသာသူမ်ားကို "ငမဲ"ဟု ႐ႈံ႕ခ်ေခၚၾကပါသည္ဟု ကမာၻပတ္ၿပီး ေလွ်ာက္ေအာ္ေနပါ၏။ ဝါကာအူဒင္သည္ ျမန္မာစကားႏွင့္စာကို ေကာင္းစြာတတ္သူမဟုတ္ေၾကာင္း ထိုသူ၏ ေရဒီယို အင္တာဗ်ဴးမ်ားကို နားေထာင္ဖူးသူတိုင္း သိၾကပါလိမ့္မည္။
အဆိုပါစကားလံုးအား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပံုႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စာေရးသူသည္ ျမန္မာစာေပပါအသံုးမ်ား၊ ထင္ရွားသည့္ ျမန္မာပညာရွင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏သံုးစြဲပံုမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မဟုတ္ေသာ သာမန္လူမ်ားထံမွရေသာ ၾကားဖူးနားဝ ပါးစပ္ရာဇ၀င္မ်ားကို အေျခခံကိုးကားၿပီး လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈျဖင့္ ေရးသားထားသည္မ်ား၏ ျခားနားခ်က္မ်ားကို "ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း မုန္႔တီဟင္းကဲ့သို႔"ဆိုေသာ ဦးပုည၏ စကားအတိုင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေထာက္ျပပါမည္။
ျမန္မာပညာရွင္မ်ား၏အယူအဆ
ယူဆခ်က္ (၁)။    ကုလားဟူေသာစကားသည္ ကုလဟူေသာ ပါဠိစကားမွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း အယူအဆတစ္ရပ္ရွိၿပီး ျမင့္ျမတ္ေသာ အမ်ိဳးအႏြယ္ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ကုလပုတၱ ျမင့္ျမတ္ေသာအမ်ိဳးအႏြယ္မွ ဆင္းသက္လာေသာ သား၊ အမ်ိဳးေကာင္းသား ဟုဆိုလိုသည္။ ေရွးဦးျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မြန္၊ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ကရင္ စသည့္ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားက အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအား ဤအေခၚအေ၀ၚအားျဖင့္ ၿခီးေျခာက္ၾကသည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ပင္ အိႏိၵယတိုင္းသား တစ္ဦးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။
အေထာက္အထားမ်ား -
၁။ ျမန္မာစာအဖြဲ႔၊ ျမန္မာအဘိဓာန္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၉၁၊ စာမ်က္ႏွာ ၉
ကုလား /kla;/ n 1. အိႏိၵယတိုက္ငယ္ေဒသမွ လာေသာသူမ်ား။ 2. သာမန္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ဖက္ရွိ တိုင္းႏိုင္ငံမ်ားမွ လာေသာသူမ်ား။ 3. စကၠဴဖဲတြင္ ဂ်က္၊ ကြင္း၊ ကင္း ဖဲခ်ပ္ကိုေခၚေသာစကား န၀ိ- ႏိုင္ငံျခားမွ လာေသာ။ ႏိုင္ငံျခားမွျဖစ္ေသာ။ [ပါ၊ကုလ]
၂။ ဦး၀န္၊ တကၠသိုလ္ျမန္မာ အဘိဓာန္၊ အပိုင္း(၁)၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၅၂၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၂။
ကုလား နံ ၁။ အိႏိၵယႏိုင္ငံသားမ်ား ၂။ သာမန္အားျဖင့္ကား ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ေဒသမ်ားမွ လာသူမ်ား----နံ၀ိ ႏိုင္ငံျခားမွျဖစ္ေသာ။ ႏိုင္ငံျခားမွလာေသာ။ [မြန္၊ ဂလာ။ ပါ၊ ကုလ]
၃။ ဦးဟုတ္စိန္၊ ပါဠိျမန္မာအဘိဓာန္၊ ဒုတိယပိုင္း၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၅၆၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၂၉ ။
ကုလ [ကုလ] (န) အမ်ိဳး။ ျမတ္ေသာအမ်ိဳး။ အိမ္။ မိဘအိမ္။ အလုပ္အေကၽြး ဒါယကာ။
ယူဆခ်က္(၂)။    ဒုတိယအယူအဆအေနျဖင့္ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ မြန္စကားဂိုလ (ရႊံ႕ျဖင့္လုပ္ေသာအိမ္၊ ေျမျဖင့္လုပ္ ေသာ အိမ္တြင္ေနသူမ်ား)မွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း သိရွိရသည္။
အေထာက္အထား -  မြန္ဘာသာျဖင့္ေရးထိုးသည့္ ကလ်ာဏီေက်ာက္စာ၊ ေအဒီ(၁၄)ရာစု၊ ပဲခူး။
ယူဆခ်က္(၃)။   တတိယအယူအဆအေနျဖင့္ ကုလားဟူေသာစကားလံုးသည္ ကိုလား(Cola/Chola)ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားမွ ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚလာသည္။
အေထာက္အထား - Myanmar-English Dictionary, Department of the Myanmar Language Commision, Ministry of Education, Union of Myanmar, "A History of the Myanmar Alphabet, p.iv.
အိႏိၵယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတြင္ ေမာရိယ (Maurya) မင္းဆက္ပ်က္သုဥ္းၿပီးေနာက္ အႏၶရ (Andhra) မင္းဆက္ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ပလႅဝါ (Pallava), ကဒမၺ(Kadamba), ကလုက်(Calukya), ရပ္စၾတကုတ (Rashtrakuta)ႏွင့္ ကိုလား(Cola)ကဲ့သို႔ေသာ မင္းဆက္မ်ား ဆက္လက္ေပၚ ထြန္းခဲ့သည္။ အဆိုပါမင္းဆက္မ်ား ထီးနန္းစိုးစံစဥ္ကာလအတြင္း ျဗဟၼီအကၡရာစာေပ (Brahmi)ထြန္းကားလာခဲ့ၿပီး အေနာက္ပိုင္းတြင္ ပတ္ခ်ီမီ (Pacchimi)အေရးအသား၊ အလယ္ပိုင္းတြင္ မဓယပါရာဒက္ရွ္ (Madhya Pradesh) အေရးအသား၊ ေတာင္ပိုင္း တြင္ တယ္လဂူ(Telugu), ကနာတီ(Kanati), ကဝိသံုးဂရႏၲ (academic Grantha)ႏွင့္ ကဒမၺ(Kadamba), ကလုက် (Calukya) , ရပ္စၾတကုတ (Rashtrakuta) တို႔ပါ၀င္ေသာ တမီလ္ Tamil စသည့္ စာေပအေရးအသားတို႔ ထြန္းကားလာခဲ့သည္။ ျဗဟၼီစာေပမွ ဆင္းသက္လာေသာ ၎စာေပအေရးအသားတို႔သည္ အိႏိၵယမွ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္အတူ ေအဒီတစ္ရာစုမွ ရွစ္ရာစုအတြင္း တိဗက္၊ သီရိလကၤာ၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားၿပီး ၎ေဒသမ်ားမွ တိုင္းရင္းသားဘာသာ စာေပအေရးအသား တို႔ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစရန္ ကူညီေပးခဲ့သည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသသို႔ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းသားမ်ား ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ အိႏိၵယစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို တစ္ပါတည္းယူေဆာင္ကာ ေရာက္ရွိလာခ်ိန္မွစတင္၍ ေဒသခံမ်ားမွ ၎တို႔အား ကိုလား(Cola/Chola) လူမ်ိဳးမ်ားဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကဟန္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎အေခၚအေ၀ၚသည္ မြန္တို႔၏မူလ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ေသာ ဂိုလ/ဂလာ၊ ကရင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ကိုလား/ ကူလားႏွင့္ ဗမာလူမ်ိဳးတို႔ေခၚေ၀ၚၾကသည့္ ကုလား စသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္မႈ ရွိႏုိင္ပါသည္။
စာေရးသူထုတ္ႏုတ္တင္ျပခဲ့သည့္ စာေပမ်ားအရ ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ပါဠိစကား ကုလမွ ဆင္းသက္လာျခင္း(သို႔)အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းရွိ ကိုလား(Cola/Chola)မင္းဆက္ ဟူေသာစကားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိျခင္း(သို႔)ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိၿပီး မြန္တို႔က ဂိုလာ/ဂလာဟုေမြးစားယူကာ ဗမာမ်ားထံတြင္ ကုလားဟု အသံထြက္ ေျပာင္းသြားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ အယူအဆအားလံုးတြင္ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ အဖ်က္သေဘာေဆာင္သည့္ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး(၀ါ)ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး လံုး၀မရွိခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပလွ်က္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းအသံုးအႏႈန္းကို ဧကူနျခင္းကင္းၿပီး လြတ္လပ္စြာေျပာဆို ေရးသားသံုးႏႈန္းႏိုင္သည္သာမက ၎အသံုးအႏႈန္းသည္ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးပါ သက္ေရာက္ေစေၾကာင္း ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။
ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ေရွးေဟာင္းစကား အေခၚအေ၀ၚတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမ်ား (ေအဒီ-၁၂ရာစု၊ ေအဒီ-၁၄ရာစု)တြင္ ကုလားဟူေသာ စကားလံုးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ကုလားကေျခသည္၊ ကုလားပသာ သည္ စသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားကို ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။
အိႏိၵယဗိသုကာပံုစံျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေစတီပုထိုးမ်ားကိုပင္လွ်င္ ကုလားေက်ာင္းဟု ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ အကယ္၍ ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ေခၚတြင္ခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္(သို႔)အရာ၀ထၳဳအား ဂုဏ္သေရ ညိွဳးႏြမ္းေစခဲ့လွ်င္(၀ါ)ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး ရွိႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ျမန္မာတို႔အေနျဖင့္ ၎တို႔အျမတ္တစ္ႏိုးကိုးကြယ္ရာ ေစတီပုထိုးမ်ားကို ကုလားအမည္ေရွ႕မွထည့္၍ ေခၚဆိုလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။
ပုဂံမင္းဆက္မွ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး၏သားေတာ္ နရသူမင္းအား ရာဇ၀င္ဆရာတို႔က ကုလားက်မင္းဟု ေခၚဆိုၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုမင္းအား အိႏိၵယလူမ်ိဳးတို႔က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ သိမ္ဖ်င္းနိမ့္က်ေသာ အသံုးအႏႈန္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့လွ်င္(၀ါ) ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈမ်ိဳးရွိႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ထိုေခတ္အခါက သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္အား မည္သူတစ္ဦးကမွ် ထိုကဲ့သို႔ေသာအမည္ျဖင့္ အမွတ္သညာျပဳရဲလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ (ႏိႈင္းယွဥ္ရန္-ပုဂံေခတ္ နရ သီဟပေတ့မင္းအား ရာဇ၀င္တြင္ တ႐ုတ္ေျပးမင္းဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၎ဘုရင္သည္ ေအဒီ(၁၂၈၇)ခုႏွစ္တြင္ ကူဗလိုင္ခန္၏ တ႐ုတ္တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။)
ျမန္မာရာဇ၀င္ဆရာမ်ားထဲတြင္ အထင္ရွားဆံုး ရာဇ၀င္က်မ္းသံုးေစာင္ကို ေညာင္ရမ္းေခတ္ (ဒုတိယ အင္း၀ မင္းဆက္)အတြင္း ေရးသားျပဳစုခဲ့သူ၏အမည္မွာ ဦးကုလားျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ကုလားဟူေသာ အမည္သည္ ေအာက္တန္းက်သည့္ အမည္နာမတစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ့ပါလွ်င္(သို႔)ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္မႈမ်ိဳးရွိႏိုင္ခဲ့လွ်င္ အလြန္ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည့္ ထိုရာဇ၀င္ဆရာသည္ ၎၏အမည္အား ေျပာင္းလဲ ပစ္မည္မွာ ေသခ်ာသည္။
ေရွးေခတ္အခါက ရခိုင္၊ ဗမာ၊ မြန္ ဘုရင္မ်ားသည္ ၎တို႔ကိုယ္၎တို႔ ဗုဒၶ၏မ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္သည့္ သက်သာကီ၀င္ မ်ိဳး႐ိုးမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ အထက္ပါအခ်က္အရ ထိုဘုရင္ မ်ားသည္ ၎တို႔ကိုယ္၎တို႔ အိႏိၵယတိုင္းသားမ်ိဳးဆက္မ်ားအျဖစ္ ယံုၾကည္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိႏိုင္သည္။ အဆိုပါ အခ်င္းအရာမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံျခင္း(သို႔) လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားျခင္းစသည့္ အခ်က္မ်ား ျမန္မာမ်ား၌လည္းေကာင္း၊ အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားတြင္လည္းေကာင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း သိႏုိင္ပါသည္။
ျမန္မာဘာသာစကားတြင္ တစ္စံုတစ္ခုကို ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖင့္ ေရွ႕မွျဖစ္ေစ၊ ေနာက္မွျဖစ္ေစ ေပါင္းစပ္၍ အမည္သစ္ဖန္တီးကာ ထိုအရာသည္ မူလဘူတႏိုင္ငံျခားမွျဖစ္ေၾကာင္း(သို႔) ႏိုင္ငံျခားမွ ၀င္ေရာက္ လာေၾကာင္း(သို႔) ျမန္မာျပည္၏ အေနာက္ဖက္ရွိ တိုင္းျပည္မ်ားမွျဖစ္ေၾကာင္းကို အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္ရန္ ေခၚဆိုေလ့ရွိသည္။
ဥပမာမ်ား။
(၁) ေရွ႕တြင္ကုလားထည့္သြင္းေခၚဆိုသည့္ နာမ္မ်ား။
ကုလားစပါး(ဂ်ံဳ)၊ ကုလားတည္(သရက္သီးကုလားတည္၊ မရမ္းသီးကုလားတည္)၊ ကုလားထိုင္၊ ကုလားပဲ၊ ကုလားျဖဴ၊ ကုလားနံနံ။
(၂) ေနာက္တြင္ ကုလားထည့္သြင္းေခၚဆိုသည့္ နာမ္မ်ား။
ဆိတ္ကုလား(သိုး)၊ (မွတ္ခ်က္၊ ဆိတ္ကို ဆိတ္ျမန္မာ၊ သိုးကို ဆိတ္ကုလားဟုေခၚေၾကာင္း ဆရာေတာ္ ဦးဩဘာသ၏ မဟာဇနကၠ ဇာတ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေတြ႕ႏိုင္သည္။)၊ ဒံုးကုလား (ယာဥ္ေထာက္ဂ်က္)၊ ငွက္ကုလား၊ ဗြတ္ကုလား၊ ေက်းကုလား။
ခိုင္မာသည့္စာေပမ်ားတြင္ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား သံုးစြဲပံု ဥပမာမ်ား။
(1) ေယာအတြင္း၀န္ ဦးဖိုးလိႈင္-ဥတုေဘာဇနသဂၤဟက်မ္း၊ စာမ်က္ႏွာ-၈၉
[အေနာက္ျပည္သားမ်ားကို ျမန္မာတို႔က ကုလားေခၚသည္]
(2) ပုဂံ၀န္ေထာက္မင္းဦးတင္-ျမန္မာမင္းမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစာတမ္း၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၃၁ခုႏွစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၃-၃၅ [ကုလားမ်ိဳး ၆၀ ရွိေၾကာင္းကို.......]
(3) အေရးေတာ္ပံုငါးေစာင္တြဲ-သုဓမၼ၀တီပံုႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၂၀ခုႏွစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၅၆ [ကုလားပန္းေသးၿမိဳ႕သားမ်ား......]
(4) မန္လည္ဆရာေတာ္-မဟာသုတကာရီ မာဃေဒ၀လကၤာသစ္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၀၄ ခုႏွစ္ (ျပန္လည္ပံုႏွိပ္ျခင္း ၁၉၃၈ခုႏွစ္)၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၇
[ကုလားပသီ ဘရင္ဂ်ီက...........]
(5) ေတာ္စိန္ခို- လႊတ္ေတာ္မွတ္တမ္း၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၁၅ခုႏွစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၉
[သူပုန္ကုလား အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတို႔ကို...]
(6) က်ည္းကန္ရွင္ၾကီး- အမရပူရသို႔ေပး ေမတၱာစာ၊ ၁၈ရာစုအတြင္း ရန္ကုန္သို႔အလည္အပတ္ လာေရာက္စဥ္ ေရးစပ္ခဲ့သည္။
[အာရမဏီ ဘရင္ဂ်ီ၊ ကပၸလီခလာသီ၊ ေဇာ္ဂ်ီကလယ္၊ ကုလားႏြယ္တိုင္းမသိ၊ ထုပတိႏွင့္.........]
ထင္ရွားသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား သံုးစြဲပံုဥပမာမ်ား။
(1) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ(၁၃)ရက္ေန႔၊ လုပ္ႀကံျခင္း မခံရခင္ ၆ရက္အလိုတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေနာက္ဆံုးေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ လက္ဖြာမႈမ်ား၊ ျဖဳန္းတီးမႈမ်ားကို ေထာက္ျပ သြားၿပီး အဆိုပါစ႐ိုက္မ်ားေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးရရွိၿပီးေနာက္ ျပည္ပမွတင္သြင္းကုန္ အေရအတြက္ကို ေလွ်ာ့ခ် သင့္သည္ဟု ေျပာၾကားသည့္ေနရာတြင္ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား ဤသို႔သံုးစြဲခဲ့သည္။
"ဆီကို ကုလားျပည္က ၀ယ္ရတယ္"
အကယ္၍ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ တစ္စံုတစ္ရာအား ထိခိုက္ေစသည့္ ဆိုးရြားေသာအဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး ရွိေနခဲ့လွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေနျဖင့္ အဆိုပါစကားလံုးအား သူ၏မိန္႔ခြန္းအတြင္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။
(2) ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု
Burma under the Japanese အမည္ျဖင့္ J. S. Furnival ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့သည့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ငါးႏွစ္ရာသီ ဗမာျပည္ စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ(၁၇)တြင္-
" ကန္ထ႐ိုက္တာကုလားသည္ သူ၏အလုပ္ကို ဆက္မလုပ္ေတာ့ဘဲ မႏၲေလးမွ ထြက္ေျပးျခင္းျဖစ္ေလသည္။"
စာမ်က္ႏွာ ၂၀၅ တြင္-
" အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစီရင္မႈအဖြဲ႔ (preparatory Committee)ကိုဖြဲ႔ၿပီး၍ တစ္လေလာက္ရွိေသာအခါ တစ္ေန႔သ၌ လကၡဏာဖတ္တတ္ေသာ ကုလားနာမည္ႀကီးတစ္ဦးကို သူ၏႐ံုးခန္းအတြင္း၌ ေဒါက္တာဘေမာ္သည္ ေခၚ၍ (သူသည္ေခ်ာင္း၍ အသတ္ခံရမည္ေလာဟူ၍)တိုင္ပင္ဖူး၏။"
(3) ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး၊ သတင္းစာဆရာ၊ စာေရးဆရာ ဦးသိန္းေဖျမင့္။
သူ၏ထင္ရွားေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္သည့္ ဘံု၀ါဒႏွင့္တို႔ဗမာ စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ(၁၇၀)တြင္-
" ကုလားဆင္းရဲသားမ်ားကား ဗမာျပည္၌လာေရာက္ေနထိုင္ရေသာ ေက်းဇူးကိုေမ့ဟန္မရွိ။ ဗမာမ်ားကို ရန္မမူ၊ တစ္ခါတစ္ခါ ဗမာမ်ားႏွင့္ ဆိုးတူေကာင္းဖက္ ေဆာင္ရြက္ၾကေလသည္။ ေရနံေခ်ာင္း၊ တညင္စေသာ ေရနံေျမသပိတ္တို႔၌လည္းေကာင္း၊ အျခားသပိတ္တို႔၌လည္းေကာင္း၊ ကုလားအလုပ္သမားႏွင့္ ဗမာအလုပ္သမားသည္ တစ္ပူးတစ္ေပါင္းတည္းရွိသည္မွာ ထင္ရွား၏။ "
အေရးႀကီးစာရြက္စာတမ္းမ်ားမွ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား သံုးစြဲပံုဥပမာမ်ား။
(1) ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ေၾကျငာစာတမ္း အမွတ္(၁)၊ အပိုဒ္(၂)၊ အပိုဒ္ခြဲ(ဏ)၊ ၁၉၄၄-ခု၊ ၾသဂုတ္လ(၇)ရက္။
" ကရင္၊ ရွမ္း၊ ပေလာင္၊ ေတာင္သူ၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ တ႐ုတ္ကုလား စေသာလူနည္းစုမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈဆက္ဆံေရး အခြင့္အေရးမ်ားကို အစိုးရက အထူးေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း။ "
(2) ေျမေအာက္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ေၾကျငာခ်က္၊ ၁၉၄၅-ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၇)ရက္။ အခဏ္း(၆)၊ အပိုဒ္(၄)။
"ကုလားစစ္တပ္ကိစၥ။ ကုလားစစ္တပ္သည္ ဂ်ပန္စစ္တပ္ႏွင့္အတူ ဆုတ္ခ်င္လည္းဆုတ္သြားမည္၊ သို႔မဟုတ္ ဗမာျပည္တြင္ ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္သြားလိမ့္မည္၊ ကုလားစစ္တပ္ ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဗမာျပည္တြင္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျဖစ္ႏိုင္စရာလမ္းရွိသည္၊ ျဖစ္ႏိုင္ပါလွ်င္ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေရးတြင္ ကုလားစစ္တပ္သည္ ငါတို႔ႏွင့္အတူ ပူးေပါင္း၍လုပ္သည္အထိ ႀကိဳးစားၾကရမည္။"
“ မွားယြင္းစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း (သို႔) စာေရးဆရာႀကီးတက္တိုး (ဦးအုန္းေဖ)၏အသံုးအရ "ေစာက္္ရမ္း ဘာသာျပန္ျခင္း "
(က) အစြန္းေရာက္အမ်ိဴးသားေရး၀ါဒီမ်ား၏ ဖန္တီးမႈ၊
ကိုလိုနီေခတ္အတြင္း အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ေျပာင္းေရြ႕အေျခခ်ေနထိုင္သူဦးေရ အလြန္အမင္းမ်ားျပားလာေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီတို႔က ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရအား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈသစ္တစ္ရပ္ တီထြင္ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။ ၎တို႔က ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ "ကူး"(ျဖတ္သန္းျခင္း)ဟူေသာ ျမန္မာဘာသာစကားႏွင့္ "လာ"(၀င္ေရာက္ျခင္း) ဟူေသာျမန္မာစကားမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ အျပည့္အစံု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါက ပင္လယ္ရပ္ျခားတိုင္းတပါးမွ ျဖတ္သန္း၀င္ေရာက္လာသူမ်ား ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။
၎အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္လည္း အဆိုးသေဘာ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈ တစ္စံုတစ္ရာ မပါရွိဘဲ အတင္း ျမန္မာမႈျပဳခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိ အခ်ိဳ႕ေသာေရွးေဟာင္း စာေပဗဟုသုတ မႂကြယ္ဝသူမ်ားက ၎အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳမူ အမွန္အျဖစ္ လြဲမွားစြာထင္မွတ္ေနၾကလွ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ျမန္မာမႈပညာရွင္အသိုင္းအဝိုင္းက အေျခအျမစ္မရွိ၍ လံုး၀လက္မခံပါ။
အကယ္၍ "ကူးလာ" မွ “ကုလား” ျဖစ္လာသည္ဆိုပါလွ်င္ အာဖရိကလူမည္းမ်ားကိုကပၸလီဟု ျမန္မာဘာသာျဖင့္ေခၚဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းအားလည္းအတင္း ျမန္မာမႈျပဳ၍ "ကပ္"(အနားသို႔တိုးသည္၊ အနီးတြင္ေနသည္) ႏွင့္ "ပလီ"(ခၽြဲသည္[ဘန္းစကား]၊ ခ်ိဳသာစြာျဖားေယာင္းသည္)ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုလိုက္ပါက "ကပၸလီ" ဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚသည္ "အနီးတြင္ေန၍ ခၽြဲသူ" ျဖစ္သြားပါေတာ့မည္။ အမွန္တြင္မူ ၎ေဝါဟာရသည္ အာရပ္ဘာသာစကား Kafir (Non Believer of Islam or infidel) "အစၥလာမ္ဘာသာ မကိုးကြယ္ေသာ မိစၧာအယူဝါဒရွိသူ"မွ ဆင္းသက္လာေသာစကား ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ "ကူးလာ"မွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္သည္ မွားယြင္းေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အတင္း ျမန္မာမႈျပဳခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိႏိုင္သည္။
(ခ) ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ား ကိုယ့္အဓိပၸါယ္ႏွင့္ကိုယ္ ဖြင့္ဆိုၿပီးနာၾကည္းၾကျခင္း။
ကုလားဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚသည္ တစ္ဖက္သားအား ထိခိုက္ေစာ္ကားသည့္ အဓိပၸါယ္မ်ိဳး မသက္ေရာက္ေသာ္လည္း အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ားမွာ အဆိုပါအေခၚအေ၀ၚအား ႏွစ္သက္ျခင္း မရွိၾကေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ကုလားဟူေသာအေခၚအေ၀ၚသည္ အိႏိၵယဘာသာစကားမ်ားျဖစ္ေသာ ဟင္ဒီ၊ အူရဒူ၊ ဘဂၤလီစသည့္ ဘာသာစကားမ်ားတြင္ အသားအေရာင္ရွိသူ (ဝါ) ငမဲ(သို႔)အသားမဲဟုအဓိပၸါယ္ရေသာ "ကာလာ" ေဝါဟာရႏွင့္ အသံထြက္ျခင္း နီးစပ္ေနေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ၎ျပင္ ကုိလိုနီအရွင္သခင္ ၿဗိတိသွ်တို႔က အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ားကို "Coloured" ဟု ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားဆက္ဆံခဲ့ ၾကျခင္းေၾကာင့္လည္း နာၾကည္းခ်က္ရွိခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဘဂၤလီလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ မြန္စသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔အား အသားမဲမ်ား(ဝါ)ငမဲမ်ားဟု ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ေၾကာင္း ညည္းညဴေရရြတ္ၿပီး ေျပာဆိုေလ့ရွိၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ကရင္စသည့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ ကုလားဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚအား သံုးစြဲသည့္ေနရာတြင္ အထက္ပါ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးအား မည္သည့္အခါမွ ရည္ရြယ္ေျပာဆိုျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။ အတိအက်ေထာက္ျပရမည္ဆိုပါလွ်င္ အိႏိၵယေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ပါကစၥတန္ေဒသမွ ဆင္းသက္လာေသာ အခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းရွိ မြန္၊ ဗမာ၊ ရခိုင္စသည့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသား အခ်ိဳ႕ထက္ အသားပိုျဖဴၿပီး ေခ်ာေမာလွပသည္ကို ၾကည့္လွ်င္သိရွိႏိုင္သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စာေရးသူ၏အယူအဆမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းေနထိုင္ၾကသည့္ အိႏိၵယႏြယ္ဖြား လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ၎တို႔ေရာက္ရွိေနထိုင္သည့္ႏိုင္ငံ၏ ဘာသာစကားကိုေသခ်ာစြာ မေလ့လာသည့္အျပင္ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး "ငါ့ျမင္းငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္" လုပ္ေနခ်က္ သက္သက္သာျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္မိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို ထိုင္းလူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔၏ ဘာသာစကားအရ Phama ဟုေခၚၾကသည္။ အဆိုပါ စကားလံုး၏ အသံထြက္သည္ ျမန္မာေ၀ါဟာရထဲတြင္ "ဖာမ" သို႔မဟုတ္ "ဖားမ" ဟူေသာ ေဝါဟာရႏွင့္ အသံထြက္ျခင္းနီးစပ္ေနသည္။ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့မည္ဆိုပါလွ်င္လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္ျမန္မာလူမ်ိဳးကမွ် အဆိုပါအေခၚအေ၀ၚအတြက္ ေစာဒကတက္ျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။
အခ်ိဳ႕ေသာပညာရွင္မ်ား၏ သာမန္လူမ်ားထံမွရေသာ ၾကားဖူးနားဝ ပါးစပ္ရာဇ၀င္မ်ားကို အေျခခံ ကိုးကားၿပီး လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈျဖင့္ (သတိမမူဘဲ) ေရးသားတင္ျပမႈမ်ား။
(1) Desai, W. S, India and Burma, Calcutta, 1954, p. 37-38.
"Burmans call Indians Kalas. This term has been interpreted into two different ways. Ku in Burmese means to cross over; and la is to come. So Kala is the one who has crossed over and come into the country, that is, a foreigner. The other interpretation is that it is the Sanskrit Kula meaning clan or caste. Hence it is thought that the term was applied to Indians since they observe caste. Kalas therefore would mean "the caste people". Most probably the first interpretation is the correct one. Kala simply means a foreigner. Europeans are often called by Burmans Kala phyu, i.e. white foreigners. The term Kala has indeed become in Burma a term of reproach and should be banned. When the Japanese were in occupation of the country from 1942 to 1945, they forbade the use of this term, substituting Indos ."
ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ားကို “ကုလား”ဟုေခၚၾကသည္။ အဆိုပါအသံုးအႏႈန္းအား နည္းလမ္းႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားသည္။ "Ku" သည္ ျမန္မာစကားတြင္ ျဖတ္သန္းျခင္း၊ "La" သည္ ဆိုက္ေရာက္သည္ ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလားဟူေသာစကားသည္ တိုင္းျပည္တြင္းသို႔ ျဖတ္သန္း၀င္ေရာက္လာသူ၊ ႏိုင္ငံျခားသားဟု အနက္အဓိပၸါယ္ရသည္။
အျခားအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုနည္းတစ္ခုမွာ သကၠတဘာသာစကားအရ ကုလား၏အဓိပၸါယ္သည္ လူမ်ိဳးစု(သို႔) ဇာတ္ခြဲထားေသာ၊ သီးသန္႔ခြဲျခားထားေသာ လူတစ္စုဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအသံုးအႏႈန္းသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ားအား ဇာတ္ခြဲ တတ္ေသာ သီးသန္႔လူမ်ိဳးစုအျဖစ္ ထင္မွတ္ခဲ့ဟန္တူသည္။
အထက္ပါ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွစ္ခုထဲမွ ပထမတစ္ခုမွာ အမွန္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကုလားသည္ ႏိုင္ငံျခားသားကို ရည္စူးေခၚဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္သည္။ ဥေရာပတိုက္သားမ်ားအားလည္း ျမန္မာမ်ားက ကုလားျဖဴ (အသားျဖဴႏိုင္ငံျခားသား)ဟု ေခၚေ၀ၚေလ့ရွိသည္။ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ တစ္ဖက္သားအား ႐ႈံ႕ခ်ေစာ္ကားစရာစကားတစ္ခု အမွန္ျဖစ္လာၿပီး လံုး၀ပိတ္ပင္သင့္ေသာ အသံုးအႏႈန္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ ထိုတိုင္းျပည္အား ဂ်ပန္မ်ား သိမ္းပိုက္ ခဲ့သည့္ ၁၉၄၂-၁၉၄၅ တြင္ အဆိုပါအသံုးအႏႈန္းကို တားဆီးပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီး အင္ဒိုဟူေသာစကားျဖင့္ အစားထိုးေခၚေ၀ၚေစခဲ့သည္။
အထက္တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ မူရင္းအတိုင္း တင္ျပထားေသာ ပါေမာကၡ Desai ၏ စာပိုဒ္၌ စာေရးသူက စာေၾကာင္းအခ်ိဳ႕ကို မ်ဥ္းသားထားလိုက္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ပါေမာကၡ Desai ၏ တင္ျပခ်က္ တိက်မွန္ကန္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။။ အဆိုပါေ၀ဖန္ခ်က္အတြက္ အေထာက္အထား၊ အကိုးအကားအျဖစ္ ဂ်ပန္ေခတ္(၁၉၄၂-၁၉၄၅) ကာလအတြင္း ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ျမန္မာသတင္းစာမ်ားမွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ဥပမာအျဖစ္ ထုတ္ႏုတ္တင္ျပလိုပါသည္။
အဆိုပါသတင္းစာေကာက္ႏုတ္ခ်က္မ်ားကို လူထုဦးလွ၏ "သတင္းစာမ်ားက ေျပာျပတဲ့ စစ္အတြင္း ဗမာျပည္" ဒုတိယတြဲ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၉၊ ၄၆၊ ၉၂၊ ၁၈၆၊ ၂၉၂၊ ၃၀၈ စသည္တို႔တြင္လည္း ေလ့လာဖတ္႐ႈႏိုင္သည္။
(က) ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ ႏို၀င္ဘာလ(၅)ရက္၊ ၁၉၄၂၊ ၾကာသပေတးေန႔။
"ႏို၀င္ဘာလ၂ရက္ေန႔ ေန႔လည္၁နာရီအခ်ိန္တြင္ ကုန္စည္ၾကီးၾကပ္ေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ က်င္းပရာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ျမန္မာ၊တရုပ္၊ ကုလား ကုန္သည္ၾကီးမ်ား၊ ပြဲစားၾကီးမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရေၾကာင္း။"
(ခ) ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ၊ ႏို၀င္ဘာလ(၈)ရက္၊ ၁၉၄၂၊ တနဂၤေႏြေန႔။
"တ႐ုတ္ကျပား၊ ကုလားကျပားမ်ားမွာ ဗမာမ်ားႏွင့္ ေနရာတိုင္းမွာလိုလို ၀င္ဆံ့ႏိုင္ေစကာမူ အဂၤလိပ္ကျပားတို႔မွာ ခြဲခြဲျခားျခားေနတတ္၏။"
(ဂ) ဗမာ့ေခတ္၊ ႏို၀င္ဘာလ(၂၉)ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔။( ၀န္ႀကီး သခင္ဗစိန္၏ မိန္႔ခြန္း)။
"ဗမာပိုင္၊ ကုလားပိုင္ အစရွိတဲ့ သေဘၤာေတြကို သည္ဌာနက သြားလာႏိုင္ဖို႔ အမိန္႔ေတြထုတ္ေပးမယ္။"
(ဃ) ျမန္မာ့အလင္း၊ ဇန္န၀ါရီလ ၈ရက္၊ ၁၉၄၃။
"ကုလား ဒုကၡသည္မ်ား........."
အကယ္၍ ပါေမာကၡ Desai ၏အဆိုမွန္ၿပီး ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား ပိတ္ပင္ကာ အင္ဒိုဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖင့္ အစားထိုးခဲ့လွ်င္ အဆိုပါသတင္းစာမ်ား၌ သတင္းေရး သားေဖာ္ျပရာတြင္ ကုလားဟူေသာ စကားလံုးေနရာတြင္ အင္ဒိုဟုအစားထိုး႐ံုမွလြဲ၍ တစ္ျခားနည္းလမ္း မရွိေခ်။ ထိုသို႔မဟုတ္လွ်င္ အဆိုပါသတင္းစာတိုက္မ်ားမွ အယ္ဒီတာမ်ားႏွင့္ သတင္းေထာက္မ်ားသည္ ကင္ေပတိုင္ေခၚ ဂ်ပန္စစ္ပုလိပ္မ်ား၏ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ျခင္းကို ခံရလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။
(2) Esche, A., Wörterbuch Burmesisch-Deutsch (Burmese-German Dictionary), Leipzig, German Democratic Republic, 1976, p. 40:
ကုလား
vulg Inder m; Mann m aus dem Westen
Dr. Esche ၏အဆိုအရ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ပါဠိစကားမွဆင္းသက္လာၿပီး အေနာက္အရပ္မွ လူ(သို႔)အိႏိၵယလူမ်ိဳးဟု အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္းႏွင့္ အဆိုပါအသံုးအႏႈန္းသည္ ႐ိုင္းစိုင္းေသာ စကားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။
အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးႏုႏွင့္ ဦးသိန္းေဖျမင့္တို႔၏ ကုလားဟူေသာအမည္ကို ထည့္သြင္းသံုးႏႈန္းပံုႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ Dr. Esche ၏ အဘိဓာန္ပါ ေကာက္ခ်က္ဆြဲမႈအရ အဆိုပါအဘိဓာန္ ကိုဖတ္ရႈသူမ်ားအျမင္၌ ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီးသံုးဦးသည္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသူမ်ားဟုယူဆမည့္အျပင္ အိႏိၵယလူမ်ိဳး မ်ားအေပၚ အဆိုးျမင္စိတ္ဓာတ္ရွိသည့္ လူမ်ားျဖစ္သြားေပေတာ့မည္။
တကယ္စင္စစ္တြင္မူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၎အားဆက္ခံသူ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုတို႔သည္ မဟတၱမဂႏၵီ၊ ေန႐ႈး၊ မိုဟာမက္အလီဂ်င္းနားကဲ့သို႔ေသာ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးသူမ်ားျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚအထူး ေလးစားသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထို႔အျပင္ ကြန္ျမဴနစ္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးသိန္းေဖျမင့္သည္လည္း အိႏိၵယကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ အလြန္နီးစပ္သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ထိုပါတီမွရဲေဘာ္ရဲဖက္မ်ားႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေသာသူျဖစ္သည္။
နိဂံုး။
စာေပအေထာက္အထားမ်ားအရ "ကုလား" ဟူေသာအသံုးအႏႈန္းသည္ အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ လူမ်ိဳးမ်ားကိုေခၚဆိုသည့္ စကားလံုးျဖစ္ၿပီး ၎တြင္ တစ္ဖက္သားအား ထိခိုက္နစ္နာေစသည့္ အဓိပၸါယ္မပါရွိေခ်။ ကိုလိုနီေခတ္ ကာလအတြင္း၌ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္သူတစ္ခ်ိဳ႕က "ကူးလာ" မွ ကုလားျဖစ္လာသည္ဟု ထြင္ခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ကုလားဟူေသာအေခၚအေ၀ၚသည္ အိႏိၵယဘာသာစကားမ်ားျဖစ္ေသာ ဟင္ဒီ၊ အူရဒူ၊ ဘဂၤလီ စသည္တို႔တြင္ အသားအေရာင္ရွိသူ(ဝါ) ငမဲ (သို႔)အသားမဲဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ "ကာလာ" ေဝါဟာရႏွင့္ အသံထြက္ျခင္း နီးစပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ားက ကိုယ့္အဓိပၸါယ္ႏွင့္ ကိုယ္ဖြင့္ဆိုၿပီး နာၾကည္းၾကျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဘဂၤလီလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ မြန္စသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔အား အသားမဲမ်ား(ဝါ)ငမဲမ်ားဟု ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ေၾကာင္း ညည္းညဴ ေရရြတ္ၿပီး ေျပာဆိုေလ့ရွိၾက ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အဆိုပါ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈ လြဲမွားျခင္းသည္ ပညာအရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ျမန္မာစာေပပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္းမရွိဘဲ ခိုင္မာေသာ ျမန္မာစာေပလက္ရာမ်ားကို တိတိက်က် ေလ့လာကိုးကားရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကသည့္ ႏိုင္ငံျခားသား သုေတသီမ်ား၊ ေလ့လာသူမ်ားမွတစ္ဆင့္ ခ်ဲ႕ကားပ်ံ႕ႏွံ႔ သြားခဲ့သည္။
စာေရးသူအေနျဖင့္ ဤစာတမ္းသည္ အဆင့္အတန္းျမင့္မားေသာ ျမန္မာ့ဂ ႏၲ၀င္စာေပအမ်ားစုကို ေလ့လာရန္ လက္လွမ္းမမီၾကသည့္ ျမန္မာစာေပေလ့လာသူ ႏိုင္ငံျခားပညာရွင္မ်ား၊ သုေတသီမ်ား၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစရန္ သီးသန္႔ရည္စူး၍ ေစတနာအျပည့္ျဖင့္ အားထုတ္ျပဳစုခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္ဆံုးေျပာၾကားလိုသည္မွာ စာေရးသူအေနျဖင့္ ဤစာတမ္းေရးသားျပဳစုသည့္အခ်ိန္တြင္ ေမတၱာ၊ ဂ႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပကၡာတည္းဟူေသာ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါး ႏွလံုးသြင္း၍ ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါသည္။ (၁) ျမန္မာ့စာေပ နယ္ပယ္အတြင္း ေလ့လာလိုက္စားသူမ်ားအားလံုးအား ေမတၱာပို႔ပါသည္။ (၂) သတိမမူဘဲ လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူ ေရးသားမိခဲ့သူမ်ားကိုလည္း ဂ႐ုဏာသက္မိပါသည္။ (၃) စာေပေလ့လာလိုက္စား ေရးသားျပဳစုသူမ်ား၏ ႀကိဳးစားမႈရလာဒ္အျဖစ္ ရရွိလာေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မိမိ၏ေအာင္ျမင္မႈကဲ့သို႔ ႏွလံုးသြင္း၍ မုဒိတာပြားခဲ့ပါသည္။ (၄) တိက်မွန္ကန္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို လက္သင့္မခံလိုဘဲ မွားယြင္းေသာ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားကိုသာ စြဲၿမဲစြာယံုၾကည္ေနၾကသူမ်ား ရွိေနေသးပါကလည္း ၎တို႔အား ဥပကၡာျပဳထားပါမည္။
ေဇာ္ေထြးေမာင္
ဝန္ခံခ်က္။
1. Khin Maung Saw, (Mis)Interpretations of Burmese Words. In the case of Kala (Kula) ကို အက်ဥ္းခ်ံဳ႕ၿပီး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။
2. ကဝိလကၡဏာ သတ္ပံုက်မ္းႏွင့္ ကဝိမ်က္မွန္သတ္ပံုက်မ္းလာ သတ္ပံုသတ္ၫႊန္းကိုသံုးပါသည္။
  
images000000(၁) ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တို႔က ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္သည့္ ေကာ္မတီနွင့္ ေကာ္မရွင္မ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္သာ ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းပါက ၂၀၀၈ ခုနွစ္ အေျခခံဥပေဒအရပင္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ သတ္မွတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားပါ ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ေကာ္မတီနွင့္ ေကာ္မရွင္မ်ားျဖစ္လွ်င္မူ ယင္းတို႔ကို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ မသတ္မွတ္နိုင္ဟု ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ တရား႐ုံးက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါက ယင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လက္ခံရမည္သာ ျဖစ္သည္။
(၂) လႊတ္ေတာ္သို႔ ျပန္ၾကားသည့္ သမၼတ ဦးသိ္န္းစိန္၏ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔ပါစာအရ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ႐ုံးကတင္သြင္းခဲ့၍ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ တရား႐ုံးက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သျဖင့္ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းရန္ မျဖစ္နိုင္ဟူေသာအခ်က္သည္ သဘာ၀က်သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ တရား႐ုံးမွာ အျမင့္ဆံုးတရား႐ုံးျဖစ္ေနသျဖင့္ မိမိဆံုးျဖတ္ထားသည္ကို မိမိျပန္ျပင္ရမည္ဆိုလွ်င္ တရား႐ုံးဟူ၍ပင္ ေခၚ၍မရနိုင္ပါ။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ခြဲခြဲျခားျခားမစဥ္းစားခဲ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သက္သက္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားလွ်င္ပင္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မသတ္နိုင္ဟု တရား႐ုံးကဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါက ယင္းမွာလည္း လြဲေခ်ာ္ေနျပန္ပါသည္။
(၃) ယေန႔ ၾသဂုတ္လ (၂၁) ရက္ေန႔နံက္ ဘီဘီစီ အင္တာဗ်ဴးတြင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘုန္းျမင့္ေအာင္ ေျဖၾကားသြားသည္တို႔အနက္ ေအာက္ပါနွစ္ခ်က္မွာ လက္ခံနိုင္ဘြယ္မရွိပါ။
(က) သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အဆိုျပဳသည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ေရးကို လက္မခံနိုင္ရျခင္းမွာ လႊတ္ေတာ္ဘက္က အားနည္းခ်က္ ျဖစ္သြားမည္ကို မလိုလား၊ ၄င္းတို႔ဘက္က အမွန္ဟု ယူဆသည္။
(ခ) ဦးသိန္းစိန္ ခန္႔ထားသည့္ အစိုးရ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔၀င္မ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံထားရသူမ်ား မပါ၀င္ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္က ၄င္းတို႔အား ျပည္ေထာင္စု အဆင့္သတ္မွတ္သည္။ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႔စည္းသည့္ ေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္မ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံထားရသူမ်ား မပါ၀င္ေသာ္လည္း အစိုးရက ၄င္းတို႔အား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သတ္မွတ္လက္ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ ဦးဘုန္းျမင့္ေအာင္၏ အထက္ပါ တင္ျပခ်က္ နွစ္ခ်က္အေပၚ ေအာက္ပါအတိုင္းသံုးသပ္သည္။
(က) လႊတ္ေတာ္ဘက္က အားနည္းခ်က္ ျဖစ္ျခင္းမျဖစ္ျခင္းမွာ အဓိကမဟုတ္ပါ။ State Institutions ဟုေခၚသည့္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္မႈ အေဆာက္အအံုတစ္စံုလံုး ပံုမွန္လည္ပတ္ေရး အေျခခံကသာ ၾကည့္ရန္လိုပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားပါ ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ေကာ္မတီနွင့္ ေကာ္မရွင္မ်ားအား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အျဖစ္ အတင္းအၾကပ္ သတ္မွတ္ခိုင္းျခင္းမွာ မမွန္ပါ။ သူရဦးေရႊမန္း၏ သား တိုးနိုင္မန္းဆိုသူမွာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ မဟုတ္ပါဘဲလွ်က္ လႊတ္ေတာ္ကဖြဲ႔ေပးသည့္ ေကာ္မရွင္တစ္ခုထဲတြင္ ပါေနသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ ထြက္ေပၚလွ်က္ရွိသည္။ ယင္းကိုဟုတ္မဟုတ္ စီစစ္သင့္ပါသည္။
(ခ) Presidential System ဟုေခၚသည့္ သမၼတစနစ္ကို က်င့္သံုးသည့္ နိုင္ငံမ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားအား အစိုးရအဖြဲ႔၀င္မ်ားအေနျဖင့္ ခန္႔ခြင့္ရွိသည္။ ယင္းကို တကမၻာလံုးတြင္ က်င့္သံုးလွ်က္ရွိသည္။ ဤစနစ္ကို မႀကိဳက္လွ်င္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးေဆာင္သည့္ ပါလီမန္စနစ္ကို ေျပာင္းရပါမည္။ ယင္းတြင္အစိုးရ အဖြဲ႔၀င္မ်ားအားလံုးသည္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ျဖစ္ရပါမည္။ သမၼတစံနစ္ကို လက္ခံက်င့္သံုးလွ်င္မူ လႊတ္ေတာ္အား သမၼတဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ တထပ္တည္း စဥ္းစား၍မရပါ။ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႔ေပးလိုက္သည့္ ႐ုိး႐ုိးကာ္မတီနွင့္ ေကာ္မရွင္မ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားပါ၀င္ျခင္းမွာ ျပသနာမဟုတ္ပါ။ သို႔ရာတြင္ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ရွိေစလိုသည့္ ေကာ္မတီနွင့္ ေကာ္မရွင္မ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားအား ပါ၀င္ေစလွ်င္မူ ေဖါင္းပြၿပီး တုိင္းျပည္အတြက္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး ျဖစ္သြားပါမည္။ မလိုလားအပ္ေသာ ျပႆနာမ်ား ေတာက္ေလွ်ာက္ ေပၚနိုင္ပါသည္။
(၄) ဤ အၾကပ္အတည္းကို ေက်ာ္လႊားရန္မွာ တစ္နည္းသာရွိသည္။ ယင္းမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အႀကံေပးသည့္အတိုင္း ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္လိုက္ရန္ျဖစ္သည္။ စင္စစ္အားျဖင့္မူ ဦးသိန္းစိန္အေနျဖင့္လည္း ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ျခင္လြန္းလွလို႔ေတာ့ ဟုတ္ပံုမရပါ။ အျခားထြက္ေပါက္ရွာ၍ မေတြ႔သျဖင့္သာ ျဖစ္ပံုရသည္။ အရင္းခံျပသနာမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ တရား႐ုံးတရားသူႀကီးမ်ားအေပၚ အယံုအၾကည္နည္းၾကသည့္ ေနာက္ခံျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ စိတ္ႀကိဳက္ ခန္႔ခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ၄င္းတို႔အား ဦးသိန္းစိန္က စဥ္းစားခဲ့ရာ၌ အဂတိ တရားေလးပါးျဖစ္ေသာ ဆႏၵာ၊ ေဒါသ၊ ဘယာ၊ ေမာဟ ကင္းစြာ လြတ္လပ္၊ ဘက္မလိုက္ဘဲ ထက္ျမက္ရဲတင္းစြာ ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္မည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ၄င္း၏ စာအရ ထင္ရွားေနသည္။ အမ်ိဳးသား ညီလာခံတြင္ တာ၀န္ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္၍ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းဟူသည္မွာ နိုင္ငံေရးအရ စဥ္းစားျခင္း ျဖစ္သည္။ ခုိင္းတာလုပ္မည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္ ယံုၾကည္၍ ခန္႔ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္မွာ ထင္ရွားေနသည္။ ဤသည္ကို လံုး၀လက္မခံသင့္ပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ တရား႐ုံး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ၾကျခင္းမွာ ဤအေျခခံေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤအေျခခံကို အျမန္ဆံုးျပန္ျပင္ၿပီးမွသာ အျမင့္ဆံုးတရား႐ုံးမ်ား၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေလးစားလိုက္နာသည့္ အစဥ္အလာေကာင္းအား ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ စတင္ထူေထာင္နိုင္ပါမည္။
(၅) ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို စတင္ျပင္ဆင္ရန္မွာ ယခုအခ်ိန္ေကာင္းျဖစ္သည္။ အခန္း (၆) တရားစီရင္ေရးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္းေသာ က႑တစ္စံုလံုးကို ျပင္လိုက္ရန္ျဖစ္သည္။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးကို သီးျခားခြဲထုတ္ထားသည့္အျပင္ တရားသူႀကီးမ်ားအား သမၼတလုပ္သူက စိတ္ႀကိဳက္ ခန္႔ခြင့္ ျဖဳတ္ခြင့္ရွိေသာ ျပဌာန္းခ်က္ ပါရွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး မည္သည့္အခါတြင္မွ် ဥပေဒစိုးမိုးေရး မရွိနိုင္ပါ။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးမ်ားအား သီးျခားခြဲထုတ္ထားသည့္ ျပဌာန္းခ်က္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရန္လိုပါမည္။ တည္ဆဲ ၁၉၅၉ ခုနွစ္ တပ္မေတာ္ဥပေဒကို အသက္သြင္းရန္လိုပါမည္။ လြတ္လပ္၊ ဘက္မလိုက္၊ ထက္ျမက္ေသာ တရားစီရင္ေရး ယႏၱယားႀကီးေပၚေပါက္လာေအာင္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္မ်ား အားမည္သို႔ခန္႔သင့္ ျဖဳတ္သင့္သည္ကို လူထုထံမွ သေဘာထားေတာင္းခံသည့္ လႈပ္ရွားမႈႀကီး စတင္သင့္ပါသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ စပ္လွ်ဥ္းေသာ ကိစၥမ်ားကို စစ္အစိုးရကဖြဲ႔စည္းေပးထားေသာ လႊတ္ေတာ္ကြက္ကြက္ ကေလးအတြင္းမွာသာ စဥ္းစားျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္သင့္ေတာ့ပါ။ လူထုမ်ားပါ ပါ၀င္ပတ္သက္ခြင့္ရေအာင္၊ လူထု၏ သေဘာ ဆႏၵမ်ားက်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထုတ္ေဖၚခြင့္ရေအာင္ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လူထုအသင္းအဖြဲ႔မ်ား၊ သတင္းဌာနမ်ားက ကမကထ ျပဳၾကမည္ဆိုလွ်င္ စစ္မွန္ေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ပါမည္။
(၆) ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ၿပီးေနာက္ တရားသူႀကီးမ်ားအား အစမွအဆံုး အသစ္ျပန္ခန္႔ႏုိင္သည္။ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္သတ္မွတ္ေရး ကိစၥအားလည္း အတိအက် ထည့္သြင္းျပဌာန္းနိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ေဒၚေအာင္စုၾကည္ဦးေဆာင္ေသာ ေကာ္မတီသည္ပင္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မရွိေတာ့ၿပီမွာ ေသခ်ာသည္။ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မရွိလွ်င္ တိုင္းနွင့္ျပည္နယ္အဆင့္သာ ရွိပါမည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေအာက္သို႔ပင္ နွိမ့္ခ်စြာ ေခါင္းငံု႔၀င္ေရာက္ပါလွ်က္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကဲ့သို႔ ကမာၻသိ လူထုေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးကို တိုင္းနွင့္ျပည္နယ္ အဆင့္ေလာက္မွာသာ အလုပ္ေပး ထားျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္သင့္ပါ။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ဖြဲ႕စည္းပံုဆိုင္ရာ လွည့္ကြက္မ်ားကိုေဖၚထုတ္ ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွား သင့္ၾကပါသည္။


PDF Print E-mail
SO call RohinGya"႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးရွိတယ္ဆိုတာကို သမိုင္းအေထာက္အထားအရ မိမိတို႔ေျပာဆိုတာျဖစ္တယ္"ဟု ေအာက္တိုဘာလ(၂၅)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ အမ်ိဳးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္တိုးတက္ေရးပါတီ၏ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးတာ၀န္ခံျဖစ္သူ ဦးသာေအးက ေျပာဆိုေၾကာင္း "လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ(RFA)"သတင္းမွာ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကို ဖတ္ရႈခဲ့ရပါသည္။ ဦးသာေအးက ထိုသို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုလိုက္သည္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္အား တိုက္႐ိုက္စိန္ေခၚလိုက္သလို၊ ေျဗာင္ေစာ္ကားလိုက္ျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က "ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမရွိပါ"ဟု လူသိရွင္ၾကား အတိအလင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုထားေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
စစ္တေကာင္း ေဒသိယဘဂၤလီစကားျဖင့္ အာရာဘဂၤလီ(ျမန္မာစကားျဖင့္ဆိုပါက တို႔ဘဂၤလီ)ဟု တစ္သက္ပတ္လံုး မိမိတို႔ကိုယ္ကိုမိမိတို႔ သုံုးႏႈန္းေျပာဆိုလာခဲ့သည့္ ဦးသာေအးလိုလူတစ္ေယာက္က ျပည္တြင္းျပည္ပမီဒီယာမ်ားေရွ႕တြင္ အာရာ႐ိုဟင္ဂ်ာ(တို႔ရိုဟင္ဂ်ာ)ဟု အရွက္မရွိေျပာဆိုသည္မွာ ယခုအခါ အဆန္းတစ္ခုမဟုတ္ေတာ့ပါေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ '႐ိုဟင္ဂ်ာနာမည္ျဖင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရေရး'အတြက္ အစြန္းေရာက္ဘဂၤလီမ်ားက ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ယခုလို ၀ါဒျဖန္႔ေျပာဆိုေနၾကေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အမွန္ေျပာရလွ်င္ လံၾကဳတ္ ဇာတ္လမ္းမ်ားမွအပ ဦးသာေအးတုိ႔တြင္ မည္သည့္သမိုင္းအေထာက္အထားမွ် အခိုင္အမာမရွိေခ်။
ရခိုင့္နန္းေတာ္တြင္ အမႈထမ္းခဲ့ၾကေသာ ဘဂၤလီစာဆိုသူမ်ား၏ ကဗ်ာမ်ားတြင္ "ရခိုင္ျပည္"ကို (႐ိုခ်န္ဂ္ ေဒ့ခ်္ (Roshang Desh)ဟု ေခၚေ၀ၚေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ႐ိုခ်န္ဂ္(Roshang)မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးကို ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ၿပီး ေဒ့ခ်္(Desh)မွာ တိုင္းျပည္ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ အျခားေသာ ဘဂၤလီ စာေပအေထာက္အထားမ်ားကို ကိုးကားၿပီးေျပာရပါမူ ရခိုင္တို႔အား ဘဂၤလီလူမ်ိဳးမ်ားက ရခန္ဂ္ သို႔မဟုတ္ ရာခန္ဂ္(Rakhang)၊ ႐ိုကမ္(Rokan)၊ ႐ိုခ်န္ဂ္(Roshang)စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္တေကာင္းနယ္သားမ်ားကမူကား ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ားအား ရို၀န္ဂ္> ရိုဟန္ဂ္>ရိုခ်န္ဂ္ (Rowan> Rohang> Roshang)ဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ "႐ိုဟန္ဂ္"မွ အသံေျပာင္းလာသည့္ "႐ိုဟင္"မွာ "ရခိုင္"ကို ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ၿပီး "႐ိုဟင္ဂ်ာ"ဆိုသည္မွာ "ရခိုင္ျပည္သား"ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ စကားလံုးသာ ျဖစ္ပါသည္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကို ေခၚေ၀ၚေသာ အမည္နာမတစ္ခုမဟုတ္ေခ်။ ဤအခ်က္ကို ေထာက္႐ႈ ျခင္းအားျဖင့္ "ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမရွိပါ"ဟု သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္၏ ေျပာဆိုခဲ့ခ်က္အေပၚ ဘာမွအျငင္းပြားစရာမရွိေခ်။
ရခိုင္ျပည္ေရာက္ ဘဂၤလီမ်ားကား ပထမတြင္ အာရပ္သေဘၤာပ်က္ပံုျပင္ျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးကို ဖန္တီးခဲ့ၾကပါသည္။ ရခိုင္ကမ္းေျခတြင္ သေဘၤာပ်က္၍ ေနရပ္မျပန္ႏိုင္ျဖစ္ခဲ့ၾကရေသာ အာရပ္မ်ားႏွင့္ ေဒသခံအမ်ိဳးသမီးမ်ားညားကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုခဲ့ၾက၏။ စိတ္မမွန္ဘဲ ႐ူးသြပ္ေနသူ မ်ားမွအပ စဥ္းစားတတ္သူတိုင္း စဥ္းစားၾကည့္၍ ရႏိုင္ပါသည္။ လူမ်ိဳးသစ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေလာက္ေအာင္ အာရပ္သေဘၤာဘယ္ႏွစ္စင္းမွ် ရခိုင္ကမ္းေျခ၌ ပ်က္ခဲ့ပါမည္နည္း။ နဖူးစာပါ၍ အာရပ္မ်ားႏွင့္ညား ေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားေကာ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိႏိုင္ပါမည္နည္း။ အကယ္၍ အာရပ္မ်ားႏွင့္ရခိုင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားညားကာ လူမ်ိဳးသစ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္လာသည္ဆိုၾကပါအုန္း။ ထိုသူတို႔ ေျပာဆိုေသာဘာသာ စကားမွာ ရခိုင္စကား သို႔မဟုတ္ အာရပ္စကား သို႔မဟုတ္ ရခိုင္ႏွင့္အာရပ္ႏွစ္ဘာသာေရာေနေသာ စကားသာျဖစ္ရပါမည္။ စစ္တေကာင္းေဒသသံုး ဘဂၤလီစကားေတာ့ လံုး၀ျဖစ္ႏိုင္စရာမရွိပါ။ ရခိုင္ျပည္ ေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီတို႔၏စကားမွာ စစ္တေကာင္းနယ္သား ဘဂၤလီစကားသာျဖစ္ရာ အာရပ္သေဘၤာပ်က္ပံုျပင္မွာ ယုတၱိမရွိေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။
ေနာက္တစ္ခုမွာ စစ္တေကာင္းနယ္မွ၀င္လာသူ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားႏွင့္ ေဒသခံအမ်ိဳးသမီးမ်ားညား ကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးျဖစ္လာသည့္ ဇာတ္လမ္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္တုိ႔မွာ ဘဂၤလီလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အနီး ကပ္ဆံုးေနထိုင္ၾကေသာ္လည္း ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ဘဂၤလီအမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈမရွိ သေလာက္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ေနထိုင္ဖူးသူ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္း ဤအခ်က္ကို ေကာင္းစြာ သိၾကပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဤဇာတ္လမ္းမွာလည္း စိတ္ကူးယဥ္ သက္သက္မွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွား ေနပါသည္။
အႀကံပက္စက္လွေသာ ဘဂၤလီတို႔၏ အပိုင္ဖန္တီးလိုက္ေသာ ေနာက္ဆံုးေပၚသမိုင္းလိမ္တစ္ခုမွာ မူဆ လင္မ်ားသည္ ေအဒီရွစ္ရာစုကပင္ ရခိုင္ျပည္၌ အေျခခ်ေနထိုင္လာခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ေနထိုင္လာခဲ့သည့္ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆို၀ါဒျဖန္႔ၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံမွ H M Saifur Rahman ဆိုသူကမူ ခရစ္သကၠရာဇ္ (၆၈၀)တြင္ Mohammad Ibone Al Hanafi ဆိုသူသည္ ပထမဆံုး မူဆလင္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ အီစၥလာမ္ ဘာသာျဖန္႔ခ်ီရန္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သူႏွင့္သူ႔ဇနီး၏ အထိမ္းအမွတ္အေဆာက္အအံုမွာ ယခုတိုင္ ေမာင္ေတာကမ္းေျခတြင္ ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ ေအဒီ(၉)ရာစုကပင္ ရခိုင္ျပည္၌ မူဆလင္ အေျမာက္အမ်ား စတင္အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သူ၏ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္တြင္ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ဘဂၤလီမ်ားအဖို႔ ၄င္းတို႔၏ေရးသားေျပာဆိုခ်က္မ်ားအား အျခားသူမ်ားက လက္ခံႏိုင္ေလာက္သည့္ မည္သည့္အေထာက္အထားကိုမွ တင္ျပႏိုင္ျခင္းမရွိၾကေခ်။ တစ္ခ်ိဳ႕ဘဂၤလီ မ်ားကမူ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ပင္ ေအဒီတစ္ဆယ့္ႏွစ္ရာစုတြင္မွ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုက္ၾကပါေသးသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဘဂၤလီမ်ားက လိုသလိုဆြဲယူ ေရးသား၀ါဒျဖန္႔ၾကျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သူတို႔သည္ ရခိုင္ျပည္၌ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားထက္ပင္ ေစာစီးစြာ ေရာက္ရွိေနထိုင္လာခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသထူႏိုင္ရန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ေအဒီရွစ္ရာစုကေရးထိုးခဲ့ေသာ အာနႏၵစျႏၵားေက်ာက္စာအရ အာနႏၵစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ျဗဟၼဏပုဏၰားတို႔အား ေျမလွဴခဲ့ေၾကာင္းေဖာ္ျပပါရွိရာ ရခိုင္ျပည္တြင္ ထိုစဥ္က တည္းက ဟိႏၵဴမ်ားရွိေနခဲ့သည္ဟု ေျပာႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ မူဆလင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ တစ္ခြန္း တစ္ပါဒမွ် ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိေခ်။ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ေရးထိုးခဲ့ေသာအျခားေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ရွိရသမွ်ေသာ သမိုင္းအထာက္အထားမ်ားအရလည္း ထိုစဥ္က ရခိုင္ျပည္တြင္ မူဆလင္မ်ား ေရာက္ရွိ ေနထိုင္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွမေတြ႕ရွိရေခ်။ သို႔ျဖစ္ရာ ေအဒီရွစ္ရာစကပင္ ရခိုင္ျပည္၌ မူဆလင္မ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သည္ဆိုေသာအခ်က္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ေျပာဆိုျခင္းမွ်သာျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင္ျပည္၌ ေတြ႔ရွိရသမွ်ေသာ ေရွးေဟာင္းေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္ ရာဇ၀င္သမိုင္းအေစာင္ေစာင္တို႔တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တစ္စြန္းတစ္စမွ် ေဖာ္ျပပါရွိျခင္းမရွိေခ်။ ရခိုင္ရာဇ၀င္မ်ားတြင္သာမက အိမ္နီးနားခ်င္းေဒသမ်ားမွ ေခတ္ၿပိဳင္သမိုင္းမ်ားတြင္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မေတြ႔ရွိရေခ်။ ရခိုင္ျပည္ကို ျမန္မာတို႔တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာစစ္သားမ်ားက မ်ိဳးျပဳန္းေအာင္သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသိန္းခ်ီကာ အေရွ႕အိႏိၵယကုမၸဏီပိုင္ ဘဂၤလားနယ္ ထဲသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာခဲ့ၾကရေပသည္။ ၄င္းတို႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ အဂၤလိပ္တို႔ မွတ္တမ္းတင္ေရး သားခဲ့ရာတြင္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးအေၾကာင္း တစ္ခြန္းတစ္ပါဒမွ မပါရွိေခ်။ ၄င္းျပင္ ရခိုင္ျပည္ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ က်ေရာက္ၿပီးေနာက္ ေရးသားခဲ့ၾကေသာ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးဟူ၍ ေဖာ္ျပထားခ်က္မရွိေခ်။ ဤကဲ့သို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုၿပီး မည္သည့္မွတ္တမ္းမ်ားတြင္မွ မပါရွိျခင္းမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး ရခိုင္ျပည္၌ မရွိခဲ့၍ပင္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္၌ ေရွးပေ၀သဏီကပင္ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ ဆိုေသာအခ်က္မွာ သမိုင္းလိမ္ သက္သက္မွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ မူဆလင္မ်ားအေနျဖင့္ ေအဒီ(၁၂)ရာစုေရာက္မွ ဘဂၤလားနယ္ထဲသို႔ အလံုးအရင္းႏွင့္ ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက လက္ခံထားၾကရာ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားအေနျဖင့္ ထိုအခ်ိန္ထက္ ေစာ၍ ရခိုင္ျပည္ထဲသို႔ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် လူဦးေရအေျမာက္အမ်ား ေရာက္ရွိေနထိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိလွေခ်။
႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘဂၤလီမ်ားကား လြတ္လပ္စြာေရးသားေျပာဆိုခြင့္ကို အလြဲသံုးစားျပဳကာ သမိုင္းလိမ္ မ်ားကို တစ္ခုၿပီးတစ္ခုဖန္တီးလွ်က္ ၀ါဒျဖန္႔ေနၾကသည္မွာ အလြန္ေအာ့ႏွလံုးနာစရာေကာင္းလွပါ သည္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္သည္ မူဆလင္တိုင္းျပည္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာ ဘုရင္ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္း သိမ္းပိုက္သည္ထိ ရခိုင္ျပည္ကို မူဆလင္ဘုရင္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေၾကာင္း အရွက္မရွိေရး သားေျပာဆိုျခင္းမ်ားမွာ လြန္စြာခံျပင္းစရာေကာင္းလွပါသည္။ ဤအခ်က္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး မ်ားအား တိုက္႐ိုက္ေစာ္ကားေနၾကျခင္းျဖစ္သလို စေကာေလာက္မွ ေစာက္မနက္ေသာအႀကံျဖင့္ ရခိုင္ျပည္အား သူတို႔၏ တိုင္းျပည္အျဖစ္ ေျဗာင္အရွင္ခံၾကျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ႏိုင္ငံသားဥပေဒျဖင့္ သူတို႔႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကို ပိတ္ပင္ ခဲ့သည္ဟု ေျပာဆို၀ါဒျဖန္႔ၾကသည္မွာလည္း ယခုအခါ မၾကားခ်င္အဆံုး၊ မဖတ္ခ်င္အဆံုးပင္ျဖစ္ပါ သည္။ ဘဂၤလီမ်ား၀ါဒျဖန္႔သလို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒေၾကာင့္ ၄င္းတို႔၏ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္ဆိုပါက ဘဂၤလီမ်ားအေနျဖင့္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္အသီးသီး၌ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရစရာ အေၾကာင္းမရွိေခ်။ ဘဂၤလီတို႔သည္ ရခိုင္ျပည္ထဲသို႔ အခ်ိန္ကာလအမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ အကြဲကြဲအျပားျပား ၀င္ေရာက္ လာသူမ်ားျဖစ္ၾက၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အခြင့္အေရးရရွိမႈအပိုင္းတြင္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး တူညီႏိုင္ လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ဤအခ်က္ကို လ်စ္လွ်ဴ႐ႈကာ ဘဂၤလီမ်ားက သူတို႔အား လူမ်ိဳးလိုက္ အခြင့္အေရး ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းမွာ ရသင့္ရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုၾကျခင္းမဟုတ္သျဖင့္ လိုက္ေလ်ာရန္ အေၾကာင္းမရွိလွေခ်။
၁၉၄၂ ခုႏွစ္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပ်က္ျပားေနစဥ္ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွစ္ခုတြင္ ဘဂၤလီမ်ားလက္ခ်က္ျဖင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အစုအၿပံဳလိုက္ေသဆံုးခဲ့ရသည္မွာ အားလံုးအသိပင္ ျဖစ္ပါသည္။ မေသမေပ်ာက္က်န္ရစ္ခဲ့သူမ်ားမွာလည္း ဘုိးဘြားစဥ္ဆက္ေနထိုင္လာခဲ့ရာ နယ္ေျမမ်ား ကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါသည္။ ဤဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားကား ရခိုင္သားတို႔၏ ရင္ထဲမွ ေပ်ာက္ပ်က္ သြားေသးသည္မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကား သည္းညည္းခံကာ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ အတူ ယွဥ္တြဲေန ထိုင္လာခဲ့ၾကေပသည္။
ဘဂၤလီမ်ားကား ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ "ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား ကင္းရွင္းေရး ေပၚလစီ" အား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ၾကသည္ကို အတိတ္ျဖစ္ရပ္အခ်ဳိ႕က သက္ေသ ျပေနပါသည္။ ၄င္းတို႔သည္ မၿပီးေျမာက္ေသးေသာ သူတို႔၏ေပၚလစီအား လြန္ခဲ့သည့္ဇြန္လက တဖန္ ထပ္မံ၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ ၾကျပန္ပါသည္။ ရမ္းၿဗဲႏွင့္ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ျပသနာျဖစ္ခဲ့ မႈမ်ားကို အခြင့္ေကာင္းယူလွ်က္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွ ရခိုင္ရြာေပါင္းဆယ့္ငါးေျခာက္ရြာကို မီးရိႈ႕ ဖ်က္စီးကာ ရြာသားအခ်ိဳ႕အားလည္း ရက္ရက္စက္စက္သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ား ရပ္ရြာစြန္႔ကာ အသစ္တဖန္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရပါသည္။ အဆိုပါမီး႐ိႈ႕မႈဂယက္မွာ စစ္ေတြသို႔ကူးသြားကာ ရခိုင္ႏွင့္ဘဂၤလီမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရေပသည္။
ဘဂၤလီမ်ားကား သူတို႔ကို ႏိုင္ငံတကာမွ အာ႐ံုစိုက္လာေစရန္ႏွင့္ သူတို႔ျပႆနာကို ႏိုင္ငံတကာ ျပႆနာျဖစ္လာေအာင္ အၿမဲႀကံစဥ္ေနခဲ့ၾကပါသည္။ စစ္ေတြတြင္ ျပသနာျဖစ္လိုက္သည္ႏွင့္ ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ားက သူတို႔အား သတ္ျဖတ္ေနၾကေၾကာင္းႏွင့္ သူတို႔အိမ္မ်ားကိုလည္း မီးတင္႐ိႈ႕ လိုက္ၾကေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ုိင္းၾကားတြင္ ငုိျပခဲ့ၾကေပသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအား သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ရခိုင္အိမ္မ်ားအား မီးတင္႐ိႈ႕ျခင္း စသည့္ျပစ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကေသာ ဘဂၤလီအေျမာက္အမ်ားမွာမူ အဖမ္းအဆီးခံရမည္ကိုေၾကာက္ရြံ႕ကာ မိမိတို႔အိမ္ကို မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ မီး႐ိႈ႕ပစ္ခဲ့ၾကၿပီး ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံဖက္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ လူသတ္မႈႏွင့္ မီးတင္႐ိႈ႕မႈမ်ားကို ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကသာ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားေရွ႕တြင္ စြပ္စြဲေျပာဆို ခဲ့ၾကပါသည္။ အျပန္အလွန္သတ္ျဖတ္မႈ၊ အျပန္အလွန္ မီးတင္႐ိႈ႕မႈျဖစ္ခဲ့ပါလွ်က္ ၄င္းတို႔၏ တစ္ဖက္ သတ္၀ါဒျဖန္႔ေျပာဆိုမႈမ်ားမွာ သူတို႔အေပၚ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားက နာက်ဥ္းသထက္ နာက်ဥ္းလာေအာင္ တြန္းပို႔ေပးခဲ့ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္ကို မူဆလင္တိုင္းျပည္အျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ဘုရင္မ်ားကို မူဆလင္ဘုရင္မ်ားအျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအား သူတို႔အေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း ၀ါဒျဖန္႔ေျပာဆိုေရးသားမႈမ်ားေၾကာင့္ နဂိုကတည္းက မေက်မနပ္ျဖစ္ေနခဲ့ၾကေသာ ရခိုင္လူထုမွာ ယခုအခါ သူတို႔အေပၚ ယံုၾကည္မႈလံုး၀ကင္းမဲ့ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတို႔ႏွင့္ ဆက္လက္ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ရန္ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဇြန္လအတြင္းက လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ၿပီး အနည္းငယ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းလာခဲ့သည္ႏွင့္ ရခိုင္လူ မ်ိဳးမ်ားမွာ ယခင္ကကဲ့သို႔ပင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း ခရီးသြားလာမႈျပဳခဲ့ၾကသလို လယ္ယာ ကိုင္းကၽြန္းဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားတြင္လည္း တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း ညအိပ္ညေနလုပ္ကိုင္ေနခဲ့ၾက ပါသည္။ ယုတ္မာ ေကာက္က်စ္လွသည့္ ဘဂၤလီမ်ားကမူ ထိုရခိုင္သားမ်ားအေပၚ ရန္စရွာသူကရွာ၊ အခြင့္အေရးရပါက လည္လွီးသတ္ျဖတ္သူကသတ္ႏွင့္ ျပႆနာျပန္၍မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ အစရွာေနခဲ့ၾက ပါသည္။ သည္းညည္း မခံႏိုင္သည့္အဆံုး ရခိုင္လူမ်ိဴးမ်ားက လက္တုန္႔ျပန္ခဲ့ရာ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ရခုိင္-ဘဂၤလီ အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္လာခဲ့ရေပသည္။ ျပႆနာျဖစ္စဥ္ကာလအတြင္း ဂ်င္ကလိဒဏ္ရာ၊ လွံဒဏ္ရာမ်ားျဖင့္ ေသဆံုးသူ၊ ဒဏ္ရာရသူ ရခိုင္လူမ်ိဳးအေျမာက္အမ်ားရွိသည္ကို ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ ဘဂၤလီမ်ားသည္ အဆိုပါလက္နက္မ်ားကို တင္ႀကိဳအစီအစဥ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ စုေဆာင္းထားခဲ့ၾကေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။
ရပ္ရြာမီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈခံခဲ့ၾကရေသာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ နီးစပ္ရာေဆြမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားတြင္ ခိုလႈံခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဘဂၤလီမ်ားကား သူတို႔လူမ်ိဳးအမ်ားအျပားရွိေနရာ စစ္ေတြ၊ ေမာင္ေတာ ႏွင့္ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကေပသည္။ ယခုလက္ရွိအေျခအေနတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္တို႔အေနျဖင့္ နဂိုကတည္းက ဘဂၤလီလူဦးေရမ်ားႏွင့္ေနၿပီးျဖစ္ေသာ စစ္ေတြႏွင့္ေမာင္ေတာ နယ္မ်ားတြင္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာခဲ့ၾကသူမ်ားအား ေနရာခ်ထားေပးမႈ လံုး၀မျပဳလုပ္သင့္ေပ။ အကယ္၍ ဘဂၤလီမ်ားအား ထိုေဒသမ်ားတြင္ ေနရာခ်ထားလိုက္ပါက သူတို႔အား ပိုမိုအားျဖည့္ေပး လိုက္သလို ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ သဲေခ်ာင္း၊ ၾကက္ကိုင္းလိုေနရာမ်ားတြင္ ဘဂၤလီ လူဦးေရ ပိုမိုတိုးပြားလာပါက စစ္ေတြၿမိဳ႕အေရွ႕ပိုင္းမွာ ရခိုင္ၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕အေနာက္ပိုင္းမွာ ဘဂၤ လီၿမိဳ႕ျဖစ္သြားမည္ကို အထူးသတိျပဳရန္ လိုအပ္လွပါသည္။
ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ရခိုင္ႏွင့္ဘဂၤလီတို႔အၾကား လူဦးေရအခ်ိဳးအစား အဆမ တန္ကြာဟေနသည့္အားေလ်ာ္စြာ ဘဂၤလီမ်ားက ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ အားတင္ရန္ ၀န္မေလးတတ္ သည္ကို အတိတ္အျဖစ္အပ်က္မ်ားက သက္ေသျပေနပါသည္။ ယခုအခါ အခ်ိန္မေရြးက်ေရာက္လာ ႏိုင္ေသာ ဘဂၤလီတို႔၏ရန္ေၾကာင့္ ထိုေဒသမ်ားေန ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအဖို႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ မလံုမၿခံဳ ျဖစ္ေနရပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ လက္ရွိအာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ မ်ားတြင္ လူဦးေရအခ်ိဳးအစားကြာဟမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ရန္ အေရႀကီး လွပါသည္။ ထိုၿမိဳ႕နယ္ႏွစ္ခုတြင္ ဘဂၤလီလူဦးေရ အနည္းဆံုး၃၀% ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ေရရွည္စီမံ ကိန္းမ်ားခ်မွတ္ကာ အျခားေနရာမ်ားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးသင့္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ ထိုေဒသမ်ားတြင္ ရခိုင္လူဦးေရ အနည္းဆံုး၃၅% တိုးပြားလာေအာင္ လူေနအိမ္ယာမ်ားတည္ေဆာက္ၿပီး ေနရာခ်ထား ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ေမာင္ေအာင္ခိုင္
၁၁/၁၁/၁၂
ကိုးကားေသာစာအုပ္စာတမ္းမ်ား
၁။ ဦးစံသာေအာင္၏ 'အာနႏၵစျႏၵ - ရွစ္ရာစုရခိုင္ေ၀သာလီမင္း',
၂။ Suniti Bhushan Qanungo, M.A, Ph.D, 'A History of Chittagong', Vol 1, Chittagong, 1988
၃။ Dr. Anamul Haque & Abdul Karim, 'Bengali Literature in Arakan (in Bengali)'
၄။ Ratan Lal Chakrabarti, 'Bangladesh-Burma Relation (in Bengali)', Dhaka, July 1984
၅။ Muhammad Yunus, 'Arakan : A Depressing Scene and Rohingyas Hail the Decision of President Bush', The Guardian (Weekly Journal), Dhaka, Sept 1, 1991
၆။ H M Saifur Rahman, 'Aung San Suu Kyi, Mahatma Ghandhi and Emperor Nero', Bangladesh Pratidin (Bangali Daily), Dhaka, June 27, 2012
၇။ Abdul Hoque Chowdhury, 'Ancient Arakan (in Bengali): Rowanga, Hindu and Barua Buddhist Inhabitants', Dhaka, January 1994
၈။ Abdul Hoque Chowdhury, 'Social and Cultural Aspects of Chittagong (in Bengali)', Dhaka, May 1988
Islamstatetocountry
ရခိုင္ျပည္ ျပႆနာရဲ႕ရင္းျမစ္
ဇြန္လနဲ ့ေအာက္တိုဘာလ ရခိုင္ျပည္အေရးအခင္းဟာ ပညာမတတ္မႈ၊ ဥပေဒပညာ နားမလည္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရတာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာတယ္။ ဒီသံုးသပ္ခ်က္ေတြဟာ အေပၚယံအားျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ ထင္ရေပမယ့္ ေသခ်ာရဲ့လားလို ့ထပ္ေမးရင္ ခိုင္မာတဲ့ အခ်က္အလက္ အေထာက္ အထားေတြနဲ ့ခ်ျပႏိုင္မယ္မထင္ပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ရခိုင္ျပည္အေရးအခင္းဟာ ပညာမဲ့ျခင္း၊ ဥပေဒကို နားမလည္ျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူးလို ့ေျပာခ်င္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတဲ့ အေမးရဲ ႔အေျဖကို ေျပာလိုတယ္။
ရခိုင္ျပည္ရဲ့ တစ္ျခားတစ္ဖက္မွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ား ရပ္တည္ခ်က္
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ယခုဖြဲ ့စည္းထားတဲ့အတိုင္းေျပာရရင္ ျပည္နယ္(၇)ခုနဲ႔ တိုင္း(၇)ခ ရွိပါတယ္။ စုစုေပါင္း(၁၄)ခုေပါ့ ။ အဲဒီ(၁၄)ခုထဲမွာ ရခိုင္ျပည္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ျပည္နယ္(၆)ခုနဲ ့တိုင္း(၇)တိုင္းမွာလည္း အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္တဲ့လူေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့လူေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွင့္အတူ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲေတြမွာ ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာလည္း မြတ္ဆလင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပည္နယ္ကိစၥကို စိုးစဥ္းမွ် မေျပာဆိုခဲ့ပါဘူး။ ထို႔အတူ ဦးေန၀င္း အာဏာသိမ္းကာလနဲ ့မဆလေခတ္ တစ္ေလ်ာက္လံုးမွာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ၁၉၈၈ လူထုအေရးေတာ္ပံု ကာလေတြကေန ဒီေန ့အခ်ိန္ထိဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စံနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရး၊ လူ႔အခြင့္ေရး၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ခြင့္၊ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးစတဲ့ မူေတြအေပၚမွာဘဲ ရပ္ၿပီးတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွင့္အတူ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေရးကို ေရွ႕႐ႈခဲ့တယ္။ တိုင္းျပည္အေပၚမွာ သစၥာရွိျပခဲ့တယ္။ ဒါေတြကို ျငင္း၍ မရႏိုင္သလို သမိုင္းအျဖစ္နဲ႔လည္း က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုကလည္း အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ ဒီအေထာက္အထားေတြဟာ ရခိုင္ျပည္ကလြဲၿပီး က်န္တဲ့ ျပည္နယ္(၆)ခနဲ႔ တိုင္း(၇)ခုထဲက မြတ္ဆလင္ေတြရဲ့ ရပ္တည္မႈေတြျဖစ္တယ္။
ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ဘဂၤလီေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္
ရခိုင္ျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ကေတာ့ အျခားျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ ကြဲျပားပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕အိပ္မက္ဟာ မြတ္ဆလင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္မွတစ္ဆင့္ သီးျခားမြတ္ဆလငႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရးျဖစ္တယ္။ ဒီအိပ္မက္မ်ိဳးကို အျခားျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြ မက္ခဲ့တဲ့ အိပ္မက္(လႈပ္ရွားမႈသမိုင္း)ကို မေတြ႔ေသးပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္မွာရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမေရးခင္ကပင္ ဒီအိပ္မက္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းစဥ္ကာလက ဘဂၤလီေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္
ဒုတိယကမာၻစစ္မျဖစ္ခင္ အႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မြတ္ဆလင္မ်ားက သီးျခားမြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ေရး လႈပ္ရွားမႈဟာ ရခိုင္ျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြအတြက္ ပံုေဖာ္စရာ အိပ္မက္တစ္ခုရရွိခဲ့ တယ္လို ့ေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္။ သူတို ့အိပ္မက္က အိႏၵိယႏိုင္ငံက ခြဲထြက္ၿပီး ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသစ္ ထူေထာင္ေရးႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ရန္ျဖစ္တယ္။ ဆိုလိုတာက ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသစ္ျဖစ္ေပၚလာရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္တို ့ကို ထည့္ၿပီး ႏိုင္ငံသစ္တည္ေဆာက္ေရး ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြဟာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္၊ ကရာခ်ီၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ အစၥလာမ္ညီလာခံမွာ ပါကစၥတန္နဲ႔ ေပါင္းစည္းေရးအဆိုကို တင္သြင္းခဲ့ဖူးတယ္။ ဆိုေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိရဲ့လားလို ့ေမးရင္ ရွိတယ္ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ ဦးပုကေလးေရးထားေသာ ငါတို႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့သလဲ တတိယတြဲမွာပါတဲ ေအာက္ပါေရးသားခ်က္က ခိုင္မာတဲ့အေထာက္ အထားလို ့ေျပာရပါလိမ့္မယ္။
" စစ္အတြင္း ၁၉၄၆ တြင္ Jami- a – tul Ulema-e Islam အဖြဲ႔ေပၚေပါက္လာရာ ၄င္းပါတီက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ကရာခ်ီသို႔သြားကာ ပါကစၥတန္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားေနေသာ မြတ္ဆလင္ေခါင္းေဆာင္ ဂ်င္းနားႏွင့္ေတြ႔ဆံုၿပီး ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္တို႔ကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္းခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေဆြးေႏြးရာတြင္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသကို တိုက္ခိုက္ၿပီး ပါကစၥတန္ထဲသို႔ သြတ္သြင္းရန္ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသအျဖစ္ ရရွိေအာင္လုပ္ေပးရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အိႏၵိယသို႔ အသြားတြင္ မြတ္ဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ မစၥတာဂ်င္းနားႏွင့္ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ ဂ်င္းနားက ဘူးသီးေတာင္ႏွင ေမာင္ေတာေဒသမွ မြတ္ဆလင္မ်ားက ပါကစၥတန္ထဲသို႔ ပူးေပါင္းရန္ ေတာင္းဆိုမႈကို မိမိကိုယ္တိုင္ မေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မြတ္ဆလင္ေခါင္းေဆာင္ ဂ်င္းနားက ရခိုင္ျပည္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္နယ္မ်ားကို ဘဂၤလားျပည္ (ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ)ထဲသို႔ သြတ္သြင္းေပးရန္ စစ္တေကာင္း မူဆလင္အခ်ိဳ႕က ေတာင္းဆိုခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဤသို႔လံုး၀မျဖစ္ေစရပါဟုေျပာရင္း ဗမာျပည္သာမက မည္သည့္အျခားနယ္ပယ္ကိုမွ သိမ္းယူရန္ သို႔မဟုတ္ ေတာင္းယူရန္ မူဆလင္လိ(ခ္)၌ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိေၾကာင္း ၊ ထိုကဲ့သို႔ဘဂၤလားျပည္အေရွ႕ပိုင္းမွ လက္တစ္ဆုပ္မွ်ေလာက္ေသာ မူဆလင္လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ ဆိုသည္မွာလည္း ဘာမွ ဂ႐ုစိုက္စရာမလိုေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ရွင္းျပခဲ့သည္။ "ဒီေနရာမွာ စကားခ်ပ္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ၂၀၁၁ က က်ေနာ္ေရးသားခဲ့တဲ့ ဦးရာဇတ္မွသည္ ကိုျမေအးအထိ သို႔ေသာ္ တံခါးလာေခါက္ၿပီ ေဆာင္းပါးမွာ ဂ်င္းနားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာကို ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို ့ အမွတ္မွားစြာ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အမွန္က ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြက ေတာင္းဆိုခဲ့တာလို ့ အမွန္ကို ျပင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဂ်င္းနားရဲ့ ျငင္းပယ္မႈေၾကာင့္ ဘဂၤလီေတြဟာ လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ကို ေရြးခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ကုန္ခါနီးမွာ မူဂ်ာဟစ္ပါတီကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ Jami- a – tul Ulema-e Islam အဖြဲ႔နဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ခဲ့ကာ ေငြေၾကးကို ဒီအဖြဲ႔က နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ရွာေပးၿပီး မူဂ်ာဟစ္ပါတီကို ပံ့ပိုးေပးခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ကဘဲ ေဘာ္တြန္မေလထံ စာေရးၿပီး သူတို႔ဟာ Indo-Burma Frontier မွာ ရွိတဲ့အတြက္ ပင္လံုညီလာခံမွာ Frontier ရပိုင္ခြင့္ကို တင္ျပ ေတာင္းဆိုလိုေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားခဲ့ေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္ထဲက ဘဂၤလီေတြ ပင္လံုဆီမလွမ္းႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လို ့ အျခားျပည္နယ္ေတြထဲမွာ ေနထိုင္တဲ့ ဦးေဖခင္ကေတာ့ ပင္လံုကို တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကို ျပေနသလဲဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္အေပၚမွာ သစၥာေစာင့္သိမႈနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ဖဲ့ထုတ္ေရးရဲ့ ကြာဟမႈဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ကေန႔႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔အမည္ခံထားတဲ့ ဘဂၤလီေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရခင္ လြတ္လပ္ေရးအႀကိဳကာလကပင္ မက္ခဲ့တဲ့ အိပ္မက္မ်ိဳးနဲ႔ အျခားျပည္နယ္ေျခာက္ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းခုႏွစ္တိုင္းမွာ ရွိေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ့ ဆႏၵ သေဘာထားဟာ ကြာျခားပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္ဘက္မွာ ရွိေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားဟာ ေဒသ ခံရခိုင္ေတြနဲ႔ေရာ ျပည္ေထာင္စုကို လိုလားတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုကိုပါ ေျခာက္ျခားေစပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ေတြအားလံုးဟာ ဒီလိုဘဲလားလို႔ေမးရင္ မဟုတ္ဘူးလို ့ ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ ၁၉၃၁ ၀န္းက်င္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား သမဂၢရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးထြန္းစိန္ဟာ ရခိုင္ျပည္ထဲက မြတ္ဆလင္တစ္ေယာက္ပါ။ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္ေရးကို မႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီလို မ်ိဳးဆက္ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို ့ ကေန႔အခ်ိန္မွာ အၾကမ္းဖက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘဂၤလီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္လိုျခင္းေတြေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ ရခိုင္ျပည္ထဲက မြတ္ဆလင္ေတြပါ အေရာင္ေတြ စြန္းထင္းခံခဲ့ရသလို အေရာင္ေတြခ်ယ္သျခင္းကို ခံလိုက္ရပါတယ္။ ထို႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္နံတစ္လ်ားမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ထုကိုပါ ထင္ေယာင္ထင္မွား မယံုသကၤာစိတ္ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္လိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမည္ခံဘဂၤလီေတြကို ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ျမန္မာျပည္ထဲမွာရွိတဲ မြတ္ဆလင္ေတြ ျပသဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ဘဂၤလီေတြရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္
ဆက္ေျပာရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရမီက ဖြဲ ့စည္းခဲ့တဲ့ မူဂ်ာဟစ္အဖြဲ ့ဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ တရား၀င္ဖြဲ႔စည္းၿပီး အဲဒီအဖြဲ႕က
(က) ကုလားတန္ျမစ္ အေနာက္ဘက္ကမ္းႏွင့္ နစ္ျမစ္အေရွ႕ဖက္ကမ္းၾကားေဒသကို မြတ္ဆလင္ေတြရဲ့ National Home အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးရန္။
(ခ) ရခိုင္ရွိမြတ္ဆလင္မ်ားကို တိုင္းရင္းသားစာရင္းထဲ ထည့္သြင္းေပးရန္ စသည္ျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ခြဲျခမ္းၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီကာေရာ ရၿပီးႏွစ္မွာပါ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္ေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ကာစမွာ ဘဂၤလီေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသားစာရင္းမွာ ထည့္သြင္းထားျခင္းမရွိဘူးဆိုတာ ထင္ရွားေစသလို ဘဂၤလီေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးစြဲျခင္းမရွိေသးဘူးဆိုတာလည္း ထင္ရွားေစပါတယ္။
၁၉၅၁ ခု ဇြန္လမွာ နယ္ပယ္အသီးသီးက ပါ၀င္တဲ့ မြတ္ဆလင္ညီလာခံကို ရခိုင္ျပည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အလယ္သံေက်ာ္ရြာမွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အလယ္သံေက်ာ္ ညီလာခံက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး အစိုးရသို႔ အိပ္ဖြင့္ေပးစာအျဖစ္ တင္ျပခဲ့တယ္။ ညီလာခံရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့
(က) ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းေတာင္တန္းမ်ား၊ ကခ်င္ေဒသမ်ားနည္းတူ လြတ္လပ္ေသာ မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္အျဖစ္ အျမန္ဆံုးဖြဲ႕စည္းေပးရန္၊
(ခ) စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕ေတာ္ဟု သတ္မွတ္ကာ ၿမိဳ႕ႏွင့္ဆိပ္ကမ္းကြပ္ကဲမႈကို ရခိုင္ႏွင့္ မြတ္ဆလင္(၅၀)ရာခိုင္ႏႈန္းစီ စီမံခန္႔ခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပဳရန္ႏွင့္ ပထမဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ႏွင့္ တိုင္းမင္းႀကီးကို မြတ္ဆလင္လူမ်ိဳးမွ ခန္႔ထားရန္၊
(ဂ)လက္နက္ကိုင္တပ္ ဖြဲ႔စည္းေပးရန္ ထိုတပ္ဖြဲ႔မွ မြတ္ဆလင္(၅၀)ရာခိုင္ႏႈန္းပါ၀င္ရန္ ဗဟိုအစိုးရအဖြဲ႔တြင္မူ ၀န္ႀကီးခန္႔ထားရန္၊
(ဃ)တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ အျခားျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းမ်ားနည္းတူ ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ် ေစလြတ္ခြင့္ရရန္၊
(င)မြတ္ဆလင္ေကာင္စီ ထားရွိခြင့္ျပဳရန္ စတဲ့အခ်က္မ်ားပါ၀င္ပါတယ္။
ဒီညီလာခံကို ပါလီမန္အမတ္မ်ားျဖစ္တဲ့ စူလတန္မာမြတ္၊ ဦးဖိုးခိုင္(မြတ္ဆလင္)၊ ေဒၚျမညြန္႔(မြတ္ဆလင္)တို႔ပါ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီပါလီမန္အမတ္မ်ားဟာ ဘာသာေရးလမ္းညြန္ခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေန႔ လႊတ္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဘဂၤလီအမတ္ေတြကို သတိႀကီးစြာ ထားရမယ္ဆိုတာ ထင္ရွားေစပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း လက္နက္ကိုင္ေနတဲ့ မူဂ်ာဟစ္ပါတီကလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုထံသို႔ တင္သြင္းခဲ့သည့္ စာတမ္းထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအနက္ အေရးႀကီးသည့္ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကေတာ့ --
(က) ရခိုင္ေဒသအတြင္းရွိ မြတ္ဆလင္မ်ားအားလံုးကို ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ ရခိုင္ မြတ္ဆလင္မ်ားအျဖစ္ လက္ခံရန္၊
(ခ) မူဂ်ာဟစ္မ်ားကို အၿမဲတမ္းတပ္မေတာ္တြင္ ရခိုင္မြတ္ဆလင္ ေသနတ္ကိုင္တပ္အျဖစ္ သီးျခားထားေပးရန္ စတဲ့ အခ်က္မ်ားပါ၀င္ပါတယ္။
သံုးသပ္ခ်က္
အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ ႏွစ္ရပ္စလံုးမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးစြဲျခင္းမရွိေသးပါဘူး။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီစကားလံုးကို သံုးစြဲရင္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ မျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ အျခားနာမည္ကို ေရြးခဲ့ရတဲ့ သာဓကေတြရွိတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က အဲဒီစကားလံုးကို ပယ္ထားခဲ့ေပမယ့္ ဘဂၤလီေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာကို ေျခဆန္႔ၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့စကားလံုးကို ႏိုင္ငံတကာက သိေအာင္ ေငြေတြခင္းၿပီး ျပဳလုပ္လာခဲ့တယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း မီဒီယာအခ်ိဳ႕ကို အသံုးခ်ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး ျပႆာနာေတြ ဖန္တီးၿပီး ဘာသာေရးအရ ဖိႏွိပ္ခံေနရပါတယ္။ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ ေနပါတယ္လို ့ ေအာ္ဟစ္ခဲ့တယ္။ OIC လို အဖြဲ႔ကိုေတာင္ ျမန္မာျပည္ထဲ ၀င္ေအာင္ႏိုင္ေအာင္ထိ ထိုးေဖာက္လႈပ္ရွားႏိုင္တယ္။ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္သလို ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဟန္ခ်က္ညီညီလႈပ္ရွားမႈဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲထိ ေရာက္ေအာင္ လႈပ္ရွားျပခဲ့တယ္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းကာလေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ တနံတလ်ားမွာ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ေတြကို မစည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ကေန႔ အခ်ိန္မွာ တစ္သားထဲျဖစ္ေအာင္ စည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာမယ္ဆို ေျပာႏိုင္တယ္။ အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္ထဲက ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘဂၤလီေတြရဲ့ လႈပ္ရွားမႈအဆင့္ဆင့္ဟာ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ကပင္ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းရင္းသားျဖစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္မွသည္ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ေရးျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြကို အာဏာမဲ့ေနတဲ့ ရခိုင္လူထုက ေခတ္အဆက္ဆက္ ထိေတြ႔ခံစားလာရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္လူထုရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာအေပၚမွာ ရပ္ၿပီးတုန္႔ျပန္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ပညာမတတ္မႈ၊ ဥပေဒကို နားမလည္မႈ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ရပါတယ္ဆိုတဲ့အေျဖဟာ ခိုင္မာတဲ့အေထာက္ အထားမရွိတဲ့ ယိုင္နဲနဲ အေထာက္အထားေတြသာျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အထက္က အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ခ်ျပခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ အလယ္သံေက်ာ္ ညီလာခံရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သက္၀င္လႈပ္ရွားေနၿပီး ဟန္ခ်က္ညီညီ လႈပ္ရွားေနဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာလိုပါတယ္။ ပါလီမန္ေခတ္ကလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲထိ တင္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသလို ကေန႔အခ်ိန္မွာလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲထိ သယ္ေဆာင္လာကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကိုင္လႈပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျပင္းထန္တဲ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္လို႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ။
ခိုင္လင္း(ေမဃ၀တီ)
ႏိုင္၀င္ဘာ(၁၁)၂၀၁၂ ညေန - ၄း၅၀
Islamstatetocountry
ရခိုင္ျပည္ ျပႆနာရဲ႕ရင္းျမစ္
ဇြန္လနဲ ့ေအာက္တိုဘာလ ရခိုင္ျပည္အေရးအခင္းဟာ ပညာမတတ္မႈ၊ ဥပေဒပညာ နားမလည္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရတာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာတယ္။ ဒီသံုးသပ္ခ်က္ေတြဟာ အေပၚယံအားျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ ထင္ရေပမယ့္ ေသခ်ာရဲ့လားလို ့ထပ္ေမးရင္ ခိုင္မာတဲ့ အခ်က္အလက္ အေထာက္ အထားေတြနဲ ့ခ်ျပႏိုင္မယ္မထင္ပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ရခိုင္ျပည္အေရးအခင္းဟာ ပညာမဲ့ျခင္း၊ ဥပေဒကို နားမလည္ျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူးလို ့ေျပာခ်င္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတဲ့ အေမးရဲ ႔အေျဖကို ေျပာလိုတယ္။
ရခိုင္ျပည္ရဲ့ တစ္ျခားတစ္ဖက္မွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ား ရပ္တည္ခ်က္
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ယခုဖြဲ ့စည္းထားတဲ့အတိုင္းေျပာရရင္ ျပည္နယ္(၇)ခုနဲ႔ တိုင္း(၇)ခ ရွိပါတယ္။ စုစုေပါင္း(၁၄)ခုေပါ့ ။ အဲဒီ(၁၄)ခုထဲမွာ ရခိုင္ျပည္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ျပည္နယ္(၆)ခုနဲ ့တိုင္း(၇)တိုင္းမွာလည္း အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္တဲ့လူေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့လူေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွင့္အတူ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲေတြမွာ ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာလည္း မြတ္ဆလင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပည္နယ္ကိစၥကို စိုးစဥ္းမွ် မေျပာဆိုခဲ့ပါဘူး။ ထို႔အတူ ဦးေန၀င္း အာဏာသိမ္းကာလနဲ ့မဆလေခတ္ တစ္ေလ်ာက္လံုးမွာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ၁၉၈၈ လူထုအေရးေတာ္ပံု ကာလေတြကေန ဒီေန ့အခ်ိန္ထိဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စံနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရး၊ လူ႔အခြင့္ေရး၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ခြင့္၊ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးစတဲ့ မူေတြအေပၚမွာဘဲ ရပ္ၿပီးတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွင့္အတူ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေရးကို ေရွ႕႐ႈခဲ့တယ္။ တိုင္းျပည္အေပၚမွာ သစၥာရွိျပခဲ့တယ္။ ဒါေတြကို ျငင္း၍ မရႏိုင္သလို သမိုင္းအျဖစ္နဲ႔လည္း က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုကလည္း အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ ဒီအေထာက္အထားေတြဟာ ရခိုင္ျပည္ကလြဲၿပီး က်န္တဲ့ ျပည္နယ္(၆)ခနဲ႔ တိုင္း(၇)ခုထဲက မြတ္ဆလင္ေတြရဲ့ ရပ္တည္မႈေတြျဖစ္တယ္။
ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ဘဂၤလီေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္
ရခိုင္ျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ကေတာ့ အျခားျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ ကြဲျပားပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕အိပ္မက္ဟာ မြတ္ဆလင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္မွတစ္ဆင့္ သီးျခားမြတ္ဆလငႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရးျဖစ္တယ္။ ဒီအိပ္မက္မ်ိဳးကို အျခားျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြ မက္ခဲ့တဲ့ အိပ္မက္(လႈပ္ရွားမႈသမိုင္း)ကို မေတြ႔ေသးပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္မွာရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမေရးခင္ကပင္ ဒီအိပ္မက္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းစဥ္ကာလက ဘဂၤလီေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္
ဒုတိယကမာၻစစ္မျဖစ္ခင္ အႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မြတ္ဆလင္မ်ားက သီးျခားမြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ေရး လႈပ္ရွားမႈဟာ ရခိုင္ျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြအတြက္ ပံုေဖာ္စရာ အိပ္မက္တစ္ခုရရွိခဲ့ တယ္လို ့ေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္။ သူတို ့အိပ္မက္က အိႏၵိယႏိုင္ငံက ခြဲထြက္ၿပီး ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသစ္ ထူေထာင္ေရးႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ရန္ျဖစ္တယ္။ ဆိုလိုတာက ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသစ္ျဖစ္ေပၚလာရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္တို ့ကို ထည့္ၿပီး ႏိုင္ငံသစ္တည္ေဆာက္ေရး ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြဟာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္၊ ကရာခ်ီၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ အစၥလာမ္ညီလာခံမွာ ပါကစၥတန္နဲ႔ ေပါင္းစည္းေရးအဆိုကို တင္သြင္းခဲ့ဖူးတယ္။ ဆိုေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိရဲ့လားလို ့ေမးရင္ ရွိတယ္ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ ဦးပုကေလးေရးထားေသာ ငါတို႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့သလဲ တတိယတြဲမွာပါတဲ ေအာက္ပါေရးသားခ်က္က ခိုင္မာတဲ့အေထာက္ အထားလို ့ေျပာရပါလိမ့္မယ္။
" စစ္အတြင္း ၁၉၄၆ တြင္ Jami- a – tul Ulema-e Islam အဖြဲ႔ေပၚေပါက္လာရာ ၄င္းပါတီက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ကရာခ်ီသို႔သြားကာ ပါကစၥတန္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားေနေသာ မြတ္ဆလင္ေခါင္းေဆာင္ ဂ်င္းနားႏွင့္ေတြ႔ဆံုၿပီး ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္တို႔ကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္းခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေဆြးေႏြးရာတြင္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသကို တိုက္ခိုက္ၿပီး ပါကစၥတန္ထဲသို႔ သြတ္သြင္းရန္ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသအျဖစ္ ရရွိေအာင္လုပ္ေပးရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အိႏၵိယသို႔ အသြားတြင္ မြတ္ဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ မစၥတာဂ်င္းနားႏွင့္ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ ဂ်င္းနားက ဘူးသီးေတာင္ႏွင ေမာင္ေတာေဒသမွ မြတ္ဆလင္မ်ားက ပါကစၥတန္ထဲသို႔ ပူးေပါင္းရန္ ေတာင္းဆိုမႈကို မိမိကိုယ္တိုင္ မေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မြတ္ဆလင္ေခါင္းေဆာင္ ဂ်င္းနားက ရခိုင္ျပည္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္နယ္မ်ားကို ဘဂၤလားျပည္ (ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ)ထဲသို႔ သြတ္သြင္းေပးရန္ စစ္တေကာင္း မူဆလင္အခ်ိဳ႕က ေတာင္းဆိုခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဤသို႔လံုး၀မျဖစ္ေစရပါဟုေျပာရင္း ဗမာျပည္သာမက မည္သည့္အျခားနယ္ပယ္ကိုမွ သိမ္းယူရန္ သို႔မဟုတ္ ေတာင္းယူရန္ မူဆလင္လိ(ခ္)၌ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိေၾကာင္း ၊ ထိုကဲ့သို႔ဘဂၤလားျပည္အေရွ႕ပိုင္းမွ လက္တစ္ဆုပ္မွ်ေလာက္ေသာ မူဆလင္လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ ဆိုသည္မွာလည္း ဘာမွ ဂ႐ုစိုက္စရာမလိုေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ရွင္းျပခဲ့သည္။ "ဒီေနရာမွာ စကားခ်ပ္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ၂၀၁၁ က က်ေနာ္ေရးသားခဲ့တဲ့ ဦးရာဇတ္မွသည္ ကိုျမေအးအထိ သို႔ေသာ္ တံခါးလာေခါက္ၿပီ ေဆာင္းပါးမွာ ဂ်င္းနားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာကို ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို ့ အမွတ္မွားစြာ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အမွန္က ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြက ေတာင္းဆိုခဲ့တာလို ့ အမွန္ကို ျပင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဂ်င္းနားရဲ့ ျငင္းပယ္မႈေၾကာင့္ ဘဂၤလီေတြဟာ လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ကို ေရြးခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ကုန္ခါနီးမွာ မူဂ်ာဟစ္ပါတီကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ Jami- a – tul Ulema-e Islam အဖြဲ႔နဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ခဲ့ကာ ေငြေၾကးကို ဒီအဖြဲ႔က နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ရွာေပးၿပီး မူဂ်ာဟစ္ပါတီကို ပံ့ပိုးေပးခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ကဘဲ ေဘာ္တြန္မေလထံ စာေရးၿပီး သူတို႔ဟာ Indo-Burma Frontier မွာ ရွိတဲ့အတြက္ ပင္လံုညီလာခံမွာ Frontier ရပိုင္ခြင့္ကို တင္ျပ ေတာင္းဆိုလိုေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားခဲ့ေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္ထဲက ဘဂၤလီေတြ ပင္လံုဆီမလွမ္းႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လို ့ အျခားျပည္နယ္ေတြထဲမွာ ေနထိုင္တဲ့ ဦးေဖခင္ကေတာ့ ပင္လံုကို တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကို ျပေနသလဲဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္အေပၚမွာ သစၥာေစာင့္သိမႈနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ဖဲ့ထုတ္ေရးရဲ့ ကြာဟမႈဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ကေန႔႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔အမည္ခံထားတဲ့ ဘဂၤလီေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရခင္ လြတ္လပ္ေရးအႀကိဳကာလကပင္ မက္ခဲ့တဲ့ အိပ္မက္မ်ိဳးနဲ႔ အျခားျပည္နယ္ေျခာက္ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းခုႏွစ္တိုင္းမွာ ရွိေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ့ ဆႏၵ သေဘာထားဟာ ကြာျခားပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္ဘက္မွာ ရွိေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားဟာ ေဒသ ခံရခိုင္ေတြနဲ႔ေရာ ျပည္ေထာင္စုကို လိုလားတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုကိုပါ ေျခာက္ျခားေစပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ေတြအားလံုးဟာ ဒီလိုဘဲလားလို႔ေမးရင္ မဟုတ္ဘူးလို ့ ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ ၁၉၃၁ ၀န္းက်င္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား သမဂၢရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးထြန္းစိန္ဟာ ရခိုင္ျပည္ထဲက မြတ္ဆလင္တစ္ေယာက္ပါ။ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္ေရးကို မႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီလို မ်ိဳးဆက္ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို ့ ကေန႔အခ်ိန္မွာ အၾကမ္းဖက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘဂၤလီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္လိုျခင္းေတြေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ ရခိုင္ျပည္ထဲက မြတ္ဆလင္ေတြပါ အေရာင္ေတြ စြန္းထင္းခံခဲ့ရသလို အေရာင္ေတြခ်ယ္သျခင္းကို ခံလိုက္ရပါတယ္။ ထို႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္နံတစ္လ်ားမွာရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ထုကိုပါ ထင္ေယာင္ထင္မွား မယံုသကၤာစိတ္ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္လိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမည္ခံဘဂၤလီေတြကို ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ျမန္မာျပည္ထဲမွာရွိတဲ မြတ္ဆလင္ေတြ ျပသဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ဘဂၤလီေတြရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္
ဆက္ေျပာရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရမီက ဖြဲ ့စည္းခဲ့တဲ့ မူဂ်ာဟစ္အဖြဲ ့ဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ တရား၀င္ဖြဲ႔စည္းၿပီး အဲဒီအဖြဲ႕က
(က) ကုလားတန္ျမစ္ အေနာက္ဘက္ကမ္းႏွင့္ နစ္ျမစ္အေရွ႕ဖက္ကမ္းၾကားေဒသကို မြတ္ဆလင္ေတြရဲ့ National Home အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးရန္။
(ခ) ရခိုင္ရွိမြတ္ဆလင္မ်ားကို တိုင္းရင္းသားစာရင္းထဲ ထည့္သြင္းေပးရန္ စသည္ျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ခြဲျခမ္းၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီကာေရာ ရၿပီးႏွစ္မွာပါ တိုင္းျပည္ဖဲ့ထုတ္ေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ကာစမွာ ဘဂၤလီေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသားစာရင္းမွာ ထည့္သြင္းထားျခင္းမရွိဘူးဆိုတာ ထင္ရွားေစသလို ဘဂၤလီေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးစြဲျခင္းမရွိေသးဘူးဆိုတာလည္း ထင္ရွားေစပါတယ္။
၁၉၅၁ ခု ဇြန္လမွာ နယ္ပယ္အသီးသီးက ပါ၀င္တဲ့ မြတ္ဆလင္ညီလာခံကို ရခိုင္ျပည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အလယ္သံေက်ာ္ရြာမွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အလယ္သံေက်ာ္ ညီလာခံက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး အစိုးရသို႔ အိပ္ဖြင့္ေပးစာအျဖစ္ တင္ျပခဲ့တယ္။ ညီလာခံရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့
(က) ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းေတာင္တန္းမ်ား၊ ကခ်င္ေဒသမ်ားနည္းတူ လြတ္လပ္ေသာ မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္အျဖစ္ အျမန္ဆံုးဖြဲ႕စည္းေပးရန္၊
(ခ) စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕ေတာ္ဟု သတ္မွတ္ကာ ၿမိဳ႕ႏွင့္ဆိပ္ကမ္းကြပ္ကဲမႈကို ရခိုင္ႏွင့္ မြတ္ဆလင္(၅၀)ရာခိုင္ႏႈန္းစီ စီမံခန္႔ခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပဳရန္ႏွင့္ ပထမဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ႏွင့္ တိုင္းမင္းႀကီးကို မြတ္ဆလင္လူမ်ိဳးမွ ခန္႔ထားရန္၊
(ဂ)လက္နက္ကိုင္တပ္ ဖြဲ႔စည္းေပးရန္ ထိုတပ္ဖြဲ႔မွ မြတ္ဆလင္(၅၀)ရာခိုင္ႏႈန္းပါ၀င္ရန္ ဗဟိုအစိုးရအဖြဲ႔တြင္မူ ၀န္ႀကီးခန္႔ထားရန္၊
(ဃ)တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ အျခားျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းမ်ားနည္းတူ ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ် ေစလြတ္ခြင့္ရရန္၊
(င)မြတ္ဆလင္ေကာင္စီ ထားရွိခြင့္ျပဳရန္ စတဲ့အခ်က္မ်ားပါ၀င္ပါတယ္။
ဒီညီလာခံကို ပါလီမန္အမတ္မ်ားျဖစ္တဲ့ စူလတန္မာမြတ္၊ ဦးဖိုးခိုင္(မြတ္ဆလင္)၊ ေဒၚျမညြန္႔(မြတ္ဆလင္)တို႔ပါ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီပါလီမန္အမတ္မ်ားဟာ ဘာသာေရးလမ္းညြန္ခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေန႔ လႊတ္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဘဂၤလီအမတ္ေတြကို သတိႀကီးစြာ ထားရမယ္ဆိုတာ ထင္ရွားေစပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း လက္နက္ကိုင္ေနတဲ့ မူဂ်ာဟစ္ပါတီကလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုထံသို႔ တင္သြင္းခဲ့သည့္ စာတမ္းထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအနက္ အေရးႀကီးသည့္ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကေတာ့ --
(က) ရခိုင္ေဒသအတြင္းရွိ မြတ္ဆလင္မ်ားအားလံုးကို ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ ရခိုင္ မြတ္ဆလင္မ်ားအျဖစ္ လက္ခံရန္၊
(ခ) မူဂ်ာဟစ္မ်ားကို အၿမဲတမ္းတပ္မေတာ္တြင္ ရခိုင္မြတ္ဆလင္ ေသနတ္ကိုင္တပ္အျဖစ္ သီးျခားထားေပးရန္ စတဲ့ အခ်က္မ်ားပါ၀င္ပါတယ္။
သံုးသပ္ခ်က္
အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ ႏွစ္ရပ္စလံုးမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးစြဲျခင္းမရွိေသးပါဘူး။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီစကားလံုးကို သံုးစြဲရင္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ မျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ အျခားနာမည္ကို ေရြးခဲ့ရတဲ့ သာဓကေတြရွိတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က အဲဒီစကားလံုးကို ပယ္ထားခဲ့ေပမယ့္ ဘဂၤလီေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာကို ေျခဆန္႔ၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့စကားလံုးကို ႏိုင္ငံတကာက သိေအာင္ ေငြေတြခင္းၿပီး ျပဳလုပ္လာခဲ့တယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း မီဒီယာအခ်ိဳ႕ကို အသံုးခ်ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး ျပႆာနာေတြ ဖန္တီးၿပီး ဘာသာေရးအရ ဖိႏွိပ္ခံေနရပါတယ္။ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ ေနပါတယ္လို ့ ေအာ္ဟစ္ခဲ့တယ္။ OIC လို အဖြဲ႔ကိုေတာင္ ျမန္မာျပည္ထဲ ၀င္ေအာင္ႏိုင္ေအာင္ထိ ထိုးေဖာက္လႈပ္ရွားႏိုင္တယ္။ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္သလို ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဟန္ခ်က္ညီညီလႈပ္ရွားမႈဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲထိ ေရာက္ေအာင္ လႈပ္ရွားျပခဲ့တယ္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းကာလေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ တနံတလ်ားမွာ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ေတြကို မစည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ကေန႔ အခ်ိန္မွာ တစ္သားထဲျဖစ္ေအာင္ စည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာမယ္ဆို ေျပာႏိုင္တယ္။ အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္ထဲက ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘဂၤလီေတြရဲ့ လႈပ္ရွားမႈအဆင့္ဆင့္ဟာ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ကပင္ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းရင္းသားျဖစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္မွသည္ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ေရးျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြကို အာဏာမဲ့ေနတဲ့ ရခိုင္လူထုက ေခတ္အဆက္ဆက္ ထိေတြ႔ခံစားလာရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္လူထုရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာအေပၚမွာ ရပ္ၿပီးတုန္႔ျပန္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ပညာမတတ္မႈ၊ ဥပေဒကို နားမလည္မႈ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ရပါတယ္ဆိုတဲ့အေျဖဟာ ခိုင္မာတဲ့အေထာက္ အထားမရွိတဲ့ ယိုင္နဲနဲ အေထာက္အထားေတြသာျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အထက္က အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ခ်ျပခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ အလယ္သံေက်ာ္ ညီလာခံရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သက္၀င္လႈပ္ရွားေနၿပီး ဟန္ခ်က္ညီညီ လႈပ္ရွားေနဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာလိုပါတယ္။ ပါလီမန္ေခတ္ကလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲထိ တင္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသလို ကေန႔အခ်ိန္မွာလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲထိ သယ္ေဆာင္လာကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကိုင္လႈပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျပင္းထန္တဲ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္လို႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ။
ခိုင္လင္း(ေမဃ၀တီ)
ႏိုင္၀င္ဘာ(၁၁)၂၀၁၂ ညေန - ၄း၅၀
" အမွန္က ႏွစ္ေသာင္းေလာက္ရွိတဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးဟာ ႏွစ္သိန္းေလာက္ျဖစ္ေနလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုလည္း ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတယ္၊ ကုလားကို ကမန္ျဖစ္ေအာင္ လ၀ကကပဲ လာဒ္စားၿပီး လုပ္ေပးေနတာ၊ ခံရတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကမန္ေတြပဲ "လို႔ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က " ကမန္ " တစ္ေယာက္ BBC ေက်းတမာနဲ႔ေပဖူးလႊာက႑ကေန ၂၀၀၄-ခုႏွစ္ေလာက္က ထေအာ္တာကို ၾကားလိုက္ရေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ေတြ႔ ကမန္အသြင္ေျပာင္းလဲမႈကို တင္ျပခ်င္ေနခဲ့တယ္။ ခုအေျခအေနမွာ လိုအပ္ခ်က္ကလည့္ ရွိေနၿပီမို႔ အုပ္စိုးသူအပါအ၀င္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ျမန္မာရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူျပည္သားေတြ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ေအာင္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၂-ခုႏွစ္ ပတ္၀န္းက်င္၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ေတာင္ပိုင္း၊ သိမ္ေက်ာင္းရြာထိပ္မွာ ကၽြန္ေတာ္က သစ္စက္လုပ္ငန္းလုပ္ေနတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ကပ္ရပ္ကုန္ေျခာက္ဆိုင္ကို ေစ်း၀ယ္ရန္သြားေတာ့ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ အထူးခင္မင္ရင္းႏွီးေနတဲ့ ဆိုင္ရွင္အေဒၚႀကီးက " ဒါမင္းတို႔ရခိုင္ျပည္က ကမန္လူမ်ိဳးေတြပဲ "လို႔ လူစိမ္းငါးေယာက္နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က "မင္းတို႔ဘယ္ကလဲ"လို႔ ရခိုင္စကားနဲ႔ေမးလိုက္ေတာ့၊ လ၀က ပံုစံစာရြက္ေတြ ျဖည့္ေနသူတစ္ဦးက "ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကပါ "လို႔ ရခိုင္စကားနဲ႔ျပန္ေျပာတယ္။ "ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ဘယ္ရပ္ကြက္ကလဲ"လို႔ ထပ္ေမးေတာ့ "ေရႊဂူေတာင္ကပါ"တဲ့။ "ငါေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သားပဲ၊ ေရႊဂူေတာင္မွာ ကုလားပဲနည္းနည္းပါးပါးရွိတယ္၊ ကမန္မွမရွိတာ"လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္ေတာ့ သူၿငိမ္သြားတယ္။ က်န္ေလးေယာက္ကို "မင္းတို႔ကေကာဘယ္ကလဲ"လို႔ ရခိုင္လိုေမးေတာ့ နားမလည္သလို ျပန္ၾကည့္ေနလို႔၊ ဗမာစကားနဲ႔ ေမးလိုက္ေတာ့လည္း နားမလည္ၾက။ ပထမဆံုး ရခိုင္လိုေျဖခဲ့တဲ့လူကိုပဲ ကုလားလိုေမးေနၾကတယ္။ အဲဒီလူက သူတို႔ကို ကုလားလိုျပန္ေျပာလိုက္ေတာ့ ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႔လန္႔မ်က္ႏွာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေငးၾကည့္ေနၾကတယ္။ အဲဒီ ၄-ေယာက္က ရခိုင္ျပည္မွာပင္ မေနဖူးပဲ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္က တိုက္႐ိုက္၀င္လာသူေတြဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္သေဘာေပါက္လိုက္တယ္။
" သူတို႔ခမ်ာ ျမန္မာစာလည္းမေရးတတ္ေတာ့ ငါကပဲဒီပံုစံေတြကို ျဖည့္ေပး၊ တို႔ေရွ႕က လ၀ကနဲ႔ ဆက္သြယ္ေပး လုပ္ေနရတယ္။ လ၀က က တစ္ေယာက္ကို သံုးေထာင္က်ပ္ႏႈန္းယူတယ္၊ အေဒၚ့ကိုေတာ့ လၻက္ရည္ဖိုးေလာက္ပဲေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ လာလုပ္တဲ့ ကမန္ေတြကမ်ားေတာ့ အိမ္စရိတ္ နည္းနည္းပါးပါး ကာမိတာေပါ့ "လို႔ ဆိုင္ရွင္အေဒၚႀကီးကေျပာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သစ္စက္ေရွ႕မွာရွိတဲ့ လ၀က႐ံုးကလူႀကီးေတြ ညဘက္မွာလည့္ အိမ္မျပန္ၾကပဲ စားၾကေသာက္ၾက၊ တ႐ုန္း႐ုန္းနဲ႔ မိန္းမပ်က္ေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ပါးေနၾကတာ ဒီ၀င္ေငြေၾကာင့္ပဲလို႔ နားလည္လိုက္တယ္။
စစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံအႏံွ႔ ၿမိဳ႕သစ္ေတြေဖၚေပးေနတယ္၊ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြကိုပါ ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာ ေနရာခ်ထားေပးေတာ့ သန္းေခါင္စာရင္းေပ်ာက္တဲ့လူနဲ႔ မွတ္ပံုတင္မရွိတဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးဆိုေတာ့၊ သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔ မွတ္ပံုတင္လုပ္ေပးတာကို ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ေပါ့ေပါ့နဲ႔ လုပ္ေပးေနခဲ့တယ္။ ဒီအကြက္ကို ကုလားေတြက ေကာင္းေကာင္းအသံုးခ်ၿပီး လွိမ့္၀င္လာတာေတြ အကုန္လံုး ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာလာၿပီး မွတ္ပံုတင္လုပ္ၾကတယ္။ မွတ္ပံုတင္မွာမွ " ဘဂၤလီလူမ်ိဳး၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အဆင့္တင္မကပဲ၊ ကမန္လူမ်ိဳး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ တိုင္းရင္းသား "ထိ လုပ္ေပးလိုက္ၾကတယ္။
ၿမိဳ႕သစ္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာမွာ သူတို႔ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား လုပ္သြားၾကၿပီလဲ၊ ေတြးၾကည့္ၿပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က ကမန္တစ္ေယာက္ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ BBC ကေနေျပာလိုက္တဲ့အခ်ိန္ ႏွစ္သိန္းရွိေနၿပီဆိုေတာ့ ခုဆိုဘယ္ေလာက္မ်ား ရွိေနၿပီလဲ၊ ဌာနဆိုင္ရာေတြနဲ႔ ရဲ၊ စစ္တပ္ေတြထဲကို ကုလားေတြ ကမန္အေရၿခံဳၿပီး ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ားစားစား ၀င္ေရာက္ေနရာယူထားၾကၿပီလဲ၊ စဥ္းစားမိတိုင္း တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားမိရတယ္။
ကမန္ကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သြတ္သြင္းလိုက္တာကေတာ့ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအတည္ျပဳၿပီးမွ မဆလ အစိုးရက သတ္မွတ္လိုက္တာ။ ျမန္မာျပည္သူေတြ အကုန္လံုးကို ခ်ျပအသိေပးဖို႔ မေျပာနဲ႔ ရခိုင္ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ကိုပင္ ေမးစမ္းမၾကည့္ပဲ ထင္သလိုလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ရခိုင္စကားေျပာၿပီး ရခိုင္မွာ အေနၾကာလာတဲ့ ဒီကမန္လူမ်ိဳးေတြကို ခင္မင္မႈအစြဲနဲ႔ ရခိုင္ပညာရွင္တစ္ခ်ိဳ႕က မဆလ အစိုးရနဲ႔အတူ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ လက္ခံခဲ့ေပမယ့္ ပညာရွင္အမ်ားစုနဲ႔ ရခိုင္ျပည္သူေတြက လံုး၀လက္မခံခဲ့ၾကဘူး။
လက္မခံတဲ့ ရခိုင္ပညာရွင္အမ်ားစုနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားကေတာ့- နံပါတ္ (၁) အခ်က္-ကမန္ဆိုတာ ၿမိဳ၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ခမြီး၊ ရခိုင္၊ ဗမာ၊ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္တို႔လို ဒီေျမ၊ ဒီေရမွာ ဘယ္အခ်ိန္ကာလကစၿပီး ေနထိုင္လာၾကသလဲဆိုတာကို မွန္းဆမႈသာျပဳႏိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသား စစ္စစ္မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ၁၆၆၀-ခုႏွစ္ေလာက္မွာမွ တိုင္းတစ္ပါး အာဖကန္နစၥတန္က လာေရာက္ေနထိုင္သူေတြ ျဖစ္ေနလို႔ပဲ။
နံပါတ္ (၂) အခ်က္က ကမန္ကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး ကုလားေတြ ရခိုင္ကိုပိုင္ဆိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားမႈေတြ သမိုင္းမွာရွိေနေတာ့ ကမန္ကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္တာဟာ ကုလားေတြအတြက္ တိုက္ကြက္ႀကီး ျဖစ္လာႏိုင္တာကို ရခိုင္ပညာရွင္အမ်ားစုနဲ႔ အသိအျမင္က်ယ္တဲ့ ျပည္သူေတြက သိထားခဲ့ၾကသလို ထင္ခဲ့တဲ့အတိုင္းလည္း ျဖစ္လာခဲ့တာပါပဲ။ ၁၉၉၀-ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကမန္ကိုေရွ႕ကတင္ ကုလားေတြက ၀ိုင္းၿပီးေမးေပးခဲ့လို႔ စစ္ေတြမဲဆႏၵနယ္ေျမမွာပင္ ကမန္တစ္ေယာက္ မဲအႏိုင္ရခဲ့တယ္။
ခုျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ပဋိပကၡမွာလည္း ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ခိုး၀င္၊ တိုက္၀င္လာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြနဲ႔ပဲ ျဖစ္ေနၾကတာမဟုတ္ပါဘူး၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အားလံုးနဲ႔ ျဖစ္ေနၾကတာပါလို႔ ကမာၻကို လွည့္စားခ်င္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကုလားေတြက ကမန္ကိုပါ ျပႆနာထဲပါလာေအာင္ ဆြဲသြင္းေနတယ္။ ၈၈-ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုျမေအးစကားကို ငွားယူေျပာရရင္ " ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အေရးကို အစၥလာမ္ဘာသာအေရး ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေနၾကတာပါ "လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
ကမန္ဆိုတာက အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္တာကလြဲလို႔ ရခိုင္လိုေျပာၿပီး၊ ရခိုင္လိုေနၾကသူေတြ၊ ကုလားစကား(ဘဂၤလီစကား)လည္း မတတ္ၾကဘူး။ ကုလားစာတတ္ဖို႔ကအေ၀းႀကီး၊ ကုလားေတြဟာ သူတို႔ထက္ နိမ့္က်တဲ့လူမ်ိဳးေတြလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ကုလားနဲ႔သားေပး သမီးယူလည့္ မလုပ္ခဲ့ၾကဘူး၊ ရခိုင္ေတြနဲ႔ပဲ ရင္းႏွီးခင္မင္စြာနဲ႔ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတယ္။
ခက္တာက ကုလားစာမတတ္ေတာ့ ဗလီဆရာေတြကို ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာဘက္က ေခၚယူၾကရတယ္။ အဲဒီအယူသည္း ဗလီဆရာေတြရဲ႕ မိႈင္းတိုက္မႈ၊ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္ ရခိုင္ေတြ ကုန္းေကာက္စရာမရွိေအာင္ ဆင္းရဲမြဲေတလာမႈ၊ ကုလားေတြက ႏိုင္ငံတကာအေထာက္အပံ့ေတြ ရရွိေနမႈ၊ လာဒ္ေပးလာဒ္ယူနည္းနဲ႔ ကုလားေတြ ႀကီးပြားလာမႈေတြေၾကာင့္ ကမန္ဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကုလားေတြဘက္ကို ယိမ္းလာၾကတယ္။ ဘယ္အထိယိမ္းလာလဲ?ဆိုရင္ ပင္လယ္ျပင္ကို စက္ေလွနဲ႔ ငါးဖမ္းထြက္ေတာ့ စက္ေလွေပၚမွာ ငါးေယာက္ေလာက္ပဲပါသြားတာ ျပန္၀င္လာေတာ့ ကုလားအေယာက္ ႏွစ္ဆယ္ေလာက္ ပါလာတယ္။ သူတို႔ရပ္ရြာေတြမွာ ၀ွက္ထားေပးၿပီး လာဒ္ေပးလာဒ္ယူနည္းနဲ႔ မွတ္ပံုတင္ယူေပးလိုက္ၾကတယ္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာက ဗလီဆရာေတြရဲ႕ ဘာသာေရးမႈိင္းက ဘယ္ေလာက္ထိ ၀င္လာလဲဆိုရင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ တိုက္ညီေနာင္ကို ေလယာဥ္နဲ႔ ၀င္တိုက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၁-ခုႏွစ္ (၉)လပိုင္း၊ (၁၁)ေန႔ကဆိုရင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ နာဇီရပ္ကြက္နဲ႔ တစ္ၿပိဳင္တည္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ ကုလားပိုက္ဆိပ္ရပ္ကြက္မွာ ထမင္းစားပြဲႀကီးေတြလုပ္ၿပီး ေအာင္ပြဲခံခဲ့ၾကတယ္။ (၉/၁၁)ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔ကိုလည္း ႏွစ္တိုင္း ေအာင္ပြဲျပဳလုပ္ၾကေသးတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ တစ္စတစ္စ ေ၀းကြာလာတဲ့ ကမန္ေတြဟာ ခုပဋိပကၡမွာလည္း ကုလားဘက္ပါသြားတာ မဆန္းပါဘူး။
၂၀၁၂.၁၀.၃၀-ရက္ေန႔ ေက်ာက္နီေမာ္ ပဋိပကၡအတြက္ ၃၀-ရက္ေန႔ည BBC အႀကီးတမ္းသတင္းေထာက္ ဦးကိုကိုေအာင္က Interview လုပ္တာၾကားလိုက္ရတယ္။ ကမန္ေခါင္းေဆာင္ "အုလမာ သာသနာ့ပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠဌ ဦးေမာင္ေမာင္တင္"ဆိုတဲ့လူဟာ အင္တာဗ်ဴးမွာ ဗမာစကားကို ကုလားလိုေျပာေနတယ္။ အမွန္က ကမန္ဆိုတာ ကုလားစကားတစ္ခြန္းမွ တတ္တဲ့လူေတြမဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္စကားကို ရခိုင္ေတြေျပာသလိုပဲ ပီပီသသေျပာေနၾကတဲ့လူေတြ၊ သူတို႔ ဗမာစကားေျပာရင္လည့္ ရခိုင္ေတြ၀ဲသလိုပဲ၀ဲၾကတယ္။ ခုေတာ့ ကမန္ေခါင္းေဆာင္ "ဦးေမာင္ေမာင္တင္"ဟာ ကုလားသံနဲ႔ေျပာေနေတာ့ ေသခ်ာတာေပါ့ ကမန္၀င္ေပါက္က ၀င္ေနတဲ့ ကုလားတစ္ေယာက္ေပါ့။
ခိုင္ထူး (ARG-222)
ရခိုင္မ်ိဳးေစာင့္အုပ္စု
ဂ်ပန္
ရက္စြဲ-၃၁.၁၀.၂၀၁၂
HlayKwatOIC)ကိုလက္ခံလိုက္ရင္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက သေဘာမတူဆိုတာကိုသိရက္နဲ႔ လက္ခံလက္မွတ္ ထိုးထားသလိုလို လွည့္ကြက္ဆင္တဲ့အတြက္ ႐ိုးသားတဲ့ ရခိုင္ျပည္သူေတြ စိုးရိမ္တႀကီး အႀကိမ္ႀကိမ္ဆႏၵျပ ခဲ့ၾကရတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ၊ သံဃာေတာ္ေတြ၊ ၿမိဳ႕မိ ၿမိဳ႕ဖေတြ၊ သမၼတႀကီးထံကန္႔ကြက္လႊာ တင္သြင္းခဲ့ၾကရတယ္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ရပ္လံုးကလည္း စက္တဘၤာ(၂၆)ရက္ေန႔က မခံမရပ္ႏိုင္လို႔ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ(၁၅)ရက္ေန႔က ရန္ကုန္၊ စစ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းလံုးမွာရွိတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ဆႏၵျပခဲ့ၾကေသးတယ္။ ေနာက္ဆံုးေအာက္တိုဘာ(၂၀)ရက္ေန႔အထိ ရခိုင္ ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕မွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကေသးတယ္။ အစိုးရရဲ႕လွည့္ကြက္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ ဘယ္ေလာက္လည္ခဲ့ၾကသလဲ။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးကို သဲစားျပာလူးအ႐ူးအမူးျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ ရာခ်ီလို႔ ေသေၾက ေသာင္းခ်ီလို႔ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သြားၾကတယ္။
အစိုးရရဲ႕လွည့္ကြက္လို႔ ဘာေၾကာင့္ေျပာဆိုရသလဲဆိုရင္ ပထမတစ္ခ်က္က ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္ကိစၥမွာလူထုေတြ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ခ်က္ခ်င္းမေဆာင္ရြက္ခဲ့သျဖင့္ လူမ်ိဳးေရး အသြင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္တာကိုသိရဲ႕နဲ႔ မလုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့အတြက္ ေတာင္ကုတ္ကိစၥ ျဖစ္ေပၚလာရတယ္။ ေမာင္ေတာမွာ ေသတဲ့ဘဂၤလီေတြအတြက္ ဆုေတာင္းပြဲမွာ (နစက)ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေအာင္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ဘဂၤလီဖက္က ဆုေတာင္းပြဲက်င္းပခဲ့လို႔ ႀကီးမားတဲ့ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္သြားခဲ့ရတယ္။
ဒုတိယအခ်က္က စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ နာရီစင္လမ္းဆံုကိစၥမွာ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို ဘဂၤလီ(၁၀၀၀)ခန္႔က ၀ိုင္းရံထားကာ " ခဲ " နဲ႔ေပါက္လို႔ ရဲေတြကိုသာမက ဒုရဲမွဴးႀကီးကိုယ္တိုင္ကို ခဲမွန္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားရတယ္။ (ပစ္မိန္႔မရလို႔)အေပၚေထာင္ပစ္ၿပီး လူစုခြဲပစ္ခဲ့ၾကရတယ္။ လူစုကြဲသြားေပမယ့္ ဘဂၤလီေတြ အခဲမေၾက ျဖစ္ကာ "ဘုေမရြာ"ကိုသြားၿပီး မီး႐ႈိ႕၊ ရခိုင္သဇင္တည္းခိုးခန္းကိုသြားၿပီးမီး႐ႈိ႕၊ တည္းခိုးခန္းေရွ႕တန္းလ်ား ကိုမီး႐ိႈ႕၊ (နစက)အႀကီးအကဲကိုုယ္တိုင္ ဘဂၤလီေတြမီး႐ိႈ႕တာကို ဓါတ္ပံု႐ိုက္ၿပီး ျပန္သြားတယ္။ ဟန္႔တား ျခင္း မရွိခဲ့။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ ကိုယ္ကိုင္ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရဲတပ္ၾကပ္တစ္ဦးရဲ႕ ထြက္ဆိုတင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ဘဂၤလီ-ရခိုင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္တဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ ေသေသ ရွာရွာေလ့လာသံုးသပ္ရင္ ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ကို ဘဂၤလီနဲ႔လွည့္တိုက္ရင္ အရမ္းလြတ္လပ္တယ္ဆိုတဲ့ (Key)ကို ျမန္မာအစိုးရကသိထား တယ္ေလ။ ျပည္တြင္း/ျပည္ပမွာရွိၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြသာမက ႏိုင္ငံတကာကိုပါ မ်က္စိလည္သြား ေအာင္လွည့္စားႏိုင္ခဲ့တယ္။
ေရႊ(gas)ကရတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္(၂၄)နာရီမီးရရွိေရးစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေပးရမယ္။ အခုရန္ကုန္မွာ လွ်ပ္စစ္မီး (၁)ယူနစ္ကို (၂၅ိ/-)က်ပ္၊ စစ္ေတြမွာ (၁)ယူနစ္ကို(၅၀၀ိ/-)က်ပ္၊ တပ္မေတာ္သားသံုးတဲ့ ယူနစ္ပါထည့္ေပါင္းထားလို႔ တပ္မေတာ္သံုးတာကို ရခိုင္ျပည္သူေတြက ေပးေဆာင္ ရတယ္။ မီးက ပုဂၢလိကမီး၊ အစိုးရက တရား၀င္သတ္မွတ္မေပးထား၊ ဒီမီတာႏႈန္းထားနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ငန္း လုပ္ၾကမလဲ။ သာမန္ မီးပူ၊ ပန္ကာသံုးတာနဲ႔ေတာင္ တစ္လလွ်င္ (၃၀၀၀ိ/-)ခန္႔ ကုန္က်ေနၿပီ။ (၂၄)နာရီ မီးရလာရင္ ရခိုင္ေတြေထာင္လာမယ္၊ ဘဂၤလီနဲ႔ တိုက္ေပးထားရင္ ရခိုင္လည္းေထာင္မလာႏိုင္ေတာ့ဘူး။ စီမံကိန္းလည္း ခဏတစ္ျပဳတ္ေမွးမွိန္သြားမယ္။ တစ္ခ်က္ခုတ္ ႏွစ္ခ်က္ျပတ္ ရခိုင္ေတြကိုအတိတ္ေမ့ေရာဂါ ေပးထားလိုက္ၿပီ။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္က အိႏၵိယနဲ႔ ျမန္မာသေဘာတူထားတဲ့ စီမံကိန္းေတြရွိတယ္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားမွ စစ္ေတြထိေရေၾကာင္း (၅၃)ကီလိုမီတာ(စီမံကိန္း)၊ စစ္ေတြမွ ပလက္၀ထိ ကားလမ္း (၁၂၉)ကီလိုမီတာ(စီမံကိန္း) စတဲ့စီမံကိန္းေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးေစတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာ(႐ိုဟင္ဂ်ာ) (သို႔) (OIC)လို႔ ျဖစ္သြားေလာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ အစိုးရကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ဒါေတြအျပင္ ေက်ာက္ျဖဴ မေဒးကၽြန္းကိစၥ၊ ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကိစၥ၊ ကခ်င္ကိစၥေတြကိုပါ အေမွာင္ခ် ေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။
အခ်ိဳ႕က ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔ကို အထင္ေသးၾကတယ္။ အခုျမန္မာအစိုးရ ပညာျပလိုက္တာေၾကာင့္ ျမန္မာမကလို႔ တစ္ကမာၻလံုးကိုပါ ဂယက္႐ိုက္သြားေစခဲ့တယ္။ မဟုတ္လား။ ဘယ္ေလာက္ေတာ္သလဲ။ ဒီလိုလွည့္ကြက္ေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ သိသင့္တယ္။ အကင္းပါးသင့္တယ္။ သတိထားေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။ ဒီပဋိပကၡမွာရခိုင္ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ ဗ်ဴဟာနည္းတယ္။ (NGOs)ေတြကို ေမာင္းထုတ္တာဟာ ဆႏၵ ေစာတယ္လို႔ေျပာခ်င္တယ္။ အမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။
အစိုးရဟာ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ထ ိ" ၀ွက္ ဖဲ " တစ္ခ်ပ္ကို အသံုးျပဳၿပီးလွည့္စားႏိုင္ခဲ့တယ္။ ျပည္သူ႔ ဆႏၵကိုလိုက္ေလ်ာ့သလိုနဲ႔ (OIC)ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မသြင္းေတာ့ပါဘူးလို႔ မဟာကယ္တင္ရွင္ႀကီး လုပ္လိုက္တာဟာ သေဘာက်စရာ ပညာယူစရာေကာင္းေလာက္ပါေပတယ္။ ကမာၻကမ်က္စိလည္သြား ရတယ္။ အစိုးရရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ သူတို႔အတြက္ အျမတ္အမ်ားႀကီးက်န္ပါတယ္။
အခုကိစၥမွာ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္(၁၄)ခုမွ ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ ဒုတိယအဆင္းရဲဆံုးဘ၀ကေန ပထမ အဆင္ရဲဆံုးဘ၀သို႔ ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္တယ္။ ဘဂၤလီေတြရဲ႕ဆႏၵ၊ ဘဂၤလီေတြရဲ႕ ဖက္ေတာ္သားႏိုင္ငံေတြ ဘယ္သူဘယ္၀ါဆိုတာေတြဆိုတာ ခန္႔မွန္းမိႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကမာၻကိုလည္း တရားမွ်တမႈရွိတဲ့အစိုးရ၊ သိကၡာရွိ တဲ့အစိုးရအျဖစ္ ျပသခြင့္ရလိုက္တယ္။ ဒါေတြဟာသူတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား လည္ပတ္ဖို႔အတြက္ အထူး လိုအပ္ခ်က္ေတြ မဟုတ္ပါလား။ (EU)အဖြဲ႔ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေပးတာလြဲသြားပါၿပီ၊ ဦးသိန္းစိန္ေခါင္း ေဆာင္တဲ့ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔ကိုပဲေပးသင့္တယ္။ မဟုတ္ပါလား။......
Photo: ဦးေႏွာက္ကုိပ်က္စီးေစေသာ အေၾကာင္း ၁၀ ခ်က္
==========================

၁) စကားနည္းျခင္း

အသိဥာဏ္ အေတြးအေခၚပိုင္းပါတဲ့ စကားစျမည္မ်ိဳး ေျပာေပးျခင္းေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕စြမ္းရည္ကို တိုးတက္ေစပါတယ္။

၂) စိတ္၀င္စားတက္ႂကြစြာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈမရွိျခင္း

စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္း လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ကို တက္ႂကြေစတဲ့ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေတြ လုပ္ မေပးရင္ဦးေႏွာက္ကို က်ံဳ႕ေစပါတယ္။

၃) က်န္းမာေရးမေကာင္းခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္ကို အသံုးျပဳျခင္း

က်န္းမာေရးမေကာင္းခ်ိန္မွာ (ဦးေႏွာက္သံုးရတဲ့) အလုပ္ျပင္းထန္စြာလုပ္ တာမ်ိဳး၊စာက်က္ စာဖတ္တာမ်ိဳးေတြဟာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ မႈေတြကို ေလ်ာ့က်ေစသလိုဦးေႏွာက္ကိုလည္း ပ်က္စီးေစပါတယ္။

၄) အိပ္ခ်ိန္မွာ ေခါင္းကို ဖံုးအုပ္ထားျခင္း

ေခါင္းကိုဖံုးအုပ္ၿပီး (ေခါင္းျမီးျခံဳၿပီး) အိပ္ျခင္းအားျဖင့္ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ ဆိုဒ္ေတြ စုစည္းမႈကို တိုးလာေစၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္စုစည္းမႈကိုေတာ့
ေလ်ာ့က်ေစတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ကို ပ်က္စီးေစတဲ့ အက်ိဳးဆက္ကို ရေစ ပါတယ္။

၅) အိပ္ခ်ိန္မလံုေလာက္ျခင္း

အိပ္စက္ျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို အနားရေစပါတယ္။ အိပ္ခ်ိန္မလံုေလာက္ တာမ်ိဳးေရရွည္ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ဆဲလ္ေတြ ေသဆံုး တဲ့ႏႈန္း ျမင့္မားလာေစပါတယ္။

၆) ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း

ဦးေႏွာက္ဟာ ကိုယ္ခႏၶာမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳတဲ့
အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ညစ္ညမ္းတဲ့ေလကို ရႈသြင္းျခင္းအားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ကိုေအာက္ဆီဂ်င္ေထာက္ပံ့မႈ ေလ်ာ့နည္းေစၿပီး ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ကိုက်ဆင္းေစပါတယ္။

၇) အခ်ိဳမ်ားလြန္ကဲစြာစားျခင္း

အခ်ိဳဓာတ္ေတြ လြန္ကဲေနခဲ့ရင္ ပရိုတိန္းဓာတ္နဲ႔ အာဟာရေတြ စုပ္ယူမႈကို
အဟန္႔အတားျဖစ္ေစၿပီး အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ေစတဲ့အျပင္ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကိုပါ
အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။

၈) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း

ဒါကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ္တုိင္လည္းေသာက္တာပါ ပဲ ေဆးလိပ္ေ သာက္ျခင္းေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ကို က်ဳံ႕ေစသလို အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ (လူရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္နဲ႔စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းေတြကို က်ဆင္းေစတဲ့ေရာဂါ) ပါ ျဖစ္ လာႏိုင္ပါတယ္။

၉) လြန္ကဲစြာစားေသာက္ျခင္း

လိုအပ္တာထက္ ပိုစားေသာက္ျခင္းအားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ေသြး လႊတ္ေၾကာေတြကိုတင္းမာေစၿပီး စိတ္စြမ္းရည္ကိုပါ က်ဆင္းေစပါတယ္။

၁၀) မနက္စာမစားျခင္း

မနက္စာမစားသူေတြရဲ႕ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ ပိုနည္းတတ္ပါတယ္။ အဲဒါရဲ႕အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ ဦးေႏွာက္အတြက္ လံုေလာက္တဲ့အာဟာရ မရေတာ့ဘဲ ဦးေႏွာက္ရဲ႕စြမ္းရည္ကို က်ဆင္းေစပါတယ္။

Share via-You'realways Onmymind 

Soe Minဦးေႏွာက္ကုိပ်က္စီးေစေသာ အေၾကာင္း ၁၀ ခ်က္
==========================

၁) စကားနည္းျခင္း

အသိဥာဏ္ အေတြးအေခၚပိုင္းပါတဲ့ စကားစျမည္မ်ိဳး ေျပာေပးျခင္းေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕စြမ္းရည္ကို တိုးတက္ေစပါတယ္။

၂) စိတ္၀င္စားတက္ႂကြစြာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈမရွိျခင္း

စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္း လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ကို တက္ႂကြေစတဲ့ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေတြ လုပ္ မေပးရင္ဦးေႏွာက္ကို က်ံဳ႕ေစပါတယ္။

၃) က်န္းမာေရးမေကာင္းခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္ကို အသံုးျပဳျခင္း

က်န္းမာေရးမေကာင္းခ်ိန္မွာ (ဦးေႏွာက္သံုးရတဲ့) အလုပ္ျပင္းထန္စြာလုပ္ တာမ်ိဳး၊စာက်က္ စာဖတ္တာမ်ိဳးေတြဟာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ မႈေတြကို ေလ်ာ့က်ေစသလိုဦးေႏွာက္ကိုလည္း ပ်က္စီးေစပါတယ္။

၄) အိပ္ခ်ိန္မွာ ေခါင္းကို ဖံုးအုပ္ထားျခင္း

ေခါင္းကိုဖံုးအုပ္ၿပီး (ေခါင္းျမီးျခံဳၿပီး) အိပ္ျခင္းအားျဖင့္ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ ဆိုဒ္ေတြ စုစည္းမႈကို တိုးလာေစၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္စုစည္းမႈကိုေတာ့
ေလ်ာ့က်ေစတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ကို ပ်က္စီးေစတဲ့ အက်ိဳးဆက္ကို ရေစ ပါတယ္။

၅) အိပ္ခ်ိန္မလံုေလာက္ျခင္း

အိပ္စက္ျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို အနားရေစပါတယ္။ အိပ္ခ်ိန္မလံုေလာက္ တာမ်ိဳးေရရွည္ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ဆဲလ္ေတြ ေသဆံုး တဲ့ႏႈန္း ျမင့္မားလာေစပါတယ္။

၆) ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း

ဦးေႏွာက္ဟာ ကိုယ္ခႏၶာမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳတဲ့
အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ညစ္ညမ္းတဲ့ေလကို ရႈသြင္းျခင္းအားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ကိုေအာက္ဆီဂ်င္ေထာက္ပံ့မႈ ေလ်ာ့နည္းေစၿပီး ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ကိုက်ဆင္းေစပါတယ္။

၇) အခ်ိဳမ်ားလြန္ကဲစြာစားျခင္း

အခ်ိဳဓာတ္ေတြ လြန္ကဲေနခဲ့ရင္ ပရိုတိန္းဓာတ္နဲ႔ အာဟာရေတြ စုပ္ယူမႈကို
အဟန္႔အတားျဖစ္ေစၿပီး အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ေစတဲ့အျပင္ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကိုပါ
အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။

၈) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း

ဒါကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ္တုိင္လည္းေသာက္တာပါ ပဲ ေဆးလိပ္ေ သာက္ျခင္းေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ကို က်ဳံ႕ေစသလို အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ (လူရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္နဲ႔စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းေတြကို က်ဆင္းေစတဲ့ေရာဂါ) ပါ ျဖစ္ လာႏိုင္ပါတယ္။

၉) လြန္ကဲစြာစားေသာက္ျခင္း

လိုအပ္တာထက္ ပိုစားေသာက္ျခင္းအားျဖင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ေသြး လႊတ္ေၾကာေတြကိုတင္းမာေစၿပီး စိတ္စြမ္းရည္ကိုပါ က်ဆင္းေစပါတယ္။

၁၀) မနက္စာမစားျခင္း

မနက္စာမစားသူေတြရဲ႕ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ ပိုနည္းတတ္ပါတယ္။ အဲဒါရဲ႕အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ ဦးေႏွာက္အတြက္ လံုေလာက္တဲ့အာဟာရ မရေတာ့ဘဲ ဦးေႏွာက္ရဲ႕စြမ္းရည္ကို က်ဆင္းေစပါတယ္။
Photo: Prodemo Aung Khin မွသူေရးအတိုင္းျပန္လည္ကူးယူေဖၚျပသည္။

ဘာေၾကာင့္ အဏာရွင္စနစ္ ျဖစ္ေပၚလာရသလဲ
*********************************
ဘာေၾကာင့္ အဏာရွင္စနစ္ ျဖစ္ေပၚလာရသလဲ ဆိုတာကို သိမွသာ အာဏာရွင္စနစ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ေတာ္လွန္ၿပီးေသာအခါ ေနာင္အနာဂတ္ တြင္ အာဏာရွင္စနစ္ ျပန္လည္၍
နလံထူ မလာႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ကာကြယ္ ႏိုင္ၾကမွာပါ။
-----------------------
ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္သူေတြ အဓိက အက်င့္ပ်က္ေနၾကသလဲ။ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဆရာေတြ ဆရာဝန္ေတြ ရဲေတြ တရားသူႀကီးေတြ စသည္ ျဖင့္ အာလံုးပါဘဲ။ ဒီလို အက်င့္ပ်က္ ္ခ်စားမႈ ဘယ္ကစသလဲ ဆိုရင္ အက်င့္ ပ်က္ခ်စားမႈ လုပ္လို႔ရေနတဲ့ အေျခအေနက စပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကို က်ေနာ္တို႔၏ အေဖ အေမ အဖိုး အဖြား တိုင္းသူျပည္သား အားလံုးက ဖန္တီး ေပးထားပါတယ္ ဆိုတာကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ရွိရမွာပါ။ ဘယ္တံုးကစသလဲ ဆိုရင္ ဆယ္စုႏွစ္ ေတြ ရာစုႏွစ္ေတြ ေျမာက္မ်ားစြာၾကာခဲ့ပါၿပီ။
-----------------------
တစ္ကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္တဲ့သူေတြက ဒုကၡေပး ေနတာပါ။
----------------------
ရိုေသမႈ၊ သီးခံမႈ၊ ေလးစားမႈ ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရေတြ အေပၚမွာ အဓိပၸါယ္ေကာက္ လြဲမွားခဲ့တာပါ။ ဆရာေသာ္၎၊ မိဖေသာ္၎၊ အႀကီးအကဲေသာ္၎ တစ္ခုခု မွားတာလုပ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ မရိုေသ မေလးစားရာေရာက္မွာ စိုးရိမ္ၿပီး မေျပာျဖစ္ခဲ့တာေတြဟာ ၾကာလာေတာ့ လူတိုင္းရဲ႕ အက်င့္ ျဖစ္ေန ပါၿပီ။ ၾကာလာေတာ့ အဲဒီေျပာေရးဆိုခြင့္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ လက္လြတ္ဆံုးရႈံး ေနရပါၿပီ။ ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေျပာရင္ေတာင္ က်ေနာ္တို႔အေပၚ သီးခံမႈ၊ ရိုေသမႈ၊ ေလးစားမႈ မရွိတဲ့သူေတြ အျဖစ္သတ္မွတ္ခံေန ရပါၿပီ။ မွားေသာ လုပ္ရပ္ကို ေထာက္ျပျခင္း မျပဳလွ်င္ ထိုအမွာမ်ားသည္ ျပန္႔ပြားလာမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ တေန႔တြင္
မိမိအား လာေရာက္ထိခိုက္မည္သာျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမွားတစ္ခုကို ျမင္လွ်င္ျမင္ခ်င္း ေထာက္ျပရ မည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ရန္ လူတိုင္း၏တာဝန္လည္းျဖစ္ပါသည္။
--------------------
သီးခံမႈ ဆိုသည္မွာ ေဒါသမျဖစ္ဖို႔ ကိုသာရည္ရြယ္ပါသည္။ ေဒါသႏွင့္ေျပာဆို လုပ္ကိုင္လွ်င္ အမွားမ်ားပိုမို ေပၚေပါက္လာတတ္သျဖင့္ ေဒါသျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ မေျပာ မဆို မလုပ္မကိုင္ဘဲ ခ်ဳပ္တည္း၍ ေဒါေသေျပ ေသာအခါ ေသခ်ာစြာ စဥ္စား ေျပာဆိုလုပ္ကိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာစရာ လုပ္စရာ ရွိသည္ကိုေတာ့ ေျပာရ လုပ္ရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
-----------------------
အမွားကို ေထာက္ျပျခင္းသည္ မရိုေသျခင္း မေလးစားျခင္း မဟုတ္ပါ။
ရိုေသေလးစားစြာ ေထာက္ျပႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။
*****************************************ဘာေၾကာင့္ အဏာရွင္စနစ္ ျဖစ္ေပၚလာရသလဲ
*********************************
ဘာေၾကာင့္ အဏာရွင္စနစ္ ျဖစ္ေပၚလာရသလဲ ဆိုတာကို သိမွသာ အာဏာရွင္စနစ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ေတာ္လွန္ၿပီးေသာအခါ ေနာင္အနာဂတ္ တြင

္ အာဏာရွင္စနစ္ ျပန္လည္၍
နလံထူ မလာႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ကာကြယ္ ႏိုင္ၾကမွာပါ။
-----------------------
ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္သူေတြ အဓိက အက်င့္ပ်က္ေနၾကသလဲ။ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဆရာေတြ ဆရာဝန္ေတြ ရဲေတြ တရားသူႀကီးေတြ စသည္ ျဖင့္ အာလံုးပါဘဲ။ ဒီလို အက်င့္ပ်က္ ္ခ်စားမႈ ဘယ္ကစသလဲ ဆိုရင္ အက်င့္ ပ်က္ခ်စားမႈ လုပ္လို႔ရေနတဲ့ အေျခအေနက စပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကို က်ေနာ္တို႔၏ အေဖ အေမ အဖိုး အဖြား တိုင္းသူျပည္သား အားလံုးက ဖန္တီး ေပးထားပါတယ္ ဆိုတာကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ရွိရမွာပါ။ ဘယ္တံုးကစသလဲ ဆိုရင္ ဆယ္စုႏွစ္ ေတြ ရာစုႏွစ္ေတြ ေျမာက္မ်ားစြာၾကာခဲ့ပါၿပီ။
-----------------------
တစ္ကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္တဲ့သူေတြက ဒုကၡေပး ေနတာပါ။
----------------------
ရိုေသမႈ၊ သီးခံမႈ၊ ေလးစားမႈ ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရေတြ အေပၚမွာ အဓိပၸါယ္ေကာက္ လြဲမွားခဲ့တာပါ။ ဆရာေသာ္၎၊ မိဖေသာ္၎၊ အႀကီးအကဲေသာ္၎ တစ္ခုခု မွားတာလုပ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ မရိုေသ မေလးစားရာေရာက္မွာ စိုးရိမ္ၿပီး မေျပာျဖစ္ခဲ့တာေတြဟာ ၾကာလာေတာ့ လူတိုင္းရဲ႕ အက်င့္ ျဖစ္ေန ပါၿပီ။ ၾကာလာေတာ့ အဲဒီေျပာေရးဆိုခြင့္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ လက္လြတ္ဆံုးရႈံး ေနရပါၿပီ။ ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေျပာရင္ေတာင္ က်ေနာ္တို႔အေပၚ သီးခံမႈ၊ ရိုေသမႈ၊ ေလးစားမႈ မရွိတဲ့သူေတြ အျဖစ္သတ္မွတ္ခံေန ရပါၿပီ။ မွားေသာ လုပ္ရပ္ကို ေထာက္ျပျခင္း မျပဳလွ်င္ ထိုအမွာမ်ားသည္ ျပန္႔ပြားလာမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ တေန႔တြင္
မိမိအား လာေရာက္ထိခိုက္မည္သာျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမွားတစ္ခုကို ျမင္လွ်င္ျမင္ခ်င္း ေထာက္ျပရ မည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ရန္ လူတိုင္း၏တာဝန္လည္းျဖစ္ပါသည္။
--------------------
သီးခံမႈ ဆိုသည္မွာ ေဒါသမျဖစ္ဖို႔ ကိုသာရည္ရြယ္ပါသည္။ ေဒါသႏွင့္ေျပာဆို လုပ္ကိုင္လွ်င္ အမွားမ်ားပိုမို ေပၚေပါက္လာတတ္သျဖင့္ ေဒါသျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ မေျပာ မဆို မလုပ္မကိုင္ဘဲ ခ်ဳပ္တည္း၍ ေဒါေသေျပ ေသာအခါ ေသခ်ာစြာ စဥ္စား ေျပာဆိုလုပ္ကိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာစရာ လုပ္စရာ ရွိသည္ကိုေတာ့ ေျပာရ လုပ္ရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
-----------------------
အမွားကို ေထာက္ျပျခင္းသည္ မရိုေသျခင္း မေလးစားျခင္း မဟုတ္ပါ။
ရိုေသေလးစားစြာ ေထာက္ျပႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။
*****************************************
 Prodemo Aung Khin မွသူေရးအတိုင္းျပန္လည္ကူးယူေဖၚျပသည္။


နိဒါန္း
ေမလႏွင့္ ဇြန္လ အတြင္းက ရခိုင္ျပည္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ စစ္ေသြးႂကြ ႐ိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွ တရားမ၀င္ ခိုး၀င္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား ရခိုင္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္ကာ ရြာမ်ားကို မီးတိုက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္းသည္ ေသြး႐ုိးသား႐ိုး မဟုတ္ေၾကာင္း အားလံုးသိရွိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ လူ႔အခြင္အေရး အေရၿခံဳၿပီး ရခိုင္ျပည္ကို က်ဳးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ရန္ ေခတ္သစ္လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္း အေျခစိုက္ အင္ဂ်ီအိုမ်ား၊ ျပည္ပ အင္ဂ်ီအိုမ်ား ႏွင့္ ျပည္ပအေျခစိုက္္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလီမ်ား စနစ္တက် 547873 10150973548941374 1484605201 nလႈပ္ရွား ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ AZG, UNHCR, WFT, အပါအ၀င္ တျခား INGOs၊ NGOs အမႈ႔ထမ္းမ်ားကို ထိုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဖမ္းဆီး စစ္ေဆး၊ တရားခြင္တင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးကို ထိပါး စိန္ေခၚေနသည့္ ထိုအၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားႏွင့္ သီးျခား႐ိုဟင္ဂ်ာ ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ရန္ႀကိဳးစားေနျခင္းကို ကာကြယ္တားဆီးရန္မွာ ဤမွ်ႏွင့္ မလံုေလာက္ေသးေပ။ အစိုးရအေနျဖင့္ တိက်ခိုင္မာသည့္ (proactive strategy) ဗ်ဴဟာမ်ားခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ရခိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ျပည္သူမ်ား ညီ၏ၫြတ္စြာ စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ ကာကြယ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။
အစိုးရ၏ေျဖရွင္းခ်က္မ်ား
မၾကာေသးမီွက ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္ရွိလာသည့္ UNHCR (ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး) Antonio Guterres {အန္တိုနီယို ဂူတရီး(စ္)} ႏွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တို႔ ေတြဆံုရာတြင္ ၄င္းဘဂၤလီမ်ားအတြက္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား ဖြင့္ေပးရန္ႏွင့္ တတိယႏိုင္ငံ (သို႔မဟုတ္) လက္ခံသည့္ႏိုင္ငံမ်ားရွိပါက UNHCR မွတာ၀န္ယူ ပို႔ေဆာင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ အတြက္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား သမၼတကို ခ်ီးက်ဴး ေက်းဇူးတင္ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵအတိုင္း ရပ္တည္ခဲ့သည္ဟု ခံယူခဲ့့ၾကသည္။ ထိုေျဖရွင္းနည္းမွာ လက္ေတြ႕ မက်ေၾကာင္းကို သမၼတသိရွိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပင္ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာ မင္းႀကီးက အဆိုပါတင္သြင္းခ်က္ကို ပါယ္ခ်ခဲ့သည္။ UNHCR အေနျဖင့္ ထုိသို႔ေသာ ႏိုင္ငံထဲတြင္ ေနထိုင္ သူမ်ားကို ဒုကၡသည္ စခန္းဖြင့္ကာ ႏိုင္ငံတကာသိ႔ု ပို႔ေဆာင္ရန္မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ထိုသို႔ဆိုပါလွ်င္ အစိုးရ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ မည္သည့္ျမဳတ္ကြက္မ်ား ရွိေနသနည္းဆိုသည္ကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္ရန္ လိုပါသည္။

ေနာက္ကြယ္တြင္ဘာေတြရွိသနည္း
မၾကာေသးမီွက ျပည္ထဲေရးဒု၀န္ႀကီး ရခိုင္ကိုေရာက္ခဲ့စဥ္က ရခိုင္ၿမိဳ႕မိ ၿမိဳ႕ဖမ်ားႏွင့္ စစ္ေတြတြင္ ေတ႔ြဆံုရာ၌ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလီျပႆနာတြင္ အစိုးရအေနျဖင့္ ဒိုင္လူႀကီးလုပ္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ တဖန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးေမာင္ျမင့္ ဘဂၤလားေဒခ်္႕ ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္စဥ္က ဘဂၤလီဒုကၡသည္ (၂၄၀၀၀)ႏွင့္ အေထာက္အထား မရွိသည့္ က်န္ ၄ သိန္းကို ျပန္လက္ခံေခၚယူမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိေပးခဲ့သည္။
မၾကာေသးမွီက ႏိုင္ငံေရးပါတီ (၁၀) ခုႏွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေတြ ့ဆံုရာတြင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရး ပါတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးလွေစာက ထိုဘဂၤလီကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္(၂)ခ်က္တင္ျပခဲ့သည္။ (၁)ရခိုင္တြင္ တျခား တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ားကဲ့ေသာ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးတပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးရန္ႏွင့္ (၂) ဘဂၤလီမ်ား အေၾကာင္းကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ား၊ သံရံုးမ်ား နားလည္မႈလြဲမွားေနသည့္ကိစၥကို ရွင္းလင္းႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ျပည္တြင္းပညာရွင္မ်ားစုေပါင္းကာ နယ္ျပည္ေတာ္၌ သမိုင္းရွင္းလင္းပြဲ တစ္ခုလုပ္ေပးရန္ တင္ျပခဲ့သည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ေျဖၾကားရာတြင္ ဘဂၤလီ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥသည္ အလြန္တရာ ရႈပ္ေထြးသည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ သူ ့အေနျဖင့္ UNHCR အႀကီးအကဲႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္ အစိုးရ၏ သေဘာထားျဖစ္သည့္ လက္ခံ မည့္နိုင္ငံမ်ားရွိလွ်င္ပို႔ေပးရန္ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးတပ္ ထားရွိေရးကိုမူ မည္သည့္သေဘာထားမွ မေပးခဲ့ေပ။ ရခိုင္သမိုင္းရွင္းလင္းပြဲကိုမူ တစ္ခြန္းမွ မေျဖခဲ့ေပ။
တခ်ိန္တည္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဇြန္လအတြင္း၌ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ရခိုင္မ်ားကို တခိ်ဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ သီးျခားခြဲထုတ္ ေနရာခ်ေပးလွ်က္ရွိသည္။ ဤကိစၥသည္ ရည္တိုတြင္ ေကာင္း သည္ဟု ရခိုင္အမ်ားစု လက္ခံၾကေသာ္လည္း ရည္ရွည္တြင္ ဘဂၤလီမ်ားကို စုေပးသကဲ့ေသာ ျဖစ္လာႏုိင္သည္။ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလီမ်ားအၾကား ေသြးထြက္သံယို အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္လာေစရန္ တစ္ဖက္ကို အင္အား စုေပးသကဲ့သို႔ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ အစိုးရသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္နယ္ေျမ သတ္ မွတ္ႏိုင္ရန္ ေထာက္ျပစရာမ်ား ျဖစ္မလာႏုိင္ဟု မည္သူမွ တပ္အပ္မေျပာႏိုင္ေပ။
ဘဂၤလီမ်ား လူဦးေရတိုးပြား ၀ါးမ်ိဳေရး ဗ်ဴဟာ
313922 501753643184720 1318533645 nႏိုင္ငံတကာရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလီ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ (၂.၅)သန္းရွိၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္(၁.၅)သန္းရွိသည္ဟု ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၊ အာရပ္ႏွင့္ အေနာက္တိုင္း သတင္း စာမ်ားတြင္ ေရးသားေဖၚျပေနၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရမွ ၄င္းဘဂၤလီမ်ားကို ျပန္ေခၚရန္ UNHCR/ASEAN/ IOC အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားမွတဆင့္ ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။
၄င္းတို႔ေဖၚျပခ်က္အရ ဆိုဒီအာေရဘီးယားတြင္ (၁.၅)သန္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ႏိုင္ငံတြင္(၅)သိန္း၊ မေလးရွားတြင္ (၂)သိန္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ (၁)သိန္းႏွင့္ အိႏၵယ၊ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယား၊ ဥေရာပ၊ အေမရီကန္တြင္ (၂)သိန္းရွိသည္ဟု ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ၄င္းတ႔ို အဆိုအရ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ ဘဂၤလီမ်ားကို ထည့္ေပါင္းလွ်င္ လူဦးေရ (၄) သန္းေက်ာ္ရွိႏွိင္သည္။ ရခိုင္လူဦးေရထက္ပင္ မ်ားျပားေနပါသည္။ ထိုေသာ ေျပာဆို ဖိအားေပးကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ားကို ျမန္မာအစိုးရက လက္ခံ၍ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားရန္ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ဘဂၤလီလူဦးရည္ (၃) သန္းကို ျမန္မာအစိုးရက ေနရာျပန္လည္ခ်ထားေပးမည္ဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္ကို လူဦးေရ ၀ါးမ်ိဳျခင္းဗ်ဴဟာျဖင့္ အလိုအေလွ်ာက္ သိမ္းပိုက္ၿပီးသားျဖစ္ေနပါသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ ရွိၿပီးသားဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ထပ္ေပါင္းပါက ၄င္းတို႔၏ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳ သိမ္းပိုက္ေရး အၾကံအစည္ ေအာင္ျမင္ၿပီးျဖစ္သည့္အတြက္ ထိေရာက္ သည့္ နည္းဗ်ဴဟာတစ္ခုျဖစ္သည္။
ဥပမာတခုအားျဖင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားက ဂ်ဴးႏိုင္ငံ အစၥေရး ကိုျပန္လည္ ထူေထာင္ခဲ့သည့္သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ ၁၉၃၂ ခု ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဥေရာပ၊ အေမရိကား၊ ရုရွားတို႔မွ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားကို ယခုအစၥေရး ႏိုင္ငံသို႔ ေျပာင္းေရႊ ့အျခခ် ေနထိုင္ရန္ ဂ်ဴးနိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ခ်မ္းသာႂကြယ္ ၀သူမ်ားႏွင့္ ပညာတတ္မ်ားဦးေဆာင္၍ စီမံအေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၈ ခု အစၥေရးနိုင္ငံ ထူေထာင္ၿပီးခိ်န္မွစ၍ ယခုတိုင္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားကို အစၥေရးႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ေနထိုင္ၾကရန္ လမ္းဖြင့္ ကူညီလွ်က္ရွိပါသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေပၚထြန္းလာသည့္ သမိုင္းကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္လည္း အလားတူ ျပည္ေပါက္လူျဖဴမ်ား သီးသန္႔ထူေထာင္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရေပသည္။ ၁၄၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ကိုလန္ဘ(စ္) အေမရိကားတိုက္ကို စတင္ေတြ႔ရွိသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ေဒသခံ အသားနီ အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ားကို ဥေရာပမွ ေျပာင္းေရႊေနထိုင္ အေျခခ်လာသူမ်ားက ၀ါးမ်ိဳအုပ္ခ်ဳပ္ ႏိုင္ငံသစ္ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ပထမ ကမၻာ စစ္ႏွင့္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဥေရာပတိုက္သားမ်ား အေမရီကန္နိုင္ငံသို႔ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ေနထိုင္လာၾကသည္။
အလားတူပင္ ေတာင္အာဖရိကတြင္ လူျဖဴမ်ားက လူမဲမ်ားကို လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳ သိမ္းပိုက္ရန္ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ မန္ေဒလား အပါအ၀င္ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ား ပုန္ကန္ထႂကြ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ အာဖရိကႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ဘာသာေပါင္းစံုေနထိုင္သည့္ (rainbow color nation) ေပၚလစီကို ေအအင္စီမွ ခ်မွတ္ က်င့္သံုး ခဲ့ရသည္။
ရခိုင္ျပည္တြင္လည္း အဂၤလိပ္စစ္တန္းမ်ားအရ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ကမန္ ႏွင့္ ပ်ံက် ဘဂၤလီ လယ္ကူလီမ်ား အပါ အ၀င္ မူဟာမတ္ဒင္ ကိုးကြယ္သူ မူဆလင္ (၁၇၈၆၄၇)ဦးရွိၿပီး ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာအစိုးရမွတ္တမ္းမ်ားအရ ဘဂၤလီ (၃)သိန္းေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ေဖၚျပခဲ့ၾကသည္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏွစ္ေပါင္း၂၀ အတြင္း ဘဂၤလီ (၃)သိန္းမွ (၄)သန္းအထိ တိုးပြာလာျခင္းသည္ ရာခိုင္ႏွန္းျဖင့္ တြက္ၾကည့္လွ်င္ ၁၁၀၀ ရာခိုင္ႏုန္း လူဦးေရ တိုးပြာေနေၾကာင္း ယုတၱိမတန္ ေတြ႕ရေပသည္။ လူဦးေရ သန္း ၁၈၀ ေက်ာ္ရွိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ၌ပင္ ႏွစ္စဥ္လူဦးေရ တိုးပြားႏုန္းမွာ (၄.၁ )ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရိွသည္။
၄င္း (၃)သန္းေက်ာ္ေသာ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အသက္မွာ (၂၅)ႏွစ္ မွ (၄၀)ေက်ာ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေပသည္။ သို႕ဆိုပါလွ်င္ ထိုဘဂၤလီမ်ားသည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမတိုင္မွီ ေမြးဖြားလာ သူမ်ား မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မတိုင္မွီကာလတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သူမ်ားဆိုလွ်င္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အသက္ ၁၈ နွစ္ေအာက္သာ ရိွႏိုင္ပါသည္။ တဖန္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ အစိုးရ မွတ္တမ္းႏွင့္ ဘဂၤလီမ်ားမွတ္တမ္းမွာ အဆမတန္ ကြာဟ ေနပါသည္။
UNHCR မွတ္တမ္းမ်ားအရ ၁၉၉၀-၉၂ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ဘဂၤလားႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးခဲ့သည့္ ဘဂၤလီမ်ားမွာ (၂၁၀၀၀၀)မွ (၂၅၀၀၀၀)အၾကား ရွိႏိုင္သည္ဟု ေဖၚျပထားသည္။ သို႕ရာတြင္ ဇူလိုင္လအတြင္းက ဘဂၤလား ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမွ ျမန္မာသံအမတ္ကို ေခၚယူေတြ ့ဆံုစဥ္က ဘဂၤလီ ဒုကၡသည္ (၅)သိန္းကို အျမန္ဆံုး လက္ခံေခၚယူရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ဇြန္လအတြင္းက ဒုႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကို ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဒု၀န္ႀကီး မစ္တာ မူဂ်ယ႐ူကြန္ယီက ေျပာၾကားရာတြင္ ဘဂၤလီ(၄)သိန္းကို ျပန္ေခၚယူရန္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ တစ္လအတြင္းတြင္ ဘဂၤလီဒုကၡသည္ (၁)သိန္း ထပ္မံတိုးပြားေနသည္ကို ေတြ ့ရွိရေပသည္။ UNHCR စစ္တန္းအျပင္ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ဘဂၤလီ ဒုကၡသည္ ၃ သိန္းနီးပါး ထပ္မံ တိုးပြားခ့ဲသည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္။
ထိုသို႔ လူဦးေရတိုးပြာေနရာခ် သိမ္းပိုက္ေရး အစီအစဥ္ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလီအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္သာမဟုတ္၊ အစၥလမ္ႏိုင္ငံမ်ားကပါ တစ္ထပ္တည္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္အပါအ၀င္၊ ပါကစၥတန္၊ အာဖကန္၊ အီရန္၊ အီဂ်စ္၊ တူရကီႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား အစရွိသည့္ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အဖြဲ၀င္(IOC) ၅၇ နိင္ငံမ်ားကပါ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ၁႐ိုဟင္ဂ်ာ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံသစ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာေစရန္ အားေပး အားေျမာက္ျပဳလွ်က္ ရွိၾကသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္အစိုးရ စစ္တေကာင္းဘဂၤလီမ်ားကပါ ထိုစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေပၚလာေစရန္ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကသည္။
ယခုဆိုလွ်င္အာရပ္ကမၻာတစ္ခုလံုးတြင္ ရခိုင္ျပည္သည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတိုင္းျပည္အျဖစ္ လက္ခံလာၾကသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္မ်ားကို တရားမ၀င္ေနထိုင္သည့္ ဗမာမ်ိဳးႏြယ္ ရခိုင္နာဇီမ်ားက အမ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ေန ၾကသည္ဟု ၀ါဒျဖန္ ့ခ်ီေနၾကသည္။
ထိုအက်ိဳးဆက္မွာ သူတုိ႔၏ ပင္ကိုယ္မူလ ဗီဇျဖစ္သည့္ အၾကမ္းဖက္သည့္နည္းျဖင့္ Rohingya issue တြင္က်ယ္လာေစရန္ ရခိုင္မ်ားကို တိုက္ခိုက္လာႏိုင္သည္။
အာရပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားကို အသံုးခ်လာျခင္း
ရခိုင္တြင္ ဇြန္လအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ပိုင္း ပါကစၥတန္၊ အီရန္၊ ဒူဘိုင္း၊ တူရကီ သတင္းစာမ်ားတြင္ သာ မက နယူးေယာက္တိုင္း၊ ၀ါရွင္တန္ေပါ(စ္) ႏွင့္ အျခားေသာ သတင္းဌာနမ်ားတြင္ မူဆလင္မ်ားမွ ေအဒီတာ ထင္ျမင္ခ်က္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးသည္ လူမ်ိဳးေရးေသြးခြဲသူမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၊ နာဇီမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား ႏွင့္ ရခိုင္မ်ား ပူးေပါင္းကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ (၃)ေသာင္းကို မ်ိဳးျဖဳတ္ သတ္ျဖတ္ကာ လူ (၃)သိန္းကို နာဇီစခန္းသြင္း ကြက္မ်က္ေန ၾကေၾကာင္း လိမ္ညာေရးသား ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီ လံႈေဆာ္ေနၾကသည္။ ႐ုပ္သံသတင္းမ်ား၊ ေရဒီယိုမ်ား သတင္းစာမ်ားတြင္ ေခါင္းစီးသတင္းမ်ားအျဖစ္ ေဖၚျပကာ တီဗီအင္အာဗ်ဴးမ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ လုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိၾကသည္။319462 10151935045435411 1609024493 n copy
ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ သတင္းဌာနမ်ားျဖစ္ေသာ RFA, DVB, BBC, VOA, Irrawady, ႏွင့္ Mizzima သတင္းဌာနမ်ားကလည္း အလားတူ စြပ္စြဲ ေရးသားေဖၚျပေနၾကသည္။
တခ်ိဳ႕သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ တိဘက္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား ငလွ်င္လႈပ္ရာတြင္ ေသဆံုးသူမ်ားကို အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သျဂၤလ္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ပံုမ်ားကို ဗုဒၶဘာသာျမန္မာမ်ားက မူဆလင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ေနၾက ေၾကာင္းေဖၚျပခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္က ထိုင္းႏိုင္ငံသိ႔ု စက္ေလွ ျဖင့္ ခိုး၀င္လာသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ထိုင္းေရတပ္က ဖမ္းဆီးထားသည့္ပံုမွအစ ပါကစၥတန္တြင္ ဗံုးေဖါက္ခြဲ၍ ေသဆံုးသူမ်ာ ပံုအဆံုး ျပသကာ သတင္းမီဒီယာမ်ား၊ ေဖ့(စ္)ဘုတ္၊ တြစ္တာအဆံုး ေရးသားေဖၚျပ ေနၾကသည္။
႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ကိုယ္ဖာသာကိုယ္ ဆိုင္းဘုတ္တင္ထားသည့္ အၾကမ္းဖက္ အစြမ္းေရာက္ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ထိုေသာလုပ္ေဆာင္ရျခင္း၏ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မွာ မူဆလင္အစြမ္းေရာက္မ်ား၊ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေငြေၾကးအကူအညီ ေထာက္ခံမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္မ်ားတြင္ အေထာက္အကူရရွိရန္၊ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ၾကရန္ ျဖစ္သည္။ အခြင့္သာလွ်င္ နိုင္ငံတကာက ၀င္စြက္ရန္အထိတစ္ဆင့္တက္လွမ္းရန္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲႏွင့္ ေရာေယာင္တြက္ခ်က္ျခင္း
၁၉၈၈ ခု ေနာင္ပိုင္းကာလတြင္ အာရပ္နိုင္ငံမ်ား၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံ ဘဂၤလားေဒ(ခၤ် ့) ႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလီ အစြမ္းေရာက္အဖြဲ ့အစည္းမ်ား အင္အား ႀကီးထြား လာခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္မ်ားကို နိုင္ငံတကာမွ ႐ႈပ္ခ် ဒဏ္ခပ္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ၄င္းအခိ်န္က ထိုအစြမ္းေရာက္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး၊ လူ႔အခြင့္ အေရးကို ေခါင္းစီးတပ္လႈပ္ရွားလာခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း သမၼတ ဦးသီန္းစိန္အစိုးရမွ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ေရး ေပၚလစီမ်ား ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ေနသည္ကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ရိုဟင္ဂ်ာ Issue ကို မီးေမာင္းထိုးရန္ႏွင့္ ၄င္းတို႔ လိုလားသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသား အသိအမွတ္ျပဳေရးကို ဦးစားေပး အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ ဗ်ဴဟာမ်ားခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္လာၾကသည္။ အစိုးရ၏ reform စီမံကိန္းကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးရန္ႏွင့္ ရခိုင္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ကာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း မၿငိမ္မသက္မႈမ်ား ဖန္တီးရန္ျဖစ္သည္။ ထိုအခါ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥအား အစိုးရမွ တစ္စံုတစ္ရာေျဖရွင္းယူရသည့္ အဆင့္ အက်ပ္႐ိုက္လာ ေစရန္ႏွင့္ အာရပ္ကမၻာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ဖိအားေပးလာရန္ ျဖစ္သည္။
သို႔ရာတြင္ အေနာက္၊ ဥေရာပႏွင့္ကို မကိုင္တြယ္ႏိုင္လွ်င္ ၄င္းတို႔၏ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပး ၀င္စြက္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ ထင္သေလာက္ ထိေရာက္မႈမရွိႏိုင္ေပ။ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ထိုေသာ ႏိုင္ငံတကာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ မျဖစ္လာေစရန္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ လုပ္ေဆာင္ရန္လုိအပ္လာပါသည္။

အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္လာျခင္း
ဤ႐ိုဟင္ဂ်ာျပသနာသည္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးကို ထိခိုက္ေစ႐ံုသာမက ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုအေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္လဲေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆန္ေရး image ကိုပါ ထိခိုက္ အဟန္႕အတားျဖစ္ေနသည္။ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးကို ထိခိုက္ေနသည္ဆိုျခင္းမွာ ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာႏွင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဘ၀၊ အသက္ အိုးအိမ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ လြတ္လပ္ လံုၿခံဳေရး၊ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ မ်ားကိုထိခုိက္လွ်က္ ရွိေပသည္။ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးနယ္ပါယ္တြင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္မွ အစ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုႀကီး၊ ရခိုင္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ပါမက်န္ အပုတ္ခ် တိုက္ခိုက္ခံေနၾကရသည္။ နိုင္ငံတကာ သတင္းဌာနမ်ား၊ အာရပ္အစိုးရမ်ားက ေ၀ဖန္ ခ်ဳပ္ခ်ျခင္းမ်ား တစတစတိုးပြားလာေနသည္။ လူမ်ိဳးေရး အစြမ္းေရာက္မ်ား၊ ဖက္ဆစ္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီကို တန္ဘိုးမထား လူ႔အခြင့္အေရးကို မေလးစားသူမ်ား အျဖစ္ စြပ္စြဲ၊ သမုတ္၊ ေျပာဆို၊ ေရးသားလာၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသည္ နာဇီအစိုးရမ်ား ကဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာေခၚဘဂၤလီမ်ားကို မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္၊ ႏွိပ္စက္ ညွင္းပန္း ေနေသာအစိုးရ ျဖစ္သည္ဟု ေရးသားေ၀ဖန္လာၾကသည္။ တဖက္တြင္ အစၥလာမ္ တိုင္းျပည္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ အီရန္၊ ဒူဘိုင္း၊ အီဂ်စ္၊ တူရကီ၊ ဆိုဒီအာေရဘီးယား၊ ညီညြတ္ေသာ အာရပ္ ႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ အာစီယံအဖြဲ႔၀င္ မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားက ႏိုင္ငံတကာ အစည္းအေ၀းမ်ား ေခၚယူက်င္းပကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘဂၤလီ မ်ားအေရးကို ေျဖရွင္းရန္ တိုင္ပင္ စီစဥ္လွ်က္ရွိၾကေပသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အပါအ၀င္၊ ျမန္မာအစိုးရ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ပါမက်န္ ဤျပသနာကို မေျဖရွင္း၍မရေတာ့ေပ။
ဗ်ဴဟာေျမာက္ေျဖရွင္းနည္း
တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား၏ ျပသနာကိုေျဖရွင္းရန္ အားလံုး တသံတည္းထြက္ရန္လိုသည္။ ထိုအသံမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ေခၚဘဂၤလီမ်ား ျပသနာသည္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ျပႆနာျဖစ္သည္။ တနည္းဆို ရေသာ္ လ.၀.က immigrantion issue ျဖစ္သည္။ ၄င္းဗ်ဴဟာကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ အပါအ၀င္၊ ဒီမိုအေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္မ်ား၊ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ အစရွိသည့္ လူမႈအဖြဲ ့အစည္းမ်ား၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအားလံုး တသံတည္းထြက္ ရန္လိုအပ္ေပသည္။
မၾကာမီွ ဦးသိန္းစိန္၏ အဂၤလန္ႏုိင္ငံခရီးစဥ္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္မ်ား မတိုင္မွီၤ ဤေပၚလစီအား ထုတ္ျပန္ေက်ညာ ရွင္းလင္း ရန္လိုအပ္လာပါသည္။ သို ့မဟုတ္ပါက ဂ်ီတၾကာင္း ဆပ္တေၾကာင္း အရွက္ရစရာႏွင့္ ႏုိင္ငံ image ကို ထိခိုက္လာႏိုင္ပါသည္။ ျပည္သူမ်ား နာလည္မႈလႊဲမွား လာႏုိင္ပါသည္။
၁၉၄၈၊ ၁၉၈၂ ခုတြင္ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ပိုင္ခြင့္ ဥပေဒကို အတိအက် အေကာင္အထည္ ေဖၚရန္ လိုအပ္လာပါသည္။ ထိုေသာ အေကာင္အထည္ေဖၚရာတြင္ အဆင့္ ၃ ဆင့္ထား လုပ္ေဆာင္ရပါမည္။
(၁) Detention centers or camps (ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားဖြင့္လွစ္ရပါမည္)။
(၂) လ.၀.က၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရ၊ ရဲ ႏွင့္ ေျမတိုင္းဌာနတို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ မ်ားႏွင့္ ခိုး၀င္လာသူမ်ားကို စစ္ေဆး ခြဲထုတ္ရပါမည္။ စာရင္းဇယား အတိအက် ျပဳစုေက်ညာရပါမည္။
(၃) တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္သူမ်ားကို လ.၀.က ဥပေဒျဖင့္ အေရးယူ အျဖစ္ဒဏ္ေပးကာ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားတြင္ ထိမ္းသိမ္းထားရမည္။ ခိုး၀င္လာသူမ်ားကို မိခင္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ရပါမည္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏိုင္သူမ်ားကို (၁၉၄၈-၁၉၈၂ ခု ႏုိင္ငံသားျဖစ္ပိုင္ခြင့္ ဥပေဒႏွင့္အက်ံဳး၀င္သူမ်ား) ကို ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏုိင္ငံသား စသည္ျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳေပးရမည္။ ကိန္းဂဏန္းတိက်စြာျဖင့္ စာရင္းဇယားျပဳစု ထုတ္ျပန္ ရပါမည္။
တဖန္နယ္စပ္လံုၿခံဳေရးကို တင္းက်ပ္စြာကိုင္တြယ္ရမည္။ လဒ္စားေသာ အမႈထမ္းမ်ားကို ထိရာက္စြာ အေရးယူ အျပစ္ေပးရမည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးတပ္ကို ဖြဲ ့စည္းေပးရမည္။ ေရလမ္းျဖင့္ခိုး၀င္ လာသူမ်ားကို တားဆီးရန္ ကမ္ေျခေစာင့္ ေဒသခံအင္အားျဖင့္ ဖြဲ ့စည္းေပးရမည္။ ဘဂၤလား ရခိုင္ႏွယ္စပ္ တေလွ်ာက္ ဘား၀ိုင္ယာ သံဆူးႀကိဳးမ်ား ကာရန္ရမည္။ အနီးကပ္ေစာင့္ ၾကည့္ရမည္။
အိႏိၵယသင္ခန္းစာ
ဘဂၤလားဒ(ခၤ်႕) ႏိုင္ငံတြင္ ယခု႕အခါ လူဦးေရ သန္း ၁၈၀ ေက်ာ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ေျမာက္ဖက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ (West Bangle) ႏွင့္ ဘဂၤလား နယ္စပ္မွ ဆက္စပ္ေနသည့္ အာသံ၊ ထရိပူရ ျပည္နယ္မ်ားကို အလားတူ ဘဂၤလီမ်ား အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ခိုး၀င္လာသည့္ ဒဏ္ကို အိႏိၵယႏိုင္ငံမွ ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ခံခဲ့ရေပသည္။
ယခုလတ္တေလာတြင္မွာပင္ ေဒသခံ ဘူဒူမ်ားကို တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ အစိုးရမွ ပစ္မိန္႔ထုတ္ ႏွိမ္နင္းေနရ ေပသည္။ လူရာေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ဘူဒူ တိုင္းရင္းသားမ်ား အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရသည္။
မီဇူရမ္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤလီမ်ား ႏွင့္ အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ား အ၀င္အထြက္ကို ျပည္နယ္အစိုးရ၏ ေထာက္ခံခ်က္ ျဖင့္သာ ၀င္ခြင့္ရွိသည့္ ဥပေဒျဖင့္ ကန႔္သတ္တားျမစ္ထားရသည္။ အာသံျပည္နယ္တြင္ ေဒသခံေက်ာင္းသားမ်ား တရားမ၀င္၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား တားဆီးေရး လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ဟန္႕တားရန္ႀကိဳးစာခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလီမ်ား အၾကား ေသြးထြက္သံယို အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား မၾကာခန ဆိုသလုိ ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဘဂၤလား အိႏိၵယနယ္စပ္ တေလွ်ာက္ ဘား၀ုိင္ယာမ်ား တားဆီးကာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မွ ပစ္မိန္႕ထုတ္ တားဆီခဲ့ရေပသည္။
လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳျခင္း၏ ပင္မျပသနာအစ ဘဂၤလားေဒ(ခၤ် ့) ႏိုင္ငံမွ
IOC အဖြဲ ့၀င္ျဖစ္ေသာ ဘဂၤလားေဒ(ခ်ၤ႕) ႏိုင္ငံသည္ ဘဂၤလီ မူဆလင္မ်ား၏ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳ က်ဴေက်ာ္ သိမ္းပိုက္ ျခင္း၏ ပင္မျပသနာ ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ဤမွ်လူဦးေရထူထပ္ေသာ ဘဂၤလားနယ္စပ္ႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္စပ္လွ်က္ရွိေပရာ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာၾကသည့္ ဘဂၤလီမ်ားကို စနစ္တက်တားဆီးရန္ လိုလာပါသည္။ ရခိုင္ျပည္သ႔ို ခိုး၀င္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ားသည္ စစ္တေကာင္းေဒသမွ ဘဂၤလီတိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုတခုျဖစ္သည္။ ဒကားႏွင့္ အလယ္ပိုင္းေဒသရွိ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ဘာသာစကား ယဥ္ေက်းမႈအနည္းငယ္ ကြဲျပားသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အိႏိၵယတြင္ ဇာတ္နိမ့္ သတ္မွတ္ခံထားရသူမ်ားႏွင့္ အသြင္တူသည္။ ဘဂၤလား ႏိုင္ငံသား အမ်ားစုကလည္း ဇာတ္နိမ့္ ဘဂၤလီမ်ားအျဖစ္ လူရာမသြင္းၾကေပ။ ၄င္းဇာတ္နိမ့္ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္ကို ဇာတ္နိမ့္ မ်ားအားလံုး စုေပါင္းေနထိုင္ႏုိင္သည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ႏိုင္ငံသစ္ထူေထာင္ရန္ ၁၉၄၂ ခု ကတည္းကပင္ အၿမဲတေစ ႀကိဳးစား အားထုတ္ လွ်က္ရွိၾကေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳျခင္းျပသနာ၏ ဇက္ျမစ္ျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ(ခ်ၤ) ႏိုင္ငံကို မ်က္ႏွာခ်ိဳေသြး ေအာက္က် ေနာက္က် ဆက္ဆန္ေနစရာမလိုေပ။ ထိုရိုဟင္ဂ်ာ ျပသနာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ ျပသနာမဟုတ္။ ဘဂၤလားေဒ(ခၤ် ႔) ႏုိင္ငံမွ ဇာတ္နိမ့္ ဘဂၤလီမ်ား၏ က်ဴးေက်ာ္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ လာရာမွ စခဲ့ေသာ ျပသနာျဖစ္သည္။ ဘဂၤလားေဒ(ခၤ်႕) ႏိုင္ငံတြင္ အတိကတာ၀န္ရွိေၾကာင္း အစိုးရမွ ရွင္းလင္း ျပတ္သားစြာ ေထာက္ျပ ေျပာဆို ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္လာပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ(ခၤ်) ႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈ တခုတည္းကို အေျခခံၿပီး တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤလီ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာကို လက္ခံလိုက္ပါက ေနာင္တြင္ သန္းႏွင့္ခ်ီ လက္ခံလာရေပလိမ့္မည္။ ျပသနာႀကီးထြားလာကာ ေနာက္ဆံုး စစ္မက္ျဖစ္ပြားရသည့္ အထိဆိုးရြားလာႏိုင္သည္။ ထ႔ိုေၾကင့္ အခုရွင္းမွ ေနာင္ရွင္းမည္။ အမ်ိဳးသားလုံၿခံဳေရး ႐ႈေထာင္မွ ရဲရင့္ ျပတ္သားစြာ ဤကစၥကို ဘဂၤလားေဒ(ခၤ်႕) အစိုးရႏွင့္ ေျဖရွင္းၾကရမည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အခန္းက႑
ရခိုင္လူမ်ိး၏ အခန္းဂ႑သည္ အလြန္တရာ အေရးႀကီးေပသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး အရည္ၿခံဳ လူမ်ိဴး၀ါးမ်ိဳ သိမ္းပိုက္ေရး ျပနာကိုေျဖရွင္းရမည့္ ေရွ႕တန္းေနရာတြင္ ရွိသည္။ အမ်ိဳးကြဲ၍ ၾကားဆြဲခံေန ရသည္ကို ရခိုင္မ်ား ဦးစြာပထမ လက္ခံၾကရေပမည္။ တသံတည္းထြက္ရန္ႀကိဳးစားရေပမည္။ ေပၚလစီေကာင္းမ်ား ခ်မွတ္ရမည္။ လက္ေတြ႔က်၊ ထိေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မွီဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ ေဖၚရန္လိုအပ္ပါသည္။
ေပၚလစီမရွိ၊ ဗ်ဴဟာမရွိ၊ ခံစားခ်က္၊ ေဒါသ၊ မာန္မာနမ်ားကို အေျခခံၿပီး တေတာင္တထြာ တျမင္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကလွ်င္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘဂၤလီမ်ား အကြက္ကို ၀င္သြားေပမည္။ လူမ်ိဳးေရး၀ါးမ်ိဳသိမ္းပိုက္ေရး ျပဇာတ္္တြင္ ရခိုင္မ်ား လူဆိုးျဖစ္ၿပီး၊ ဘဂၤလီမ်ား မင္းသား ျဖစ္ကာ လူမ်ိဳးလည္းေပ်က္ ျပည္လည္းေပ်ာက္ရမည့္ကိန္း ဆိုက္လာ ႏိုင္သည္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ေပၚလစီႏွင့္ ဗ်ဴဟာမ်ားဆိုင္ရာ အပိုင္းကို ေနာင္ေရးသားမည့္ ေဆာင္းပါး မ်ားတြင္ ေဖၚျပပါမည္)
ေယဘူယ ေျပာရလ်ွင္ အာက်ယ္ (outspoken) မျဖစ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ALP ႏွင့္ NUPA ပါတီမ်ားမွ တရား၀င္ ေက်ညာရမည္။ ေနာက္ၿပီးႏိုင္ငံတကာ အင္ဂ်ီအို၊ ယူအင္၊ ႏွင့္ အျခားအဖြဲ ့အစည္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ ေမာင္းထုတ္ေနမည့္အစား ေဆြးေႏြးအေျဖရွာ ပူးေပါင္ ေဆာင္ရြက္သည့္နည္းကို က်င့္သံုးရန္လိုအပ္ပါသည္။ Dialogue and Cooperation ႏွင့္ monitory and transparency ေပၚလစီ၊ စနစ္မ်ား ခ်မွတ္ရပါမည္။ အကူအညီေပးရာတြင္ တန္းတူရည္တူ အကူ အညီေပးရန္ စည္ကမ္းခ်က္မ်ားခ်မွတ္ေပးရမည္။ အေကာင္အထည္ေဖၚမႈရွိ မရွိကို ေစာင့္ၾကည့္ စီးစစ္ ေလ့လာၾကရမည္။ ေဖါက္ဖ်က္ပါ ခ်က္ျခင္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ စနစ္မ်ား ထားရွိရမည္။
လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳက်ဴးေက်ာ္ တိုက္ခိုက္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အနီးကပ္ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အေနျဖင့္ အတိက ခံယူၾကရမည္မွာ သူမ်ားကို ပံုေအာ မွိန္ခို အားကိုးအားထားျပဳေနျခင္းသည္ ၍ျပနာကို ေျဖရွင္းသည့္ နည္းမဟုတ္ေပ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အားကိုးသည့္ စနစ္ႏွင့္ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆပ္သည့္ စနစ္သည္သာ မွန္ကန္ေသာ ေျဖရွင္းနည္း ျဖစ္သည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အလုပ္ကို ရခိုင္မလုပ္လွ်င္ မည္သည့္လူမ်ိဳးကမွ ဦးစီးဦးေဆာင္လုပ္ေပးမည္မဟုတ္။ လုပ္ေပးပါကလည္း သင့္ေတာ္မည္မဟုတ္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္သားအလုပ္ကို ရခိုင္မ်ားလုပ္ၾကရန္ႏွင့္ လိုအပ္သည့္ အကူအညီမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ထံမွ ေတာင္းခံႏုိင္ရန္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအခန္းဂ႑ကို အပိုင္ (၇) ပိုင္းခြဲ တင္ျပထားပါသည္။ (၁) ျပည္နယ္အစိုးရ၊ (၂) ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ (၃) ေတာ္လွန္ေရးအင္အားမ်ား၊ (၄) ျပည္သူမ်ား၊ (၅) ႏိုင္ငံတကာတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္သည့္ ရခိုင္မ်ား၊ (၆) ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္၊ အျခားတိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ရခိုင္မ်ားဂ႑ ႏွင့္ (၇) ဘဂၤလားေဒ(ခ်ၤ႕) နိင္ငံတြင္ မွိန္ခိုေနရသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စီးပြားေရး တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။
(၁) ျပည္နယ္အစိုးရက႑
ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရ က႑သည္ အလြန္တရာ အေရးႀကီးေပသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုယ္စား ယခုအခ်ိန္တြင္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိေသာ အဖြဲ ့အစည္းျဖစ္သည္။ ျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵကို ထင္ဟပ္ေစသည့္ ျပည္သူ ့သေဘာထား ကို မည္သည့္မ်က္ႏွာမွ ေထာက္စရာမလို ရဲရင့္ ျပတ္သားစြာ ေျပာဆို ကိုယ္စားျပဳႏုိင္သည္။ လက္ရွိရခိုင္ ျပည္တြင္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရျခင္းမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား က်ီးလန္႔ စာစား ေၾကာက္လန္ ့ေနရသည့္ တာ၀န္သည္ ျပည္နယ္အစိုးရတြင္ လံုး၀တာ၀န္ရွိသည္။ ယခု ရင္ဆိုင္ေန ရသည့္ လံုၿခံဳေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ က်မၼာေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အစရိွသည့္ လူမႈျပသနာကို ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းကာ ပံုမွန္ျပန္လည္ လည္ပတ္လာေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပး ရမည့္တာ၀န္မွာ ျပည္နယ္ အစိုးသာ ျဖစ္သည္။
သို႔ဆိုပါလွ်င္ ျပည္နည္ အစိုးရကို သံုးပိုင္းထား စဥ္းစားေရေပမည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးလွေမာင္တင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စီမန္ခန့္ခြဲသည့္ ၀န္ၾကီးဌာန အစိုးရ၊ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ တရားစီရင္ေရး တရားရံုးေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ျပည္နယ္အစိုးရသည္ မိမိျပည္နယ္အတြင္းရွိေသာ resources မ်ားကို တြက္ခ်က္ရပါမည္။ စီမန္ကိန္း ေရးဆြဲကာ လုပ္ငန္းေကာ္မတီမ်ားဖြဲ ့စည္းၿပီး လိုအပ္သည့္ resources ႏွင့္ ေငြေၾကးမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရထံ တင္သြင္း ေတာင္းခံရပါမည္။ ယာတားခ်က္မ်ားခ်မွတ္ကာ အခိ်န္အကန္႕အသတ္ထား လုပ္ေဆာင္ အေကာင္အထည္ ေဖၚရပါမည္။ စနစ္တက်ေလ့လာ ဆန္းစစ္ ျပန္လည္သံုးသပ္ကာ ျဖည့္စြက္ ျပင္ဆင္ reinforce လုပ္ရပါမည္။
အထူးအေရးႀကီသည္မွာ တဖက္ႏိုင္ငံမွ ခိုး၀င္ေနထိုင္သူမ်ားကို စီစစ္ကာ လ.၀.က ဥပေဒျဖင့္ အေရးယူ အျပစ္ေပးရပါမည္။ ေနာက္ေနာင္ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္းျဖင့္ခိုး၀င္ မလာႏိုင္ေစရန္ တားဆီးရပါမည္။ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးတပ္၊ လူထုကမ္းေျခေစာင့္တပ္ႏွင့္ ျပည္သ႔ူစစ္မ်ားကို ဖြဲ ့စည္းေပးရမည္။ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ(ခ်ၤ) နယ္စပ္ကို ၿခံစည္းရိုး ကာရံရပါမည္။
ျပည္နယ္အစိုးရသည္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ ေရးရာအ၀၀ ႏွင့္ အသက္ အုိးအိမ္ယာေျမ လံုၿခံဳအာမခံေရး၊ လူမႈစီးပြားဘ၀ ေကာင္းမြန္ေရးနွင့္ ၿငိမ္ခ်မ္းသာယာ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းျမဲ့ေသာ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဖန္တီးေရး၊ ထိမ္းသိမ္း ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး တာ၀န္တခုလံုးသည္ ျပည္နယ္အစိုးရ၏တာ၀န္ျဖစ္သည္။ ထိုအရာမ်ားကို ထိပါး ေႏွင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးသူမွန္အမွ်ကို ႀကိဳးသား ရင္သားမခြဲ အျပစ္ဒဏ္ေပးရမည္။ Legitimate cohesive power ကို သံုးရမည္။
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္သည္ မဲဆႏၵ နယ္ေျမမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဖြဲ ့စည္းထားေသာ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ လြတ္ေတာ္ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ဥပေဒ ျပဳ ခြင့္ရွိသည္။ ထိုေၾကာင့္ လက္ရွိတြင္ ဘဂၤလီမ်ား အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပသနာမ်ားကို လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူက်င္းပ ေဆြးႏြဲကာ ျပည္နယ္အတြင္း ဥပေဒျပဳရေပမည္။ ထိုျပဳထားသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္နယ္ ေရွ႕နယ္ခ်ဳပ္မွ ျပည္နယ္၊ ၿမိဳနယ္၊ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာ ေကာင္စီမ်ား၊ ရဲဌာန ႏွင့္ အစိုးရ ဌာန အားလံုးကို ညြန္ၾကား ခ်က္မ်ား ေပးပ႔ိုရမည္။ ျပည္နယ္သားမ်ား အားလံုးကိုအသိေပး ထုတ္ျပန္ ေက်ညာရပါမည္။
တရားေရး အပုိင္းတြင္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ ျပဳထားသည့္ ဥပေဒမ်ား နွင့္ ျပည္နယ္ ဥပေဒမ်ားကို Penal code of laws မ်ားကို ျပဳစု ျပဌာန္းရပါမည္။ နယ္ျပည္ေတာ္မွခ်မွတ္သည့္ ဥပေဒသည္ ရခိုင္ေဒသ ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိ မရွိကို ဆန္းစစ္ရမည္။ ျဖည့္စြက္ခ်က္မ်ား၊ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား၊ Penal code ဥပေဒသစ္မ်ား ေရးဆြဲ ျပဌာန္း ရပါမည္။
ထိုျပဌာန္းထားေသာ ရာဇ၀ပ္ ႏွင့္ တရားမ ဥပေဒမ်ားကို ဘက္လိုက္ လဒ္စားမႈမရွိဘဲ ဥပေဒရႈေထာင့္မွ လြတ္လပ္စြာ စီရင္ရမည္။ ထိုမွသာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး ျဖစ္ထြန္း ခိုင္မာလာ ေပမည္။ ျပည္သူမ်ား အသက္အိုးအိမ္ ယာေျမမ်ား လံုၿခံဳစိတ္ခ် ေအးခ်မ္းသာယာေသာ ဘ၀ကို ရရွိၾကေပမည္။
(၂) ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက႑
ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ အလြန္ အေရးပါေသာ အခန္းဂ႑တြင္ရွိသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အမ်ိဳးသားပါတီမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ALD, RNDP အပါအ၀င္ ဗမာ ျပည္မ အေျခစိုက္ NLD, ႏွင့္ USDP ပါတီ ေလးခုရွိသည္။ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွအပ ပါတီ၀င္မ်ား၊ အမတ္မ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ ့၀င္မ်ားမွာ ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္ ကုလားျပည္မျဖစ္ေရး ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အေရၿခံဳ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား၏ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳးသိမ္းပိုက္ေရးကို ကာကြယ္တားဆီရန္ ပါတီစြဲ အဖြဲ ့အစည္းစြဲမ်ားကို ဘဲေဖထားရေပမည္။ အမ်ိဳးသားခံယူခ်က္ျဖင့္ ဘံုရည္မွန္းခ်က္ထားရွိကာ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရေပမည္။
အထူးသျဖင့္ လက္ရွိအေျခအေနနွင့္ ေနာင္ျဖစ္လာမည့္ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳျခင္း အႏၵရာယ္ကို ေက်ာင္းသားမ်ား ျပည္သူမ်ားကို ၿမိဳ႕ရြာ၊ ရပ္ကြက္ တခုမက်န္ ပညာေပးရမည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ မဲေပးစနစ္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ား ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက တိုက္ယူရန္ ပညာေပးရမည္။ ၂၀၁၅ ခု ရဲြေကာက္ပြဲ အတြက္ ယခုအခိ်န္မွစတင္ ျပင္ဆင္ ပညာေပးရမည္။
ျပည္သူႏွင့္ အၿမဲထိေတြ႕ဆက္ဆန္ေနရေပမည္။ လူငယ္မ်ိဳးဆက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စနစ္က်ေလ့က်င့္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ကာ ေနရာႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပရမည္။
(၃) ေတာ္လွန္ေရးအင္အားမ်ား အခန္းက႑
ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္း ပါတီမ်ားသည္ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ (ခၤ်႕) ႏွင့္ တရုပ္ နယ္စပ္ မ်ားတြင္ အေျခစိုက္လွ်က္ရွိသည္။ တခ်ိဳ႕အဖြဲ ့အစည္းမ်ားမွာ အစိုးရ ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ယူထားကာ တခ်ိဳ႕ အဖြဲ ့ အစည္းမ်ားသည္ အင္အားျဖည့္တင္းလွ်က္ရွိသည္။ သိ႔ုရာတြင္ ဘံုဦးတည္ခ်က္တခု အေပၚတြင္ ဘံုရပ္တည္ခ်က္ျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ား လံုး၀ မရွိသေလာက္ ေတြ႕ရေပသည္။ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳေျပာဆိုေဆြးေႏြးနိုင္သည့္ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ကိုယ္ထည္ (political represnative body) မရွိေပ။ ၂၀၀၄ မွ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အထိ ရခိုင္ျပည္အမ်ိဳးသားေကာင္စီ (ANC) သည္ အတိုင္းအတာ တခုအထိ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ANC ႏွစ္ျခမ္းကြဲကာ ALP ႏွုပ္ထြက္သြားျခင္းေၾကာင့္ ယခုအခါ တဖြဲ ့ခ်င္းစီရပ္တည္လွ်က္ရွိၾကသည္။
မွားယြင္းေသာ ေပၚလစီ ခံယူခ်က္ မ်ားျဖင့္ ရပ္တည္လွ်က္ရွိၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ မိမိအဖြဲ ့အစည္း တခုတည္း အင္အားႀကီးေအာင္လုပ္မည္၊ မိမိတို႔အင္အားႀကီးလာလွ်င္ အျခားအဖြဲ ့အစည္းမ်ား ေမွးမွီေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္ ဆိုသည့္ (political hostage and ownership) ႏုိင္ငံေရး ျပန္ေပးဆြဲ မူပိုင္ ကိုယ္စားျပဳေရး ၀ါဒကို ကိုင္စြဲထားၾကသည္။ မိမိတို႕ပါတီ အဖြဲ ့အစည္း အင္အားၾကီးထြာေအာင္လုပ္ရမည့္ အပိုင္းသည္ အဖြဲ ့ အစည္းတိုင္း၏ တာ၀န္တရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ သ႔ိုရာတြင္ မိမိတို႕အင္အားႀကီးမွ ႏိုင္ငံေရးမူပိုင္ ခြင့္ရမည္ဆိုသည့္ ခံယူခ်က္မွာ အလြန္တရာ မွားယြင္းေသာ မူ၀ါဒ ခံယူခ်က္္ျဖစ္သည္။ တဖြဲ ့ကိုတဖြဲ ့ အပုတ္ခ် ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္ သတင္းမွားမ်ားေပးကာ ေျပာဆိုစည္းရံုး လူေဆြၾကရမည္မွာ တဖြဲ ့ခ်င္းအားေကာင္းရန္ ႀကိဳးစားသူတို႔၏ ပင္မအလုပ္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအက်ိဳးဆက္မွာ အဖြဲ ့အစည္းတခုခ်င္းစီ၏ အင္အားႀကီးထြာလာေစရန္ အဟန္႕အတား မ်ားျဖစ္ေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တဖြဲ႕ခ်င္းလည္း အင္အား ႀကီးထြားမလာနိုင္သလို ႏိုင္ငံေရး ျပန္ေပးဆြဲ မူပိုင္ျဖစ္လိုသည့္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ မႈမွာလည္း အေခ်းႏွည္း ျဖစ္လာပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါတီမ်ား ေမွးမွိန္ကာ တစတစ ေပ်ာက္ကြယ္ရန္သာ ရွိပါေတာ့သည္။
ျပည္ပ အေျခစိုက္ႏုိင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ား ပါတီမ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဘဂၤလီမ်ား က်ဴေက်ာ္ရန္ကို တားဆီး ရာတြင္လည္းေကာင္း ရခိုင္ျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ရာတြင္လည္းေကာင္း အေရးပါေသာ အခန္းက႑ တြင္ ရွိေနပါေသးသည္။ သ႔ိုရာတြင္ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ မဖြဲ ့ႏိုင္လွ်င္ေတာင္မွ ဗ်ဴဟာေျမာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ျခင္းမ်ိဳး လိုအပ္ပါသည္။ ဘံုလမ္းစဥ္တခု ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ လုိအပ္လာ ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက အေရး ပါေသာ အေျခအေနမွ အသံုးမ၀င္ေတာ့သည့္ အေနအထားကို ေရာက္ရွိသြား ႏိုင္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလီမ်ား၏ ရန္ကို ကာကြယ္ရန္ အပစ္အခပ္ ရပ္စည္းထားေသာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ရပ္စည္း လာမည့္ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းကာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ကို ဖြဲ ့စည္းႏိုင္သည္။ ဘူသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ရေသ့ေတာင္နယ္ေျမမ်ားတြင္ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရးကို တာ၀န္ယူႏိုင္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးဘက္တြင္လည္း ေတာ္လွန္ေရးအင္အားမ်ားႏွင့္ ၁၉၈၈ မွေပါက္ဖြာလာသည့္ ALD၊ ၂၀၁၀ တြင္ အမ်ိဳးသားေရးကို ဦးတည္လာသည့္ RNDP တို႔ပူးေပါင္းကာ ၂၀၁၅ ခု ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ိဳးသားပါတီမ်ား မဲအႏိုင္ရရွိရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ ကူညီပ့ံပိုးႏိုင္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္သားမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပန္းတိုင္ကို ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖၚႏိုင္ပါသည္။
အကယ္၍ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားမ်ာ တဖြဲ ့ႏွင့္တဖြဲ ့ပူေပါင္းကာ ညီညီညြတ္ညြတ္ျဖင့္ တသံတည္းထြက္ လုပ္ကိုင္လာၾကမည္ဆိုလွ်င္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ျပည္ပရွိ သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ရခိုင္မ်ား တခဲနက္ေထာက္ခံ အားေပး ပူးေပါင္း ပါ၀င္ လာၾကမည္ျဖစ္သည္။
တဦးေကာင္းတဖြဲေကာင္းလုပ္ေဆာင္ ႀကိဳးပန္း ေနၾကမည္ဆိုလွ်င္ တဘက္ အစိုးရ၏ အင္အား ၿဖိဳခြင္းေရး၊ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ေရး ဗ်ဴဟာအကြက္ထဲ ၀င္သြားႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေျမြဘာလည္းဆံုး သားလည္း ဆံုး ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
လတ္တေလာ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနသည္မွာ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားမ်ား အားလံုး ဗ်ဴဟာ ညွိႏႈိင္းေရး အစည္းအေ၀း တခုျဖစ္သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကို အေမရိကန္ေရာက္ ရခိုင္မ်ား အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ကမကထလုပ္ ေခၚယူက်င္းပသင့္ေပသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ျပည္သူမ်ားလည္း ဆက္လက္ ကြဲၿပဲေနၾက ေပအံုးမည္။ ရိုဟိန္ဂ်ာ ဘဂၤလီမ်ားလည္း ရခိုင္မ်ားကို ဆက္လက္ သတ္ျဖတ္ေနၾကေပအံုးမည္။
(၄) ျပည္သူမ်ား အခန္းက႑
ရခိုင္ျပည္ရွိျပည္သူမ်ားသည္ လက္ရွိ ဘဂၤလီမ်ား၏ က်ဴးေက်ာ္ရန္ကို ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရသူမ်ားျဖစ္သည္။ လတ္တေလာ တုန္႔ျပန္ေျဖရွင္းေနရသူမ်ားျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျပည္သူမ်ား၏ အခန္းဂ႑ကို စနစ္တက် ပံုေဖၚလႈပ္ရွားရန္လိုလာပါသည္။
ျပည္သ႔ူဆႏၵသည္ အရာရာ၏ အဆံုးအျဖတ္ျဖစ္သည္။ ထ႔ိုေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ျဖစ္ေစခ်င္သည့္ ဆႏၵကို နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ စီတန္းလွည့္လွည္ ဆႏၵျပထုတ္ေဖၚကာ မိမိလိုခ်င္ ျဖစ္ေစခ်င္သည့္ အခ်က္မ်ားကို ေတာင္းဆိုႏိုင္ပါသည္။ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို တင္ျပႏိုင္ပါသည္။ ဥပေဒျပဳေပးရန္ေတာင္းဆို ႏိုင္ပါသည္။ လက္မွတ္မ်ားေကာက္ျပီး ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စု သမၼတကုိ စာေရးသားေတာင္းဆို ႏိုင္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို ကုိယ္တိုင္သြားေရာက္ ေတြ ့ဆံု ႏိုင္ပါသည္။ ေဒသခံမ်ားသာ ေျမပိုင္ခြင့္ စသည့္ ဥပေဒျပဳေပးရန္ ျပည္သူတရပ္လံုး တညီတညြတ္တည္း ေတာင္းဆို ႏိုင္ပါသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္တင္ျပရလွ်င္ ဒီမိုကရစီႏိုင္ငံတြင္ အာဏာသည္ ျပည္သူမ်ား၌တည္သည္။ အစုိးရတရပ္ကို ျဖဳတ္ခ်ျခင္း အစားထိုးျခင္းကို ျပည္သူမ်ားသာ အဆံုးအျဖတ္ေပး ၾကရသည္။ မိမိတို႔လိုလားေသာ အစုိးရက ျပည္သူမ်ားအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးသည့္ ပါတီကို မဲေပးရႊဲခ်ယ္ျခင္းျဖင့္ အစိုးရကို အစားထိုး ႏိုင္သည္။
(၅) ႏိုင္ငံတကာတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္သည့္ ရခိုင္မ်ား အခန္းက႑
၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဥေရာပ၊ ဂ်ပန္၊ စကၤာပူ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ ၾကသူမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ(ခ္်)၊ ထရီပူရ ေဒသမ်ားတြင္လြန္ခဲ့သည့္ ရာစုအနည္းငယ္ကတည္းက ခိုလုံေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား မ်ားစြာရွိေနသည္။
၁၉၈၈ ခုေနာက္ပိုင္း အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ တိုးတက္ဖြန္႔ၿဖိဳးေရး၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အသိပညာ၊ အတပ္ပညာမ်ား တိုးတက္လာေစရန္ မ်ားစြာ အထာက္အကူျပဳႏိုင္သည္။ ရံပံုေငြမ်ား စုေဆာင္းနိုင္ပါသည္။ ျပည္တြင္မွ ရရွိေသာ သတင္းမ်ားကို မိမိေနထိုင္သည့္ တိုင္းျပည္မ်ားရွိ အစိုးရမ်ား၊ အဖြဲ အစည္းမ်ား၊ ျပည္သူမ်ားကို ျဖန္႔၀ယ္ႏိုင္ပါသည္။ ဘဂၤလီမ်ား က်ဴးေက်ာ္၀င္ရာက္ သိမ္းပိုက္ျခင္းကို အမွန္အတိုင္း ေဖၚထုတ္နိုင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္တြင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ပါတီမ်ား မဲအႏိုင္ရရွိရန္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သည္။
ပထမအဆင့္တြင္ e-mail လိပ္စာမ်ား၊ ေနရပ္လိပ္စာမ်ား၊ ဖုန္းနံပါတ္မ်ားကို ႏိုင္ငံ အလိုက္ စုေဆာင္းရပါမည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ သတင္းမ်ားကို အခိ်န္မွန္ ပို႔ေပးရမည္။ ႏိုင္ငံအလိုက္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအၾကား ျဖစ္ေပၚေနသည့္ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ သာေရး နာေရး ႏွင့္ တျခားေသာ သတင္းမ်ားကို ျဖန္႔ခ်ီေပး ရမည္။ မိမိတိုရပ္တည္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျပည္တြင္းရွိျပည္သူမ်ားကို အသိေပးရမည္။
ႏိုင္ငံအလိုက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့အစည္းမ်ားကို စနစ္တက် ဖြဲစည္းရမည္။ တရား၀င္မွတ္ပံုတင္ၾကရမည္။
ျပည္တြင္းမွ စာေတာ္သူမ်ား၊ အမ်ိဳးသားအတြက္အက်ိဳးျပဳမည့္သူမ်ားကို မိမိတို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသိ႔ု ပညာေတာ္သင္အျဖစ္ေခၚယူကာ အတတ္ပညာ အသိပညာမ်ား သင္ၾကားေပးရမည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ အတတ္ပညာ ေက်ာင္းမ်ား၊ ေကာလိပ္ တကၠသိုယ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ႏွိင္ရန္ ကူညီရမည္။ ပညာတတ္မ်ား ရခုိင္ျပည္သ႔ို ျပန္လာၾကၿပီး စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈတိုးတက္ဖြန္႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ ၾကရေပမည္။
ႏိုင္ငံတကာတြင္ စီးပြားခ်မ္းသာၾကြယ္၀ သူမ်ားအေနျဖင့္လည္း ရခိုင္ျပည္တြင္ ရင္းႏီွျမွပ္ႏွံမႈမ်ား၊ စက္ရံုအလုပ္ရံုမ်ား ထူေထာင္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး၊ ပညာေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ ကူညီျခင္းမ်ား လုပ္သင့္ေပသည္။ အတိက အမ်ိဳးသားေရး အျမင္ျဖင့္ တတ္အားသ၍ ကူညီရန္လိုအပ္ေပသည္။
အထူးသျဖင့္ တဖြဲ ့နွင့္တဖြဲ ့ တဦးႏွင့္ တဦး ဆက္စပ္ႏိုင္သည့္ Network ထားရွိရန္လိုအပ္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္သူ မ်ား လက္ရွိႀကံဳေတြ ့ေနရသည့္ စီးပြား၊ လူမႈ ႏွင့္ ဘဂၤလီမ်ား၏ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳသိမ္းပိုက္ေရး စီမာန္ကိန္းကို ကာကြယ္ တားဆီးေရးလုပ္ငန္စဥ္မ်ားတြင္ တဖက္တလမ္းမွပ့ံပိုး ကူညီ ေပးႏိုင္သည္။
ယခုအခါ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာရွိ ရခိုင္မ်ားသည္ ကုလားရန္ကို ေၾကာက္၍ စစ္ေတြ၊ ရန္ကုန္ေဒသမ်ား သို႔ အလုအယက္ ေျပာင္ေရႊ ့ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ ေနာင္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ၄င္းေဒသတြင္ ရခိုင္ဆိုလွ်င္ အရုပ္ေရးျပရသည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိလာပါမည္။ ထိုေသာလူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳ ေျမကိုပါ သိမ္းပိုက္ခံလိုက္ရပါက ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အစစ္အပိုင္းဆိုသည္မွာ နာမည္သာရွိၿပီး ရုပ္ပိုင္းဆို္င္ရာအရေရာ လူဦးေရ အခ်ိဳးအစား ႏိုင္ငံေရ political demographic အရပါ သီးျခားေဒသ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
ထို၀ါးမ်ိဳျခင္း အႏၵရာယ္ကို တားဆီးရန္ လက္ရွိ ပုဏၰားကြ်န္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ၿမိဳ ့ေဟာင္း၊ ရမ္းၿဗဲ၊ မာန္ေအင္၊ ဂြ၊ အမ္း ႏွင့္ စစ္တေကာင္းေဒသရွိ ရခိုင္မ်ားႏွင့္ ထရီပူရရွိ ရခိုင္မ်ားကို ျပန္ေလ ေနရာခ် ရြာသစ္မ်ား တည္ေပးကာ စီးပြားေရး၊ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ ေျမမ်ား၊ ေငြထုတ္ေခ်းျခင္းမ်ား ျဖင့္ အကူအညီေပးရေပမည္။
စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ ၁၉၉၀ ကာလ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးအုန္းေက်ာ္ လက္ထက္တြင္ ထရိပူရမွ ရခိုင္သား မ်ားကို ရခိုင္တြင္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားရန္ သတင္းလႊင့္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ရခိုင္မ်ားသည္ ေျမမ်ားကို ေရာင္းခ်ကာ ရခိုင္ျပည္သ႔ို ျပန္ရန္ ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ ့ရွိခဲ့သည္။
စစ္တေကာင္းေဒသရွိ ရခိုင္မ်ားမွာလည္း ရုပ္က ဘဂၤလားႏိုင္ငံတြင္သာ ရွိၿပီး စိတ္က ရခိုင္ျပည္သို႔ျပန္ရန္ အၿမဲေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ မင္းေကာင္းေပၚလွ်င္ျပန္မည္ဟု အၿမဲ ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ယခုထိတိုင္ ရခိုင္ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္၊ ရခိုင္စကား၊ ဗုဒၵဘာသာကိုသာကိုးကြယ္လွ်က္ တဘက္ႏိုင္ငံတြင္ အႏွိမ္ခံ လူမ်ိဳးငယ္မ်ား အျဖစ္ ေအာက္က်ေနာက္က် ေနထိုင္လွ်က္ရွိၾကေပသည္။
ဘဂၤလားေဒ(ခ္်)တြင္ ရခိုင္ တသိန္းေက်ာ္ရွိၿပီး၊ ထရိပူရတြင္ ခုႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ရွိသည္ ဟုေဒသခံမ်ားက ေျပာဆို ေနၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရမွ ထိုေသာ မိမိဆႏၵ အေလွ်ာက္ျပန္လာလို သူမ်ားကို ေနရာ ခ်ေပးမည္ ဆိုလွ်င္ ျပန္လာလိုသူမ်ားစြာ ရွိေၾကာင္း ၄င္းေဒသရွိ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေျပာဆိုေဆြးေႏြး တင္ျပ ျခင္းမ်ား ရွိပါသည္။
အထူးသျဖင့္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ နယ္မ်ားတြင္ ရခိုင္ဦးေရတိုးပြားေရးကို အေ၀းေရာက္ ရခိုင္မ်ားနွင့္ ျပည္တြင္းရွိ ရခိုင္မ်ား အာရံုစိုက္ပူေပါင္း လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။
(၆) နိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ား၊ ရန္ကုန္၊ အျခားတိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ရခိုင္မ်ား က႑
ျမန္မာျပည္မႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ားတြင္ ရခိုင္လူငယ္ ၃ သိန္းေက်ာ္ သြာေရာက္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိ ၾကသည္ဟု ခန္႔မွန္းေနၾကသည္။ မေလးရွားတြင္ ၄ ေသာင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ၁ သိန္းခန္႕ရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ လယ္သမား သားသမီးမ်ားႏွင့္ ဆင္းရဲေသာ မိသားစုမ်ားမွ သားသမီးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုေသာ ရပ္ရြာမ်ားတြင္ လူငယ္မ်ား မရွိျခင္းေၾကာင့္ ဘဂၤလီမ်ား ရခိုင္ရြာမ်ားကို အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ မီးခ်ိဳ႕ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုေသာေဒသျခား ႏိုင္ငံျခားမ်ားတြင္ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ရခိုင္လူငယ္မ်ားသည္ စီးပြားလည္း မျဖစ္သလို တခ်ိဳ႕မွာ အရက္စြဲ၊ ဘိန္းစြဲ၊ ေရာဂါရ၊ လူမႈေရးအက်င့္မ်ား ပ်က္ကာ ဦးတည္ရာမဲ့ ျဖစ္ေနၾကသည္။ တခ်ိဳ႕မွာ အခ်င္းခ်င္းသတ္ျဖတ္ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ အျခားလူမ်ိဳး မ်ားႏွင့္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ အသတ္ခံ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ ေထာင္အခ်ဳပ္မ်ားတြင္ ရာဇ၀ပ္မႈ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါမႈ၊ လ.၀.က မႈမ်ားျဖင့္ ေထာင္က်ေနသူမ်ား ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေပသည္။ တခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ကူစက္ေရာဂါမ်ား စြဲကပ္လွ်က္ရွိေနၾကေပသည္။ တခ်ိဳ႕မွာ က်န္ခဲ့သည့္ သားမယားမ်ားကို ပစ္ထားကာ အျခားေဒသမ်ားတြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳကာ သားသမီးမ်ားပင္ ရေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ တခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ထိုေဒသမ်ားတြင္ အိမ္ေထာင္က်ကာ ဆင္းရဲမြဲတည္စြာ အေျခခ် ေနထိုင္လွ်က္ရွိၾကေပသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ရခိုင္လူငယ္မ်ား အိမ္ျပန္ႏိုင္မည့္ လမ္းစမ်ား ေပ်ာက္ဆံုးေနၾကာင္းေတြ႔ရွိရေေပသည္။
အေ၀းေရာက္ လူငယ္မ်ား အေနျဖင့္ အိမ္အျမန္ဆံုးျပန္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားရေပမည္။ မိသားစုမ်ား၊ ေက်းရြာ ရပ္ကြက္ မ်ားကို ကာကြယ္ၾကရေပမည္။ အလုပ္အကိုင္ရရွိရန္ ကိုယ့္ျပည္နယ္အတြင္းမွ တိုက္ပြဲ၀င္ ေတာင္းဆို ၾကရမည္။ ႏိုင္ငံျခားမွ တတ္ေျမာက္လာသည့္ လုပ္ငန္းပညာမ်ားႏွင့္ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းျပဳရပ္တည္ ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားၾကရမည္။ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ေဒသ တိုးတက္လံုၿခံဳရန္ တပ္စြမ္းသေလာက္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ရ ေပမည္။ အမိေျမႏွင့္ လူမ်ိဳးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၾကရပါမည္။
သ႔ိုမဟုတ္ပါက ၁၉၈၀ ေနာက္ပိုင္းေမြးဖြားလာသည့္ မ်ိဳးဆက္တဆက္သည္ တိုင္းတပါးႏွင့္ တျခားေဒသမ်ား တြင္ အလဟသ ဆံုးရႈံးသြားႏိုင္သည္။ ခိုး၀င္သူမ်ားႏွင့္ လူဦးေရ အဆမတန္တိုးပြားလာသည့္ ဘဂၤလီမ်ား ရခိုင္ေျမ ေနရာမ်ား၊ စီပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အစားထိုး၀င္ေရာင္ သိမ္းပိုက္ ႀကီးစိုးသြားၾကေပမည္။
(၇) ဘဂၤလားေဒ(ခ်ၤ) နိင္ငံတြင္ မွီခိုေနရသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စီးပြားေရး
လြတ္လပ္ေရး ရခါစကာလအထိ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ဆိပ္ကမ္းသည္ အာရွတြင္ ႏိုင္ငံတကာသ႔ို ဆန္တင္သြင္း ေရာင္းခ်ျခင္းအမ်ားဆံုး ဆိပ္ကမ္းျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ ၁၉၆၂ ဦးေန၀င္း မသိမ္းခင္အထိ္ အိႏိၵယႏွင့္ ကုန္ကူသန္း ေရာင္း၀ယ္္ျခင္း အမ်ားဆံုး ျပဳခဲ့ေသာ ျပည္နယ္ျဖစ္သည္။ ရခိုင္မ်ားသည္ ဆန္စပါးေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားျခင္း ျဖင့္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခဲ့ၾကသည္။ ဦးေန၀င္းအာဏာသိမ္းၿပီး ျပည္သူပိုင္သိမ္းယူလိုက္ေသာ အခါရခိုင္မ်ားမွာ လယ္ထြက္ သီးႏွံမ်ားကို အစိုးရထံသို႔တင္သြင္းခဲ့့ရသည္။ ေဒသတြင္းေပါက္ေစ်း၊ ဘမၻာ့ေပါက္ ေစ်းမ်ားထက္ မ်ားစြာ ႏိွမ့္ခ် တင္သြင္းေရာင္းခ် ခဲ့့ၾကရေပရာ ရခိုင္မ်ားမွာ တစတစဆင္းရဲကာ လယ္ယာလုပ္ငန္း မ်ားကို လုပ္ကိုင္ လိုစိတ္မရွိၾကေတာ့ေပ။
၁၉၈၈ ခု စစ္တပ္ မွအာဏာသိမ္းကာ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ခိ်န္အတြင္း ရခိုင္စီးပြားေရးအေျခ အေနသည္ ႏွစ္ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္တြင္ အဆိုးဆံုး အေျခအေနသ႔ို က်ဆင္းခဲ့ရသည္။ အဆင္းရဲဆံုးျပည္နယ္ အဆင့္သို႔ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။
စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၊ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ကုန္သည္မ်ားပူးေပါင္းကာ ကြ်ဲ၊ ႏြား၊ ဆိပ္၊ သစ္၀ါး၊ ငါးပုဇြန္၊ ဆန္စပါးမွအစ မူးယစ္ေဆး၀ါးအထိ ေမွာင္ခို ကုန္ကူးခဲ့ၾကသည္။ ဘဂၤလားမွ ေဆး၀ါးအပါအ၀င္ အိမ္အသံုး အေဆာင္ အ၀တ္ေဟာင္းမ်ားကိုပါ ရခိုင္ျပည္သို႔ တင္သြင္းခဲ့ၾကသည္။ ျပည္ပသို႔ ေမွာင္ခိုတမ်ိဳး တရား၀င္တဖုံ တင္သြင္း စီးပြားရွာခဲ့ၾကသည္။
ဘဂၤလားႏိုင္ငံႏွင့္ ယင္းကဲ့ေသာ ေမွာင္ခိုတမ်ိဳး တရား၀င္တဖံု ကုန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေနပါက ဘဂၤလီမ်ား၏ စီးပြားခ်ယ္လွယ္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေအာက္က ရံုးထြက္ရန္ ခက္ခဲေပသည္။ ထို႔ေၾကာက့္ ဘဂၤလီမ်ား၏ စီးပြား၊ ၾသဇာခ်ယ္လွယ္ျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ အိႏိၵယ အပါအ၀င္ တျခား အာရွ ဥေရာပႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ကုန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ႏိုင္သည့္ စနစ္ႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္လုက္ကိုင္ အေကာင္အထည္ေဖၚၾကရပါမည္။ ယခင္ကကဲ့ေသာ ကာလကပ္တား၊ ဘုန္ေဘ ေဒမ်ားႏွင့္ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူႏိုင္ငံမ်ားသ႔ို တိုက္ရိုက္ ေရလမ္းျဖင့္ ကုန္ကူးသန္းႏိုင္ရန္ အစိုးရ စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ကုန္တင္သဘၤာမ်ားႏွင့္ ကုန္ေရာင္း၊ ျဖန္႔ျဖဴးေရး ဌာနမ်ား တည္ေဆာက္ လုပ္ကိုင္ၾကရပါမည္။ စစ္ေတြ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းၿဗဲ၊ မာန္ေအာင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းမ်ား တည္ေဆာက္ကာ ေရေၾကာင္း ကုန္ကူသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို တြင္က်ယ္စြာ လုပ္ကိုင္ၾကရမည္။
အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားကို လဒ္ထိုးကာ ဘဂၤလားသို႔ ေမွာင္ခို တင္သြင္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို လံုး၀ ရပ္ဆိုင္း ပစ္ရမည္။ ကုန္တင္သြင္း ျခင္း ပစၥည္းအမ်ိဳးအမည္မ်ားကို ကန္႕သပ္ရမည္။ တရား၀င္ကုန္ကူးသန္းမႈစနစ္ကို တင္းက်ပ္စြာ ခ်ဳပ္ထိမ္း ရေပမည္။ ျပည္နယ္ အေကာက္အခြန္ စနစ္ကို တင္းက်ပ္စြာ ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ ေဖၚရပါမည္။
ယခုအတိုင္း ေမွာင္ခို လက္တ႔ို စနစ္ျဖင့္ ဘဂၤလားႏွင့္ ကုန္ကူးသန္းမႈ မ်ားကို အတားအဆီးမရွိ လႊတ္ေပး ထားလွ်င္ ျပည္တြင္းရွိ သစ္၊ ၀ါး၊ ငါးမ်ား ျပဳန္းတီးလာရံုသာမက၊ ရည္ရွည္တြင္ ရခိုင္မ်ားအဖို႔ အလိုအေလွ်ာက္ စီးပြားမွီခို ေနရသည့္ economics dependency ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ အခ်ိန္မေႏွင္းမွီ ရခိုင္ျပည္သားမ်ား၊ ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရတ႔ို ဘဂၤလားႏွင့္ ကုန္ကူသန္းေရာင္းေနသည့္ ေမွာင္ခိုလဒ္ထိုး လုပ္ေနၾကျခင္းကို အျမန္ဆံုးရပ္ဆိုင္း ၾကရေပမည္။ ရခိုင္မ်ား ဘဂၤလားမွ ေမွာင္ခို ၀င္လာသည့္ လူသံုး၊ အိမ္သံုးကုန္မ်ားကို မသံုးၾကရန္ သပိတ္ေမွာက္သင့္ ေပသည္။
နိဂုန္း
ဘဂၤလီကုလားမ်ား၏ ရခိုင္ျပည္သိမ္းပိုက္ေရး စီမာန္ကိန္းမွာ တစတစႀကီးထြား က်ယ္ျပန္႔လာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ေခာက္အဆက္ဆက္ အစိုးရ အဆက္ဆက္တြင္ လက္နက္ကိုင္၍တမ်ိဳး၊ ေျမေပၚ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ေထာင္၍ တဖံု တိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ နယ္မ်ားကို သီးျခား ရိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမအျဖစ္သတ္မွတ္ေပးရန္ တုိက္ပြဲ၀င္လာခဲ့ၾကသည္။ ယခု ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲႏွင့္ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ေရးတည္ေဆာက္ေနစဥ္ကာလအတြင္း အာရပ္ကမၻာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာကို ခ်ဥ္းကပ္ကာ ရိုဟင္ဂ်ာတိုင္းရင္းသား အသိအမွတ္ျပဳရန္ ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကသည္။ ရခိုင္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ကာ ျပည္နယ္အတြင္း မၿငိမ္သက္မႈမ်ားကို ဖန္တီးၿပီး ၄င္းတို႔ ဦးတည္ခ်က္ကို မရမေန အေကာင္ အထည္ ေဖၚေနၾကသည္။ လူ႕အခြင့္အေရး အရည္ၿခံဳ လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အမ်ိဳးသာလံုျခံဳေရးနွင့္ နိုင္ငံ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာကို ထိပါးေနရံုသာမက ရခိုင္လူမ်ိဳးေပ်ာက္ကာ ေျမကိုပါ ဆံုးရံႈးၾကရျပီး ေနာင္တြင္ ဘဂၤလားေဒ(ခၤ်) ႏိုင္ငံ၏ အစစ္အပိုင္း တခုအျဖစ္ေရာက္ရွိသြားႏိုင္သည္။ ဘဂၤလား ေဒ(ခ္်) အစိုးရႏွင့္ စစ္တေကာင္းေဒသခံမ်ားက ယင္းကဲ့ေသာ ျဖစ္လာေစရန္ အားေပးေထာက္ခံ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၊ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားမ်ား၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ လူမႈ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ညီညြတ္ရန္လိုလာပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ လႊတ္ေတာ္နွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ၊ ျပည္နယ္ လြတ္ေတာ္မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ကာ ရခိုင္ျပည္ကို ကုလားလက္ထဲမွ အျမန္ကယ္တင္ရန္ လုိအပ္လာ ပါသည္။
နွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္အတြင္း ရခိုင္ျပည္ သံုးပံုတပံု က်ဆံုးခဲ့ရျပီျဖစ္သည္။ ယခုကဲ့ေသာ ပစ္ထားလွ်င္ ေနာင္နွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္တခုလံုးက်ဆံုးကာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ာကို ရခိုင္ျပည္တြင္ ေတြ႔ရေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ ထိုမွတဆင့္ ေရႊတိကုန္ေစတီကိုပါ ဖ်က္ဆီးကာ ေနာင္တြင္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ တခုလံုး အစၥလမ္နိုင္ငံျဖစ္လာနိုင္ပါသည္။
မၾကာမွီ ေမာ္လျမိဳင္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ရခိုင္၊ အာသန္ျပည္နယ္ႏွင့္ ထိုင္းနိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ေဒသမ်ားကဲ့ေသာ မူဆလင္ အၾကမ္းဖက္ ပဌိပကၡမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြလာရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ ဘဂၤလီမ်ား လက္ေအာက္ မက်ေရာက္ေစရန္ ပထမ ရခိုင္မ်ား ႏိုးၾကား စည္းလံုးရန္ လိုလာပါသည္။ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းတိုင္းရင္းသား ႏွင့္ ဗမာမ်ားကပါ ဤလူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳး သိမ္းပိုက္ရန္ ၾကိဳးစားျခင္းကို ၀ိုင္း၀န္း ကာကြယ္တားဆီးရန္လိုလာပါသည္။ အစိုးရ အေနျဖင့္ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒျဖင့္ ရခိုင္ျပည္တြင္ တရားမ၀င္ခိုး၀င္ေနထုိင္ေနၾကသည့္ ဘဂၤလီကုလားမ်ား ျပသနာကို အျမန္ဆံုး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ရန္လိုလာပါသည္။ နိုင္ငံကို လူတံတိုင္း၊ လံုျခံဳေရး တံတိုင္း၊ လ.၀.က တံတိုင္း ႏွင့္ ျခံစည္းရိုးမ်ားကာရန္ကာကြယ္ၾကပါရန္။ တဖက္တြင္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားမွ စစ္အရာရွိမ်ား၊ လူ၀င္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရး အရာရွိမ်ား၊ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အရာရွိမ်ားကို လဒ္ေပး၊ လဒ္ယူလုပ္ေနျခင္းမ်ားကို ထိေရာက္စြာ အေရးယူ တားဆီး ကာကြယ္ၾကရမည္။ ပ်ားရည္ တစက္ေၾကာင့္ ျပည္ပ်က္ခဲ့သည့္ သာတကမ်ားရွိေပရာ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥေၾကာင့္ ျပည္မပ်က္ လူမ်ိဳးမေပ်ာက္ၾကေစရန္ အားလံုး ညီညြတ္စြာျဖင့္ ၀ုိင္း၀န္း ကာကြယ္ၾကပါစို႔။

Written by: မဟာ ပညာေက်ာ္


547873 10150973548941374 1484605201 n
Welcome to My Blog

Popular Post

Blogger templates

Powered By Blogger

TEst2

Powered by Blogger.

Blog Archive

Mengenai Saya

Pengikut

Arsip Blog

ၿမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္

- Copyright © မင္းသားေခ် -Robotic Notes- Powered by Blogger - Designed by Johanes Djogan -